Shortlist IPB Challenge – industriebouw: Peperkoekfabriek (BLAF)

In Lokeren werd onlangs een nieuwe peperkoekfabriek opgetrokken. BLAF architecten ontwierp het bouwvolume waarin de fabriek, de kantoren en een woonhuis onderdak kregen. Dankzij de opvallende gele kleur van de gordijngevel, verwijzend naar de typische geelkleurige plastic verpakking van peperkoek, onderscheidt de fabriek zich van de omliggende industriële hallen en hangars, hij heeft bijgevolg geen nood aan enige vorm van signalisatie.

Bouwprogramma

De opdracht omvatte het bouwen van een peperkoekfabriek met woning. Het woonhuis kreeg een netto-oppervlakte van 272 m² toegewezen. Het kantoorgedeelte en de personeelsruimtes beslaan 256 m², het magazijn 610 m². De fabrieksruimte, met een oppervlakte van 2111 m², omvat de centraal gelegen peperkoekbakkerij met daarrond de stoomplaats, de chocomengerij, de deegzaal en de werkplaats. De woning bevindt zich aan één uiteinde van het complex, de kantoren en het magazijn bevinden zich aan de andere zijde.


Architectonische meerwaarde

Het beeld in deze industriezone bestaat uit grote industriële hallen of hangars, met daaraan toegevoegd burelen, toonzalen of woonhuizen. Deze extra functies staan in voor de representatie van het bedrijf en zijn vaak opgetrokken volgens een andere bouwlogica en in een andere architectuur dan de bedrijfsruimtes. Voor de bouw van deze peperkoekbakkerij is uitgegaan van één architectuur en één bouwvolume. Deze beslissing werd mee aangestuurd door het budget. Kleine nuances werden in het volume aangebracht om de kantoren vooraan en het woonhuis achteraan leesbaar te maken. Bij wijze van representatie en herkenbaarheid werd de voorgevel opgevat als één ononderbroken gordijngevel in gele polycarbonaat platen. De kleur en het materiaal verwijzen naar de typische gele plastic verpakking van het product, de peperkoek. De gevel is suggestief en confronterend : hij vertegenwoordigt geen achterliggend programma maar een idee en stelt de schaal van het bouwvolume scherp in de omgeving.  

    

De bouwheer koos de bouwplaats vanuit duurzame overwegingen: het familiebedrijf, in de derde generatie, stelt enkel lokale mensen te werk. Bovendien werd er veel aandacht besteed aan het compact bouwen. De gebouwdelen die hogere eisen stellen op het vlak van klimatisatie, zoals de woning en kantoren, zijn extra geïsoleerd en werden compact gehouden: ze beslaan slechts twee bouwlagen. De architecten kozen er ook voor het totale bouwvolume zo dicht mogelijk bij de rand van het terrein in te planten waardoor er zo veel mogelijk open ruimte, potentiële groenzone, vrij gelaten werd. In de fabrieksruimte wordt veel warmte ontwikkeld bij het bakken en stomen, waardoor koeling noodzakelijk is. Deze koeling gebeurt adiabatisch, waardoor het nodige vermogen en waterverbruik minimaal is. Tevens gebruikt men de warmte, die de koeling op haar beurt produceert, om het water in de zwemvijver te verwarmen. Het plaatsen van fotovoltaïsche panelen op het dak levert 98 kW piek aan duurzame energie. Het bedrijf diende ook een aanvraag in voor het plaatsen van een windmolen, maar hiervoor werd vooralsnog geen vergunning afgeleverd.


Innovatief

Het project hanteert de no-nonsense bouwwijze en logica van industriebouw en zet in op de architectuur van de fabriek zelf.

Troeven

Met een minimum aan middelen, zowel budgettair als bouwkundig, is een maximaal resultaat nagestreefd op het vlak van ruimtelijke inpassing, functionaliteit en representatie van het programma. Het gebouw is herkenbaar en leesbaar zonder enige vorm van signalisatie. De suggestieve en confronterende gevel springt in het oog. Door het woonhuis aan de achterkant te plaatsen worden de oriëntatie van het perceel en het uitzicht op de achtergelegen landbouwzone ingezet voor de woonkwaliteit.

    

Technische fiche

Ontwerper: BLAF architecten
Locatie: Lokeren
Ingebruiksname: 2008
Oppervlakte: 3249 m²