Onze huiscolumnist Filip Canfyn rijdt uitzonderlijk naar Antwerpen, staat uiteraard in de Oosterweelfile en hoort gelaten op de radio de Steen-commotie aan. Hop, daar gaan we weer …
Het Steen, het oudste gebouw van Antwerpen, wil toeristen met manieren kunnen ontvangen en daarom mandateert het schepencollege in 2016 de Vlaamse (!) Bouwmeester om een ontwerper aan te duiden. De laureaten van de Open Oproep, noAarchitecten, hebben een mooie track record qua intelligent omgaan met gebouwd erfgoed (zie ook mijn recensie van ‘Plaats’ van Philippe Viérin) en beloven op hun website “een burcht als cruiseterminal” en “een taal die de link legt met het verleden en de toekomst”. So far so good.
"(Graven)steen-incidenten, hoe onbedoeld of opgeblazen ook, tasten de geloofwaardigheid van architectuur aan. Spijtig toch?"
De goegemeente steigert zodra, vijf jaar later, het Steen 2.0. zich toont. Op een paar uren tijd hebben duizenden een mening en wordt een aanbouw een kaakslag. Gravensteen en Steen, één strijd! Weg met de blokkendoos en, de bunker, de koterij en de refter, het misbaksel en de verminking! Eric Min schrijft in zijn fameuze Brussel-boek “misprijzen is het ereloon van de architect” en ook in Gent en Antwerpen slaat die boutade wild om zich heen.
Op Radio 1 wordt Antwerps (!) Bouwmeester Christian Rapp geconfronteerd met de volkswoede. Hij zegt onder meer “we laten het bestaande monument schitteren en de boventoon voeren door er iets ondergeschikts naast te zetten, want je kan niet overal Havenhuizen neerzetten” en “als het plein en de kaaien zijn aangelegd zal het veel minder negatief overkomen”. Rapp recht zijn rug! Driewerf hoera, en wel daarom.
Eén, hij leeft nog, hij laat eens iets van zich horen. Wordt Eric Wieërs in De Standaard de aquarellist onder de bouwmeesters genoemd, dan is Christian Rapp de John Cage tijdens 4’33” onder de bouwmeesters. Twee, hij blijkt loyaal, hij valt een beslissing, die strictu sensu niet onder zijn aansprakelijkheid valt, niet af. Dat verdient respect en navolging. Drie, hij blijft slim, hij houdt een slag om de arm door te suggereren dat het resultaat zal moeten wennen.
Moraal van dit wellicht aanslepend verhaal? Als architectuur uitgebreider in het nieuws komt gaat het ofwel over records qua budget, hoogte, tijd, extravagantie, … ofwel over ontwerpen, die beladen worden met krachttermen wegens onbegrepen of onbegrijpelijk. Kortom, het slecht daglicht blijft telkens branden terwijl niemand beter wordt van misprijzen als ereloon. (Graven)steen-incidenten, hoe onbedoeld of opgeblazen ook, tasten de geloofwaardigheid van architectuur aan. Spijtig toch?