Onze huiscolumnist Filip Canfyn kreeg onlangs een vraag van een journalist, een vraag die hem maar niet loslaat. Over de relatie tussen immigratie en betonstop. Hij wikt en weegt een antwoord bijeen. Een column dus.
Op een grauwe zondagmiddag word ik opgebeld door een krantenjournalist. Hij werkt aan een stuk over een N-VA-uitspraak die de (sociale) media verhit: “De immigranten zijn verantwoordelijk voor de huidige bouwwoede en maken zo een betonstop onmogelijk”. De man vraagt mij of deze stelling waar is. En kan ik mijn antwoord cijfermatig staven? Ik formuleer een ruime reactie.
De volgende dag lees ik in de krant dat een N-VA-kamerlid op Twitter beweert dat “de open ruimte zienderogen verdwijnt want sinds 1975 zijn 4,2 miljoen mensen geïmmigreerd”. Dezelfde volksvertegenwoordiger heeft eerder dit jaar Knack laten noteren dat “honderdduizenden nieuwe bewoners in een land opnemen niet kan zonder kouters te verkavelen of bossen te kappen”. Pro en contra bestoken elkaar op internet over de al dan niet koppeling van immigratie en bouwwoede annex ruimtebeslag. In de krant weerleggen alle geraadpleegde experts evenwel die koppeling: er kan geen causaal verband hardgemaakt worden terwijl andere oorzaken voor het aanhoudend grondverbruik wél aantoonbaar zijn. Ikzelf word geciteerd met twee zinnetjes: “Er zijn in Vlaanderen nooit speciale inspanningen gebeurd ten behoeve van de immigranten, niet door de overheid noch door de private sector” en “Huurders zijn hoegenaamd niet verantwoordelijk voor de bouwwoede”.
De kous lijkt hiermee af. Kranten beklijven toch niet meer. Vlaanderen gaat weer over tot de orde van de dag en werkt wellicht hard aan de bouwshift. Ik blijf met de vraag zitten en met mijn verontwaardiging over die vraag en over de semantiek van die vraag. Ik reconstrueer daarom mijn volledige telefonische interview, zo goed als mogelijk.
“De immigranten verantwoordelijk voor de bouwwoede en dus voor de onmogelijkheid van een betonstop? Ik schrik hiervan. Waar haalt men dat? En wat zijn trouwens ‘immigranten’? Zijn dat de Nederlanders, verreweg de grootste groep met 24%, die wel eens villa’s kopen en dus veel grond verbruiken? Of zijn dat de gekleurde clichébuitenlanders, die leeflonen opsouperen, sociale woningen opeisen of in de grijze wereld kamers en schimmelhuizen huren? Ik denk dat de uitspraak niet gaat over die Nederlanders en andere expats: vanuit een autochtone clementie worden die toch niets in de weg gelegd. Blijkbaar maakt men zich nu opeens zorgen over die andere groep, een groep, die huisvestingsgewijs nooit enige aandacht gekregen heeft. Zoals alle huurders geen aandacht krijgen, noch van de publieke noch van de private sector. Voor huurders wordt niet gebouwd, wordt geen grond verprutst. Omdat hun inkomen te laag is om te kopen en omdat geen sociale vermenging gewenst wordt met mensen, die wel genoeg budget hebben om te kopen. Zo’n uitspraak gaat meer dan een stap te ver door die verwaarloosde groep nu te culpabiliseren, te beschuldigen van passieve sabotage van de betonstop. Dit is Trumpiaans. Voor hetzelfde geld kan beweerd worden dat onze textielindustrie teloorging door de mensensmokkel vanuit Vietnam. Aja, die immigranten worden, voor ze in een koelwagen naar Engeland gepropt worden, als slaaf tewerkgesteld in zwarte kledingateliers in Brusselse kelders. Echter, wij liggen niet wakker van die Vietnamezen omdat het Vietnamezen zijn en omdat wij hun werksituatie eigenlijk niet (willen) kennen. Toch moeten we opeens met de vinger wijzen naar wie wij als immigranten beschouwen omdat het immigranten zijn terwijl wij hun woonsituatie niet (willen) kennen. We liegen liever. En dat is meer dan hyprociet. Dat is beschamend en laf polariserend.”
Mijn verontwaardiging is inderdaad nog niet weg. Ik blijf verbolgen over de smerige retorische truuk, die door die politicus (en andere roepers) gebruikt wordt. Wie een ideologisch ballonnetje oplaat, heeft een mentale voorsprong en eigent zich een schijn van objectieve onschuld toe. Wie hierop kritisch reageert, het ballonnetje doorprikt of wat nuancering aangeeft, die kan dan weggezet worden als ideologisch vooringenomen en zo wordt het ballonnetje weer opgeblazen.
Gerelateerde dossiers
Onze partners