Met de visienota 'Samen stad bouwen' stelt Peter Vanden Abeele voor hoe hij het eerste mandaat van Gentse stadsbouwmeester in de periode 2018 - 2023 verder zal invullen. De taken en rollen van de stadsbouwmeester komen aan bod, de ambities voor de stad en voorstellen tot praktische uitwerking van de nieuwe functie binnen de stedelijke werking worden erin toegelicht. De stadsbouwmeester heeft sinds kort ook een online nieuwsbrief om Gentse overheidsopdrachten voor ontwerpers bekend te maken. Je kan je inschrijven voor de nieuwsbrief via stad.gent/stadsbouwmeester.
Wat doet de stadsbouwmeester?
De stadsbouwmeester ziet toe op de ruimtelijke kwaliteit en het architectuurbeleid in Gent. Hij staat mee in voor de selectie van ontwerpen, ontwerpers of ontwikkelaars en adviseert het stadsbestuur bij beeldbepalende bouw- en ruimteprojecten. De stadsbouwmeester heeft dus van het stadsbestuur een uitgebreide opdracht gekregen, die hij in 4 rollen uiteenzet. Als 'adviseur' moet de stadsbouwmeester een helder en open proces van bouwen in en aan de stad opzetten. Als 'organisator' zal hij bruggen bouwen tussen ontwerpers en diverse publieke en private opdrachtgevers: de Stad Gent en stedelijke organisaties, maar ook grote institutionele bouwheren zoals de universiteit en hogescholen, ziekenhuizen, cultuurhuizen enzovoort, en ten slotte ook private ontwikkelaars en bouwheren. Als 'aanjager' wil de stadsbouwmeester een eigen en eigentijdse bouwcultuur ondersteunen om de identiteit van de stad Gent te versterken. En ten slotte, als 'inspirator' zal hij bouwstenen aandragen voor een toekomstbestendige verstedelijking.
Overlegkamers
De stadsbouwmeester beschrijft in de visienota hoe hij een overlegstructuur opbouwt in vijf ‘kamers’, waarbij hij inzet op ontwerpkracht en op een gesprek in de juiste omstandigheden met de juiste partners.
"Samen stad bouwen betekent dat elk project tot stand komt door te praten, te luisteren naar argumenten, samen taken te vervullen en beslissingen te nemen en te dragen. Een stadsbouwmeester werkt dus niet vanuit een ivoren toren, maar vanuit samenwerking", aldus Peter Vanden Abeele, stadsbouwmeester
Stad bijmaken en stad vrijmaken
De stad staat vandaag voor een heleboel uitdagingen. Gent groeit, maar tegelijk is de beschikbare ruimte beperkt en staan bestaande wijken onder druk. Ook de impact van de globale klimaatsopwarming zullen we in de stad hard voelen. De stadsvlucht is gekeerd, en de kernstad raakt vol en overgeconsumeerd. Er is nood aan ademruimte in de drukte. Tegelijkertijd zoekt de stad ruimte aan de rand van de binnenstad voor ontwikkeling en verdichting, maar is daar nood aan beheersing van de negatieve effecten – gentrificatie, segregatie en speculatie. Tot slot komen nieuwe kansen in het vizier in de stadsrand. Daar wordt het suburbane verkavelingswoonmodel meer en meer bekritiseerd en onhaalbaar geacht. Het is de visie van de stadsbouwmeester om tegelijkertijd 'stad bij te maken en stad vrij te maken' om zo garanties te bieden op de levenskwaliteit van alle inwoners. In de nota pleit hij ervoor om meer stad te maken in het bestaande stedelijk weefsel, vanuit maatschappelijk draagvlak in de wijken, in te zetten op innovatieve en collectieve woonvormen, performante vervoerssystemen en beter uitgebouwde voorzieningen om Gent klaar te maken voor de transities van de 21ste eeuw.
Publieksinitiatieven
De stadsbouwmeester zal vanaf 2019 publieksgerichte initiatieven nemen om samen stad te bouwen. Er verschijnen periodiek stadsessays over concrete stedelijke uitdagingen, er worden stadsdebatten georganiseerd (met als eerste grote klepper het Festival van de Architectuur in september 2019 in samenwerking met het VAi en de Vooruit), de ‘stadsacademie’ zorgt voor een intense samenwerking tussen stad en de Gentse onderzoekswereld, en de stadsbouwmeester zal stadsexpo’s en stadsontwerp initiëren en ondersteunen.
Focusplekken
De stadsbouwmeester benoemt in zijn visienota een aantal prioritaire ‘plekken’ in Gent waarop hij zal focussen tijdens zijn mandaat. Dat gaat over het voorop plaatsen van robuuste groene en onbebouwde ruimte. Over ruimte verdichten in de 20e gordel en ruimte vrij maken in de 19e gordel. Over de ambitie om pleinen, straten en parken (denk Sint-Jacobs, Zuid, stationsomgeving) terug echt publiek te maken. Over het uitbouwen van de kleine ring als stadsboulevard en het uitbouwen van diverse vervoersnetwerken tussen de R40 ende R4. Ten slotte wil de stadsbouwmeester aan kwaliteitsbegeleiding doen in het ruimere gebied rond de oude dokken en grondig ontwerpend onderzoek ondersteunen voor de omgeving Watersportbaan en het gebied van de arsenaalsite in Gentbrugge.
Ontdek binnenkort meer in het interview van architectura.be met de Gentse stadsbouwmeester Peter Vanden Abeele.
Lees hier de volledige visienota