Steen&Been (Filip Canfyn): Nieuwjaarsbrief aan A+

De auteurs maken al twee klassieke denkfouten: ze spreken nog altijd van verstedelijking als ze eigenlijk bedoelen dat overal gebouwd wordt, wat nu net in het tegenovergestelde van verstedelijking en stedelijkheid resulteert, en ze denken er zich uit te kunnen draaien door ontwerpersjargon te gebruiken. Wie het over de randstedelijke tussenstad, het metropolitaan landschap, het draaiend houden van de stad als systeem, … heeft om toch maar de spanning tussen stad en open ruimte enerzijds en de grondhonger van verkavelingsvlaanderen anderzijds niet scherp te moeten stellen, die blokkeert, als dieper nagedacht wordt, of die zweeft, als stom gebleven wordt.

O ja, de auteurs menen hun goede wil te tonen door over alternatieven voor ‘wonen op de buiten’ in hun verstedelijkt Vlaanderen te reflecteren. Dat moet wel want “we kunnen ons steeds minder het onevenwicht tussen de private voordelen en de publieke kosten permitteren”. Halleluja maar dan doen ze een Schauvliegheke: “een ander beleid kan niet zomaar iedereen afstraffen die ooit buiten de stad ging wonen”. Wie in godsnaam heeft het gehad over “zomaar” en “afstraffen”? Waarom wordt de staart nu al ingetrokken? Omdat er een Trump in het Team zit: “het stedelijk misprijzen voor verkavelingsbewoners zal niet helpen om mensen de weg te tonen naar andere woonvormen”. Qué? De witte verkavelingsburger wordt dus in zijn identiteit getroffen door de elite van en voor de stad. Bah! En dan verwacht ik dat deze bagger volstaat, dat de auteurs zullen pleiten om verkavelingsvlaanderen wat te herontwerpen, lees bij te schminken. Neen, ze verliezen de pedalen want ze beginnen nu zélf hun misprijzen te tonen: “het raakvlak tussen wonen en groen is zo sterk geprivatiseerd (met eindeloze hagen, afrasteringen of zelfs prikkeldraad) dat de open ruimte niet langer op de voorgrond staat maar de achterkant werd”. Halleluja voor de tweede keer maar dan maken ze de ware bedoeling duidelijk: “als we de bewoners van verkavelingen willen overtuigen om hun vaak onbetaalbare wensen bij te sturen moet daar wel iets tegenover staan: mooie publieke ruimtes bijvoorbeeld of een beter voorzieningenniveau (want daar knelt het schoentje steevast in verkavelingen)”.  Nu valt mijn euro: die Pilootprojecten Collectief Wonen van voorganger Peter Swinnen moeten nog verkocht raken, die auteurs schrijven een pleidooi pro domo en werkzekerheid. Verkavelingsvlaanderen moet dus toch herontworpen, lees bijgeschminkt worden.

Ik word helemaal wanhopig als ik de volgende zin lees, een zin, die lijkt over een derde te gaan en niet over de verse baas van de auteurs zelf: “De nieuwe Vlaamse Bouwmeester Leo Van Broeck zet nog sterker in op het belang van natuur en open ruimte. Volgens Van Broeck moeten we zelfs (sic!!!) streven naar mensenvrije ruimtes met verhoogde biotoopwaarde. Niet alle ruimte moet ten dienste staan van de mens”. Ik verzin dit niet: de auteurs moeten in hun wandelgangen in de Ravenstein opgevangen hebben dat hun nieuwe bouwmeester niet veel moet hebben van hun vroegere logica.

Foei, Team. Foei, A+. En als ik A+ hiermee zo pissig gemaakt heb dat ze geen recensie zullen publiceren van mijn laatste boek, ‘vOlOp bOb – Wijze woorden van bOb Van Reeth, groot architect en bouwmeester’, dan zal ik daar niet om malen: bOb zei al jaren geleden wat Leo nù herhaalt en nog cruer stelt wegens de urgentie. En daar heeft A+ blijkbaar geen boodschap aan.