“Supermarktwonen is het antwoord op de grote maatschappelijke uitdagingen"

Supermarkten met een grote parking ernaast: het is een vertrouwd beeld, maar als het van overheden en de vastgoedsector afhangt, is dat binnenkort verleden tijd. Efficiënt ruimtegebruik is de norm, verwevenheid van functies is de oplossing. Het zogenaamde ‘supermarktwonen’ is één van die nieuwe, inventieve woonvormen. De nieuwe Colruytvestiging in Wemmel is hier een uitstekend voorbeeld van: op het dak van de winkel zijn appartementen geplaatst. Mits een creatieve ontwerpmentaliteit zijn de mogelijkheden eindeloos, zo blijkt uit deze case in Wemmel.

De vraag: een efficiënt gebouwde supermarkt in de Brusselse rand

Colruyt Group had al lang zijn zinnen gezet op Wemmel. De dichtbevolkte Vlaams-Brabantse faciliteitengemeente was een ideale plek voor een nieuw filiaal van de groep. Roel Beyl, Expansieverantwoordelijke bij Colruyt Group: “We zijn actief op zoek gegaan naar een mogelijke locatie voor de winkel en kwamen uit op dit terrein aan de Romeinsesteenweg. We zijn naar projectontwikkelaar Hooyberghs, tevens de eigenaar van de site, gestapt met de vraag om een gezamenlijk project uit te werken. Daarbij zou Colruyt Group de winkel inkopen van de projectontwikkelaar. Nadien hebben we samen bij de gemeente Wemmel de vergunning aangevraagd.” 

Een optimaal ruimtegebruik wordt steeds meer een belangrijke vereiste bij de bouw of verbouwing van supermarktfilialen. Dat was hier niet anders, zegt Beyl: “Colruyt Group wil actiever inzetten op steden. En het is vooral in steden dat de administraties vragen om een optimaal ruimtegebruik te voorzien: een mix van handel en woongelegenheden.” En dus moest er creatief gewerkt worden. “Het residentieel gedeelte moest optimaal ontwikkeld worden. Er speelden dus andere bekommernissen mee dan in een traditioneel Colruytproject. Denken aan de geluidsoverlast voor de bewoners was bijvoorbeeld een prioriteit. Het was ook belangrijk om zo weinig mogelijk mede-eigendom te voorzien. Zo moet Colruyt niet tussenkomen in beslissingen die te maken hebben met de appartementen, en omgekeerd”, aldus Beyl.
 

De oplossing: appartementen op het dak

Het dak van de winkel kon perfect gebruikt worden om er 47 woonunits te bouwen, gaande van kleinere studio’s tot appartementen met drie slaapkamers. Die keuze sloot perfect aan bij de doelbewuste keuze van Colruyt Group om sterk in te zetten op een mix aan functies bij nieuwe projecten. “Wanneer een oude winkel versleten is wordt deze, zeker in stedelijke gebieden, vaak vervangen door een nieuwbouw, met een ondergrondse parking. Op het dak van de winkel maken we plaats voor andere functies”, zegt Roel Beyl. En het hoeven niet per se woningen te zijn die op het dak van de winkel komen te liggen. “We staan ook open voor andere functies, zoals kantoren, bibliotheken of sportvelden.” 

Architectenbureau Rutten & Rooze had al behoorlijk wat ervaring met industrie- en appartementenbouw, maar de combinatie van een supermarkt en wooneenheden was nieuw voor het bureau. “Dit project was een uitdaging voor ons, vanwege het complexe programma”, zegt architect Peter Rutten. “In de eerste plaats is er natuurlijk de enorme winkelruimte, die zo weinig mogelijk kolommen mocht bevatten. Dergelijke kolommen passen niet in het inplantingsplan van de winkel, omdat ze dan in de weg staan van rekken en dergelijke. Tegelijkertijd mochten de appartementen de organisatie van de winkel niet belemmeren. Vooral in de beginfase hebben we aan het ontwerp moeten sleutelen.”

Colruyt Group was van bij de beginfase betrokken, en volgens de partijen aan tafel kwam dat een vlotte werking ten goede. Beyl: “Vaak loopt het anders: een projectontwikkelaar gaat op eigen houtje aan de slag, en eenmaal de partner erbij komt is het al te laat om nog veel wijzigingen aan te brengen.” Ook het ontwerpproces van de architecten werd hierdoor een stuk eenvoudiger, stelt Rutten. “We waren al snel op de hoogte van bepaalde eisen die Colruyt stelt aan zijn winkelruimtes, en konden die meteen in ons ontwerp verwerken.” 

Het terrein dat ter beschikking stond was niet heel groot, maar de winkel zelf moest wel zo groot mogelijk zijn. Beyl: “Daarom is de volledige gelijkvloerse verdieping meteen ook de netto-oppervlakte van de winkel. Andere elementen, zoals de sociale lokalen en de kleedkamers, zijn allemaal op de bovenverdieping ondergebracht. Colruyt heeft een appartement van het woongedeelte opgekocht als kantoorruimte, om de benedenverdieping volledig voor de winkel te kunnen voorzien.”

Lees het volledige artikel op www.ruimtelijkrendement.be

- - - - - - - 
In opdracht van het Vlaams Departement Omgeving werkte Redactiebureau Palindroom tien inspirerende voorbeeldprojecten uit rond ruimtelijk rendement, i.s.m. Medialife en fotograaf Marc Sourbron. De projecten zijn gepubliceerd op de website www.ruimtelijkrendement.be en op architectura.be.