Het lijkt vanzelfsprekend dat een gebouw bovenop de aarde gebouwd wordt. Maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Waarom de aard niet gebruiken als tweede huid. Op die manier creëer je een gratis, performante isolatielaag én minimaliseer je de impact van het gebouw op de natuurlijke omgeving. Rik Neven, zaakvoerder van Palindroom en Architectura, stelt enkele vragen aan architecten tijdens een gratis lezing op 11 mei 2023 tijdens Architect@work.
Rik Neven ontvangt tijdens de gratis lezing ook Benjamin Denef, zaakvoerder van DMOA architecten uit Leuven. Aan de hand van een interessante case vertelt hij wat ondergronds bouwen betekent voor architecten. Ter voorbereiding van dit panelgesprek stelden we hem enkele vragen over zijn visie op ondergronds bouwen.
Wat zijn volgens u de grootste voordelen van (gedeeltelijk) ondergronds te bouwen?
Er zijn verschillende voordelen verbonden aan (gedeeltelijk) ondergronds bouwen, zoals passieve koeling en verwarming (grondbatterij), akoestiek, geborgenheid en minder gevel die je moet afwerken. Daarnaast zorgt het ervoor dat er minder zichtbare volume bovengronds is en is er ook maar een sobere inname van ruimte in de natuur. En daarnaast zorgt het voor een originele beleving, je creëert er een soort van sprookjesachtige sfeer net zoals bij de hobbits.
Als het zoveel voordelen heeft, waarom wordt het dan niet meer toegepast?
Ik denk dat dit met diverse zaken te maken heeft. Het heeft namelijk een hogere drempel aangezien het duurder is in uitvoering en ook complexer is naar waterdichting en dakranden. Daarnaast is het iets te atypisch voor klanten. Bovendien is deze techniek gevoelig aan slechtere uitvoering, wat zorgt voor een hoger risico op schade.
Wat zijn de grootste vooroordelen t.o.v. ondergronds bouwen?
Ik denk dat bewoners zullen denken dat ze last zullen krijgen van lekkage, geen licht of te koud.
Welke projecten lenen zich goed en niet goed voor ondergronds bouwen?
In woningen denk ik meteen aan slaapkamers of bergingen. Maar ook sporthallen met een kleiner volume, cinemazalen en aula’s kunnen hun intrek nemen onder de grond.
Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten bij ondergronds bouwen?
Bij ondergronds bouwen is het belangrijk om te focussen op volgende punten:
In welk eigen project heb je de techniek toegepast. Waaruit bestond het bouwprogramma en waarom was ondergronds bouwen hier een goede optie?
Ondertussen hebben we de techniek al in verschillende projecten en woningen toegepast (CORN, ZELE, BEUN, MALO, KRUUL en VAES).
Welk project, van een andere architect, vind je een heel mooi voorbeeld van ondergronds bouwen? Wat is er zo geslaagd aan?
Dan kies ik voor VALS van Peter Zumthor, waarbij er gekozen werd om thermen in te graven in de natuurlijke bergflank.