Pierre Somers (Trait Architects) heeft al meerdere passiefscholen op zijn conto. Tijdens het seminarie Duurzame gebouwen van Leefmilieu Brussel gaf hij een lezing met als kernboodschap ‘Ontwerp een performant gebouw met een groot gebruiksgemak’. Hier geeft hij zijn visie op het gebruik(sgemak) van systemen door de gebruikers van een gebouw.
Er wordt wel eens gezegd dat gebouwen met Hoge Energieprestaties (HEP) complex zijn voor de gebruikers. Wat denkt u daarvan?
Heel wat elementen zijn een stuk complexer geworden, omdat we rekening moeten houden met de uitdagingen van morgen. Mobiliteit, voeding, consumptie: vroeger was het allemaal een stuk eenvoudiger! Vandaag kan dat allemaal niet meer en ook een gebouw ontsnapt niet aan die trend. Zelfs voor een gewone thermostaat is de gebruiksaanwijzing een hele kluif. Maar dat wil niet zeggen dat een gebouw met een hoge energieprestatie te moeilijk wordt in gebruik. Er bestaan makkelijke oplossingen, te beginnen bij een goed ontwerp van de bouwschil.
Dat lijkt allemaal wel alsof het niets is, maar hoe gaat het dan concreet?
Bij een van onze eerste energie-efficiënte projecten was de bouwheer heel enthousiast over een volledige automatisering, want die zou leiden tot een maximale optimalisering. Resultaat: het gebouw is zeer performant, maar de technische componenten zijn complex in beheer. Vandaag geef ik de voorkeur aan doeltreffende oplossingen die eenvoudig zijn voor de gebruiker. En dit door de systemen van elkaar los te maken en de componenten op zichzelf te gaan gebruiken: bijvoorbeeld verwarming met radiatoren en thermostatische kranen in plaats van verwarming via warme lucht. Als de optimalisering te ver wordt doorgedreven, krijg je heel complexe technieken, waarbij op het einde de energiewinst vaak marginaal blijkt.
Hoe kan dan een antwoord worden gevonden dat is aangepast aan de gebruiker?
We hebben een duidelijke kijk nodig op wat de gebruiker bereid is te doen om die systemen te besturen en dan zorgen voor een eenvoudige bediening. Zo hebben we, voor een project waar we nu mee bezig zijn, heel zichtbare indicatielampjes voorzien: een led geeft aan dat de ventilatiegroep is uitgeschakeld, wat een keuze kan zijn omdat de gebruiker kan afwijken van de ventilatie met dubbele flux. Een tweede led signaleert dat de filters vervangen moeten worden en een derde lampje geeft aan dat alles correct werkt. Voor deze passiefschool (Institut Sainte-Ursule in Vorst), waar ze geen specifiek onderhoudsteam hebben, is dit een heel eenvoudige oplossing. Voor een gelijk of zelfs beter intern comfort is een hoge energieprestatie de te volgen weg, door die ten dienste te stellen van de gebruikers van het gebouw en aandacht voor een aangepaste didactische aanpak.
Leefmilieu Brussel heeft een aangepast aanbod voor al uw bouw-of renovatieprojecten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.