Steen & Been: Metastedenbouw

Zalando verkoopt nu al tien jaar kledij en schoenen via internet. De huidige omzet van bijna 5 miljard euro moet (nog eens) verdubbelen in 2020. De impact van zo’n gigantisch doorschuifbedrijf en van het bijhorende winkelgedrag mag niet onderschat worden. Het lijkt leuk dat wie niet in een grote stad woont nu ook uit een ruim aanbod op de smartphone kan kiezen maar zo wordt de klassieke middenstand in elke stad doodgeduwd. Eigenlijk bouwt Zalando een virtuele winkelstraat, waarin producenten verkoopsruimte huren terwijl de reële winkelstraten in elke stad beroofd worden van hun relevantie en attractiviteit. Hoewel vandaag het woonkarakter van de stad te veel bedreigd wordt door de pret- en feestdoctrine kan het wegkwijnen van de shoppingstraten nooit een goede zaak worden, noch voor de bewoners noch voor de stad zelf. Intussen beoefent Zalando wel stilzwijgend stedenbouw.
 

"Traditionele stedenbouwkundigen zullen binnenkort alleen nog werk hebben als ze aan deze stedelijke autodestructie meehelpen. Zoniet moeten ze zich omdopen tot pakjeskoerier of airbnbhelpdesker."

De financiële crisis krijgt Portugal (en andere landen) op de knieën. Europa, zeg maar de banken, dwingen daarom de regering in 2012 de aloude huurwet, die huurders beschermt, te liberaliseren. In Lissabon worden op slag de huurprijzen vermenigvuldigd, tot maal 10, en stamboekportugezen met een pensioen van 400 euro of een minimumloon van 675 euro worden massaal uit hun huis gedreven. De baronnen van het vastgoed en het toerisme slaan keihard toe. Zo komt het dat Alfama, de iconische volkswijk par excellence, in 2018 maar 50% huizen met vaste bewoning meer telt. De andere helft wordt verhuurd aan toeristen (zie ook mijn column ‘Toetoerisme’ van 24.08.15.). Kortom, ook de banken beoefenen stilzwijgend stedenbouw.

Traditionele stedenbouwkundigen zullen binnenkort alleen nog werk hebben als ze aan deze stedelijke autodestructie meehelpen. Zoniet moeten ze zich omdopen tot pakjeskoerier of airbnbhelpdesker.