Sociale woontoren ‘De Drie Kreeften’ en Abdij van Park winnen Architectuurprijs Leuven 2023

De stad Leuven bekroont al sinds 1998 de beste bouwprojecten met een vierjaarlijkse architectuurprijs. Gisterenavond maakte ze de winnaar van de editie 2023 bekend in een volle zaal in het auditorium van STUK. Het doel van de prijs is de meest relevante hedendaagse architectuur, die de stad mee vorm geeft, te eren en ze een platform te geven. Twee jury's, een vakjury en een publieksjury, loofden elk een symbolische prijs uit voor één gebouw.

Prijs van de vakjury

De vakjury bestond uit Peter Vanden Abeele, Stadsbouwmeester Gent, Annekatrien Verdickt van het architectuurplatform Terwecoren Verdickt en Karen Landuydt, coördinator gebieds- en projectontwikkeling stad Leuven.

Zij kozen 22 gerealiseerde architectuurprojecten van de jaren 2019-2023 op het grondgebied Leuven. Bij de selectie van de vijf finalisten ging de keuze van de vakjury expliciet naar projecten die elk op een eigenzinnige manier innoveren. Daarmee bieden ze een antwoord op uitdagingen waar de stad en bij uitbreiding de hele samenleving vandaag voorstaan, zoals de klimaatcrisis en de nood om met meer op minder oppervlakte te wonen.

De finalisten die uiteindelijk om de prijs dongen, waren De Drie Kreeften, Abdij van Park, Ontharding Redingenhof, Zorgwoning Honk en Korbeek Winners. Het was De Drie Kreeften die uiteindelijk met de prijs aan de haal ging.

Wat de finalisten bindt, is “de volharding”. De vakjury koos daarom voor het project dat naar hun inzicht getuigt van lef en het meest uitgesproken doorzettingsvermogen. Het project getuigt van durf omdat het zich als sociaal woongebouw trots in de stad plaatst. De woontoren toont een kwaliteit die niet onder doet voor diens buren, hoogbouw die vanuit de privémarkt ontwikkeld is. De sobere en rechttoe rechtaan vorm past zich in binnen de ontwikkeling van de Vaartkom met gebouwen zoals de Balk van Beel en de Twist. Dankzij doordachte materiaalkeuzes krijgt het grote volume ook een verfijnde vormgeving.

De echte grootsheid van het project zit hem echter in de kwaliteit van de woningen. De architecten slagen erin om binnen beperkte oppervlaktes een luxueus aanvoelende beleving te realiseren. Dit doen ze door de woningen te voorzien van veel licht en zicht en door een uitgesproken aandacht voor het comfort van de bewoners. Dat merk je onder andere in hoe de binnenruimtes beschermd zijn voor het geluid van de nabije ringweg. Daarbij erkent de jury hoe een goed ontwerp en een sterke samenwerking het mogelijk hebben gemaakt om de nodige woningen te voorzien op een toch kleine voetafdruk. En dit op een site die de nodige praktische uitdagingen bood.

De vakjury looft het knappe ontwerpwerk, het ambitieus opdrachtgeverschap en de succesvolle samenwerking gedragen door vele partners. De woontoren De Drie Kreeften vormt een statement voor hoe Leuven investeert in het bieden van gelijke kansen. Waarbij iedereen niet enkel betaalbaar maar uiterst kwalitatief wonen verdient. Met deze prijs wil de vakjury benadrukken hoe architectuur dit hier mee mogelijk maakt.

“De sociale woontoren De Drie Kreeften biedt een antwoord aan de nood voor betaalbare woningen. Het project slaagt erin om met een beperkt budget een luxueus aanvoelende woonkwaliteit te realiseren,” aldus de vakjury.

Publieksprijs

Het publiek in de zaal mocht gisterenavond ook stemmen op de vijf finalisten en zo de publieksprijs uitdelen. Laatstejaarsleerlingen van het Heilig-Hartinstituut, het Koninklijk Atheneum De Ring, het Sint-Pieterscollege, het Sint- Albertuscollege en De Wijnpers stelde elk een van de finalisten voor. Hun gefilmde presentaties en interviews met de aanwezige architecten toonde duidelijk het grote enthousiasme van de jeugd voor de nieuwste architectuurpraktijk in Leuven.

Het was uiteindelijk het project in Abdij van Park waar de stad de opdracht voor gaf aan architecten Studio Roma, Beeck en Hermans en Ark Architecten, dat de meeste stemmen kreeg van het publiek. De leerlingen van het Heilig Hartinstituut wisten het publiek te overtuigen.

Schepen van erfgoed Carl Devlies, kijkt terug op een geslaagde avond: "De prijs voor Studio Roma, Beeck & Hermans en Ark Architecten is niet alleen een erkenning van hun uitstekende werk, maar ook een bewijs van de passie en interesse die de laatstejaarsleerlingen van de vijf scholen hebben getoond voor de rol van architectuur in een hedendaagse stedelijke context. Het draait tijdens deze wedstrijd immers niet enkel om de erkenning van professionals, maar ook om de betrokkenheid van onze jonge generatie bij het uitzicht van onze stad. Vandaag bouwen we immers aan ons erfgoed van morgen.”

De schepen van de stad is ook als opdrachtgever van het project trots dat het publiek voor het ontwerp koos. "De manier waarop de architecten het claustrum, de tiendenschuur en stallingen en de watermolen aanpakten, belichaamt de harmonieuze verbinding tussen erfgoed en de 21e eeuw, waarbij de oorspronkelijke functies van de abdij behouden blijven en tegelijkertijd naadloos aansluiten bij het moderne leven. De Abdij van Park schrijft zo een nieuw hoofdstuk in haar rijke geschiedenis, helemaal conform haar motto traditie in vernieuwing en vernieuwing in traditie", aldus de schepen.

Tentoonstelling

Aan de hand van foto’s, plannen en tekst van alle 22 genomineerde architectuurprojecten voor de Architectuurprijs geeft een gratis tentoonstelling een mooi overzicht van de architectuurpraktijk in de huidige context van Leuven. Zowel sociaal en innovatief wonen, tijdelijkheid en duurzaamheid, circulariteit en ontharding, gemeenschap en individuele actie komen aan bod. De tentoonstelling, in Exporuimte Tweebronnen tot en met 4 november, laat bouwheren, architecten, initiatiefnemers en gebruikers aan het woord.