Steen & Been: Driehonderd steentjes

Een column wordt wel eens gedefinieerd als een met regelmaat verschijnend kort stuk proza van dezelfde auteur, dat afspraken rond deadline en omvang respecteert. Men zou ook kunnen zeggen dat een column als een XL-tweet is, maar dan doordachter, geestiger en beter geschreven, met meer karakter dan characters.

Johan Terryn had het onlangs op de radio over de paradox van wat hij als columns voorleest: “Een mening geven gaat niet over geven, maar over krijgen, over gelijk krijgen.” Dat krijgen klopt maar niet dat gelijk krijgen. Het gaat eerder over voeling, respons, inzicht, vat krijgen, vanuit een andere, bredere, diepere maar ook afstandelijkere kijk, die gegeven wordt.

In het novembernummer van Sampol benoemen politicologen vier drijfveren voor meningen. De eerste drijfveer is eigenbelang. Iets wordt goed gevonden als dat iets opbrengt. De tweede drijfveer heet ideologie, het hebben en hanteren van een politiek referentiekader, dat elke opinie a priori kanaliseert. De derde drijfveer wordt als welbegrepen eigenbelang omschreven. Eigenbelang mag want des mensen maar moet ook waken over evenwicht tussen mensen zodat iedereen een eigenbelang kan hebben. Hoe meer ongelijkheid, hoe meer problemen van anderen het eigen eigenbelang schaden. De laatste drijfveer is solidariteit, maatschappelijke bezorgdheid en zorgvuldigheid. Een mening krijgt dan een geweten als knipperlicht, als koolmijnkanarie, als overloopklep.

Ik hoop dat de eerste twee drijfveren mijn columns niet besmetten en dat de derde drijfveer slechts met mondjesmaat opspeelt. De vierde drijfveer is in elk geval de bestaansreden van ‘Steen & Been’, mijn tegengewicht voor triomfalistisch architectuurnieuws in vakbladen en weekendbijlagen, mijn bruggenhoofd naar mens en samenleving en tenslotte de voedingsbodem voor mijn eigen paradox. Enerzijds is architectuur niet “l’ombelico del mondo”, om Jovanotti te citeren, anderzijds geldt “plus est en architecture”, om Gruuthuse te parafraseren. Temperen én verruimen. De wereld is veel meer dan architectuur en architectuur kan veel meer betekenen voor de wereld. Onder die dubbele noemer wordt al driehonderd maal een steentje (en een beentje) verlegd in de rivier: “het water gaat er anders dan voorheen”, dat is de bedoeling, om tot slot Bram Vermeulen te memoreren.

PS
Op de site steenenbeen.be wordt een fiks aanbod aan schelpen, fossielen, mineralen en insecten onder stolp gegeven. Moge de webshop van deze Antwerpse winkelier-taxidermist door zijn sterke naam veel succes krijgen.