Sint-Niklaaskerk in Westkapelle: versmelting van religie en cultuur

De witte muren en simpele inrichting van de sacrale ruimte rechts van de nieuwe hoofdingang aan het Pastoor De Neveplein zorgen voor een intieme sfeer die goed past bij de eucharistievieringen, huwelijken en begrafenissen die er kunnen doorgaan. De oude glas-in-loodramen werden gereconstrueerd met een eigentijdse artistieke invulling die het intieme gevoel van de ruimte alleen maar versterkt. Het originele tabernakel werd verstevigd, als reliek bewaard en aangevuld met een kleine hedendaagse variant. Omdat de ruimte niet enkel bedoeld is voor kerkdiensten, werden in de zijbeuken stiltemeubels voorzien waar bezoekers kunnen bezinnen of tot rust komen.

Het polyvalente gedeelte links in de kerk werd dan weer zo open mogelijk opgebouwd. Centraal in de ruimte bevindt zich een uitschuifbare tribune voor film- of theatervoorstellingen. Aan weerskanten van die tribune werden twee volumes opgebouwd die met hun lichte materialen en speciale vorm erg modern ogen. De benedenverdieping van de bouwwerken omvat telkens een aantal sanitaire voorzieningen, een berging, een bar en een kleine keuken. Op de eerste verdieping is er in elke volume plaats voor een vergaderruimte of atelier.

Dankzij 2,4 meter hoge glaspanelen wordt de sacrale ruimte visueel gescheiden van het polyvalente gedeelte. Dat maakt het mogelijk om in beide delen gelijktijdig activiteiten te laten doorgaan. De panelen kunnen echter ook worden opengedraaid zodat de kerk aanvoelt als één geheel.

Hele uitdaging

De zware brand die de Sint-Niklaaskerk bijna zeven jaar geleden in de as legde, veroorzaakte vooral grote schade aan de bakstenen. De buitenste schil ervan was vaak helemaal losgekomen. De stenen die aan de hoogste temperaturen werden blootgesteld, waren zelfs meerdere centimeters diep beschadigd. Tijdens het restauratieproces was het voor de arbeiders een hele uitdaging om elke steen afzonderlijk te controleren en vervolgens te herstellen of vervangen.

In het bijzonder de bakstenen van de torenspits hebben erg geleden onder de verwoestende hitte van het vuur: er bleef niets meer van over. De nieuwe spits – met dezelfde vorm en grootte als het origineel - kreeg een hedendaagse sculpturale invulling. Vanuit het dorp geeft de toren een massieve indruk, terwijl hij ’s nachts voor de omgeving fungeert als een baken van licht. In samenspraak met de lokale bevolking werd de nieuwe torenspits wederom voorzien van vier uurwerken in plaats van de twee exemplaren die men eerst voor ogen had.

Ook het houten buitenschrijnwerk in de zijkanten van de kerk kreeg het zwaar te verduren. Tijdens de restauratie werden deze houtconstructies dan ook vervangen door vijf meter hoge raamkozijnen die in de bestaande gotische raamvormen werden geplaatst. De deuren in die ramen kunnen volledig worden opengezet, waardoor de kerkhal als het ware een onderdeel wordt van het Pastoor De Neveplein. Anderzijds is er de mogelijkheid om ze met messing poorten te sluiten wanneer er een voorstelling plaatsvindt die verduistering vereist of wanneer de kerk gewoon goed moet worden afgesloten.