Wat als Christian Dior, Coco Chanel of Hubert de Givenchy architecten geweest waren? Filip Canfyn vraagt zich in zijn nieuwe Steen & Been af waarom de continuïteit van een notoir architectenkantoor bij het verlies van haar founding father (of mother) niet zo simpel verloopt als bij een modehuis.
Een notoir modehuis, genre Dior, Chanel of Givenchy, kan het zich na het sterven of het stoppen van de naamgever-stichter veroorloven onder dezelfde noemer met andere ontwerpers succes te blijven hebben. Marketing en media helpen natuurlijk maar toch, de naam staat als een (mode)huis en dat blijft zo: iconisch én commercieel.
Wanneer een notoir architectenkantoor haar founding father (of mother) verliest, door overlijden of pensionering, dan loopt die continuïteit niét zo simpel. Nog los van de discussie of het kantoor de naam van de stichter kan blijven dragen gaan de interne werking en de externe uitstraling wel eens door een diep dal, om er veelal nooit meer helemaal uit te komen. Een architectenkantoor is dus géén modehuis.
Er kunnen vele redenen bedacht worden voor zo’n tragische transitie. Ofwel duwde de stichter zo stevig zijn stempel op het kantoor dat hij feitelijk onvervangbaar werd en iedereen verweesd achterliet. Ofwel gedragen (de ego’s van) de opvolgers zich zo betweterig dat ze zich afzetten tegen de erfenis maar ook de vruchten ervan niet plukken. Ofwel worden de nieuwe vennoten te veel manager om de inkomsten te verzekeren terwijl terzelfdertijd de ziel uit de fles ontsnapt. Ofwel zijn de verse bazen ronduit onbekwaam, onkundig, ongeschikt. Ofwel heeft de stichter zich achter een zakelijk rookgordijn verborgen en slechts een niet te redden zootje op los zand, met meer schulden dan opdrachten, achtergelaten. Ofwel dicht de erfgenaam, de naamdrager van de tweede generatie zichzelf dezelfde kwaliteiten toe als de founding father, zonder te beseffen dat de kans klein is dat die kwaliteiten zo maar genetisch doorgegeven worden en dat loyale medewerkers een belangrijk deel hadden in de slagkracht van gisteren.
De enige resterende vraag is: wat als Christian Dior, Coco Chanel of Hubert de Givenchy architecten geweest waren?