Het Kerkhotel Patershof in Mechelen is een wereldprimeur, je kan er letterlijk slapen tussen de gewelven en glasramen. Het zal dan ook niet verwonderen dat dit project van
Projectbureau Signa met de renovatieprijs van de Staalbouwwedstrijd 2010 ging lopen.
Foto: Martin's Hotels
Het sinds 1999 leegstaande Minderbroederklooster in Mechelen werd uitgebreid met enkele bijgebouwen en kreeg een verrassende herbestemming tot hotel.
De
vorm, de
constructie, de
lichtinval en de bestaande afmetingen van de kerk waren de bepalende randvoorwaarden. Ook de eisen van de betrokken bouwdiensten van de stad en de hoteluitbater, met de
economische haalbaarheid in het achterhoofd, maakten van het project een proces waarin alles nauwkeurig werd overwogen. Het project Kerkhotel Patershof, genoemd naar het woonerf ernaast, resulteerde in een 4-sterren hotel met 77 luxe hotelkamers, waarvan 56 kamers in de kerk verspreid over zes verdiepingen.
Omwille van de complexiteit van de gegevens is er geopteerd voor een staalstructuur. De gehele structuur en afwerking werd bestudeerd op
akoestiek, gewicht, stabiliteit en snelheid der werken. De dikte van de structuur moest beperkt worden omwille van de binnenhoogte van de kerk. Bovendien eiste de Stad Mechelen dat een
afbraak mogelijk was voor een eventuele in oorspronkelijke staat herstelling van de kerk. De verdiepingen bestaan uit kolom-ligger-verbindingen enerzijds en liggers ingewerkt in de bestaande muren anderzijds. In de kerk werd alles zorgvuldig opgemeten en de staalconstructieplannen werden integraal in 3D uitgetekend zodat alle liggers precies naast de bestaande bogen konden worden geplaatst. De posities van de kolommen zijn zo gekozen dat ze gefundeerd zijn op de wanden van de ondergrondse technische ruimte. De kerk is over de volledige lengte onderkelderd tussen de bestaande kolommen in. De wanden van deze kelder vormen de verstijvingen van de funderingsplaat. De vijf tussenvloeren werden uitgevoerd met staalplaat-betonvloeren, opgevuld met een lichtgewicht beton met kleikorrel granulaten om de belasting op de funderingen te beperken. De wanden zijn uitgevoerd in dubbele, geïsoleerde lichte scheidingswanden met gipsplaten. De opleg van de staalplaat-betonvloeren op de stalen liggers gebeurt op verbrede onderflenzen, die mee instaan voor de stabiliteit. Omwille van de beperkte hoogte en de soms lange overspanningen zijn een aantal liggers met tegenpeil uitgevoerd om de doorbuigingen te beperken. De overspanningen van de staalplaten zijn kort gehouden om de krachten op de bestaande muren beter te verdelen.
Over verschillende verdiepingen heeft men
doorkijkzones gecreëerd, opdat de kerk nog steeds in het hotel aanschouwd kan worden. Zo heeft men bij het binnenkomen op het gelijkvloers nog zicht op het rozas en in de kruisbeuk kan men zelfs nog kijken tot aan de nok van het dak.
Foto links: Jozef Desmedt (Investpro-Ibo-IMW) Foto rechts: Bob Feyfer (Investpro-Ibo-IMW)
Motivatie van de juryDe verbouwing van een kerk tot hotel is een schoolvoorbeeld van de voordelen van staal op het vlak van renovatie van het patrimonium. De lichte structuren zijn nauwkeurig geprefabriceerd, beperken de hinder op de werf, kunnen in een handomdraai worden gemonteerd, wat leidt tot nuttige plaatswinst en natuurlijke helderheid. Ze kunnen bovendien ten allen tijde worden aangepast, gedemonteerd en hergebruikt.
Foto's : Martin's Hotel
Technische fiche: Kerkhotel PatershofPlaats: Karmelietenstraat 4, Mechelen
Opdrachtgever: Investpro (Patershof), Heffen-Mechelen
Architect:
Projectbureau Signa, Brussel
Studiebureau: Arcadis Jelina, Tremelo Controlebureau: Vinçotte, Vilvoorde
Algemene aannemer: Ibo (International Building Organisation), Heffen-Mechelen
Staalbouwer:
IMW (International Metal Works), Tessenderlo