Onze huiscolumnist Filip Canfyn kreeg onlangs op één avond twee superlezingen van evenveel bevlogen ontwerpers. Hij wil hulde brengen aan hun duurzaam denken, dat van ‘business as usual’ ‘unusual business’ maakt.
Howest start volgend academiejaar met een nuttige innovatieve opleiding: bachelor built environment. Men wil circulaire stadsbouwers vormen, die een brug kunnen slaan tussen alle actoren van een bouwproject en -proces. Om voeling te houden met het werkveld, om af te stemmen met de noden van overheden, ontwikkelaars en ontwerpers, kan jaarlijks op een Inspiratie Academie intensief geluisterd en genetwerkt worden.
Tim Vekemans (RE-ST) hield dit keer een lezing. Zijn concept van niet-bouwen (“het meest duurzame gebouw is het gebouw, dat niet moet gebouwd worden”) heb ik al jaren geleden in de column ‘To build or not to build’ bejubeld, maar blijkt nu volledig gerijpt. Van behoeften oplossen binnen het bestaand patrimonium, van ruimtelijk opruimen heeft RE-ST een verdienmodel voor de opdrachtgevers én zichzelf kunnen maken. Vekemans begeesterde met zijn beproefde methodiek: niet ‘hoe voeg ik circulair toe?’ maar ‘hoe pak ik circulair aan?’.
Steven Delva (DELVA Landscape Architecture & Urbanism) deed het in zijn lezing zo mogelijk nog beter. De verhollandste Zonnebekenaar bewees overtuigend dat zijn missie werkt. Hij noemt het projectontwikkeling misbruiken om de stad te vergroenen en te verblauwen, of woningen bouwen om landschap toe te voegen in plaats van weg te nemen. Ook hiervan wordt een verdienmodel voor alle stakeholders én Delva gemaakt. Zijn visietekst kan op het eerste gezicht gratuit klinken (“in de kracht van de natuur geloven om de ruimtelijke opgaven van vandaag op te pakken, het ontwerpproces ondersteboven keren om te vertrekken vanuit het landschap, radicale landschappen creëren voor mens, natuur en economie, …”) maar zijn praktijkvoorbeelden, waarbij zelfs verstokte promotoren begrijpen dat ook landschap meerwaarde kan leveren, bewijzen de sterkte van het verhaal: het is unusual maar het blijft business.
Na het rake pleidooi van twee verlichte pragmatici, die een integrale ontwerpattitude propageren, die alles tussen ecologie en economie meeneemt, ging ik moe maar tevreden huiswaarts.