STEEN & BEEN. Kathedraal (Filip Canfyn)

‘Kathedraaldenken’ is meer dan denken op lange termijn, het is ook een briljant, empathisch en duurzaam resultaat nastreven voor de brede samenleving en de komende generaties, ook al bestaat de kans dat wie zo denkt zelf dat resultaat nooit zal zien omdat het een werk van lange adem wordt. Wie meent met die term het warm water uit te vinden, die heeft ‘Seven Lamps of Architecture’ (1849) niet gelezen. Daarin neemt John Ruskin het op voor het belang van architectuur, zijnde “het bouwen voor de eeuwigheid, niet alleen voor het huidige genot en gebruik, zodat onze nakomelingen ons daarvoor dankbaar zullen zijn”.

Alexander D’Hooghe (ORG) verwijst naar ‘kathedraaldenken’ bij het begin van zijn lezing over complex stakeholdermanagement en over zijn nieuwe bedrijf SOLV, dat in die niche het verschil wil maken. Hij stelt vast dat het slaagpercentage van grote projecten amper 30% bedraagt. Kennis en kapitaal volstaan niet meer want mens en milieu vragen een ander gedrag van en een andere behandeling door ‘initiators and investors’, die wel de illusie blijven hebben dat hun eigen project zo goed onderbouwd en gefinancierd is dat andere criteria onbelangrijk worden. En die illusie botst met het wezen van de pluralistische democratie: “iedereen heeft macht genoeg om iets tegen te houden maar niemand heeft macht genoeg om iets door te drukken”. Met deze quote pleit D’Hooghe voor participatie vanaf het begin van een project en voor het formuleren van een uitgebreide projectdefinitie, die ook compensaties voor mens en milieu inhoudt. Zijn SOLV kan op basis van data en desiderata een oplossing genereren, die “zo veel mogelijk stakeholders met zo weinig mogelijk kosten en risico’s tevreden kan maken”. D’Hooghe roept ook op om zo laat mogelijk te ontwerpen: zo wordt vermeden dat de voorkeuren van de ontwerpers de bovenhand krijgen en dat een beeld het verkeerde nulpunt wordt en het kathedraaldenken ondermijnt.

Kortom, zware kost maar o zo raak. Het baat niet te klagen over NIMBY, overheidsbemoeienissen, gevoeligheden rond klimaat, mobiliteit, natuur, energie, ruimte, leefbaarheid, … Deze rafelranden op voorhand ernstig nemen vergroot de slaagkans van een project en het investeren van tijd en boterhammen in het luisteren naar stakeholders, welke eigen agenda die ook mogen hebben, wordt later dubbel en dik terugverdiend dankzij een gedragen en vlotlopend project. Van kapitaal naar kathedraal dus.

PS

Alexander D’Hooghe houdt een week later de feestrede voor de 20^ste verjaardag van SoGent. Raad eens waarmee hij begint? Met kathedraaldenken. Raad eens waar hij staat? Op 100 meter van Sint-Baafs.