Steen & Been: Geldshift

Tindemans en Lacoere wijzen in hun editoriaal op de essentie van het Krokusakkoord (23.02.22.), dat politiek komaf moet maken met onder meer het slepende bouwshiftprobleem: “De Vlaamse regering verhoogt de factuur maar schuift het initiatief, het werk en een groot deel van de factuur door naar de gemeenten.” Onze ministers hebben niet van de bouwshift zelf maar van de planschaderegeling hun hoofdzorg gemaakt. Met gulle hand wordt grond bij niet-gebruik beloond voor 100% van de venale waarde, dus voor 100% van de marktwaarde bij wel-gebruik. Wat een gek ervoor wil geven wordt wat de overheid ervoor zàl geven. De maximumfactuur kan tot 31,5 miljard € oplopen maar de rekening en de miserie worden geduwd naar de gemeenten, die hiervoor een aalmoes van 1,6 miljard € krijgen. Wat wordt het gevolg? Nada bouwshift. Welke burgemeester of schepen zal hier zijn broek en zijn begroting aan willen scheuren?

Het wordt nog erger. In het artikel ‘Naar een billijke eigenaarsvergoeding?’ betogen Mieke Paelinck (HoGent) en Jan Bouckaert (Stibbe) dat die vergoeding géén gevolg is van een juridische verplichting maar louter een politieke keuze betreft. Die 100% marktwaarde getuigt dus niet alleen van vrijgevigheid maar ook van vrijwilligheid. Een quasi onvoorwaardelijke volledige schadevergoeding moet alleen betaald worden bij een eigendomsberoving, bij een onteigening, maar niet bij een wettelijke erfdienstbaarheid, eigen aan de bouwshift, in het kader van de ruimtelijke ordening en het algemeen belang. Dat algemeen belang wordt dus weer politiek vertaald in een particulier belang. Dit kan geen schuldig verzuim meer genoemd worden maar een moord op de bouwshift met voorbedachte rade.

Ruimte 53 vraagt om van de ruimtelijke bouwshift een politieke mindshift te maken. Voorlopig moeten we het stellen met een contraproductieve geldshift. ‘Arm’ Vlaanderen!