Steen & Been: Kassakassa

Ik had onlangs nog maar net mijn column ‘K-ramp’ geschreven, over de nefaste gevolgen van de winkelcentrumdoctrine op de stad, of twee retailgiganten kregen krantenkoppen.

Carrefour zit in slechte papieren omdat haar aandeel in de stagnerende (super)markt keldert en omdat ze langs alle kanten voorbijgestoken wordt door e-commerce en Hello Fresh-trends. De glorietijd van de hypermarkten, waar alles in één keer kan gekocht worden, wat in de welvaartstaat uitgroeide tot de populairste zaterdagactiviteit van het ganse gezin, die glorietijd is voorbij. Een shopper is nu een hopper, van online over de buurtsuperette naar de speciaalzaak. Oneindige keuze en gewoontegedrag worden vandaag vervangen door efficiëntie en vooral door impulsaankopen waar en wanneer men wil, terwijl Carrefour en co spreekwoordelijk de rekening betalen.

Ook Amazon komt in het nieuws, met de eerste kassaloze supermarkt in Seattle. Je opent een poortje met een QR-code op je smartphone, honderden camera’s en gewichtsensoren volgen iedere beweging van je lichaam en vooral van je handen, elk product in je tas wordt genoteerd en bij het buitenstappen wordt je factuur gemaakt en je kredietkaart gedebiteerd. De volgende stap wordt wellicht het reeds klaar staan van wat door data mining als je vaste producten bepaald wordt terwijl een personal shopper je begeleidt bij de aanschaf van de nice-to-have’s.
 

"Moet een winkel echt een te mijden schuilplaats voor misantropen worden, waar het personeel slechts uit rekkenvullers en systeemuitleggers bestaat? Moeten al die camera’s en sensoren echt ons gedrag sturen en registreren?"

Kijk, ik mag dan ouderwets worden (mijn kinderen en kleinkinderen beamen dit met plezier én met voorbeelden) maar is dit nu echt waar wij met onze maatschappij naartoe willen? Akkoord, je moet van de verwerving van basisgoederen geen belevingskermis maken maar gaan we dit alles echt in handen geven van kille megakruideniers, die ons alleen maar méér willen doen kopen? Mag een winkel dan echt geen gebouw blijven, waar plaats is voor ontmoeting, conversatie, overleg, onderhandeling, empathie, opvoeding? Moet een winkel echt een te mijden schuilplaats voor misantropen worden, waar het personeel slechts uit rekkenvullers en systeemuitleggers bestaat? Moeten al die camera’s en sensoren echt ons gedrag sturen en registreren?

7% van de Belgische jobs worden geleverd door de detailhandel, door de retail. Dat is meer dan de bouw, die altijd bewierookt wordt als de motor van de economie. Met hoogdravende  plannen voor automatisering en robotisering maar ook met het massaal laten rondrijden van onderbetaalde bestelwagens en fietsen zijn we niet alleen een stuk samenleving aan het vernietigen voor altijd maar ook de koopkracht van al dat winkelpersoneel, dat zelf niet meer bij die kassaloze concurrenten zal kunnen binnengaan. Wie kan mij uitleggen wat hier het uiteindelijke doel van is?

PS: Meer efficiëntie  voor een shopper? Laat mij niet lachen. Een shopper, die kost wat kost tijd wil winnen om diezelfde tijd dubbel en dik te verliezen aan het betokkelen van een slaafphone, waarop reclame zijn consumptiegedrag aanscherpt en stuurt?