De werknemers van Barco, de Vlaamse wereldspeler op vlak van visuele technologie, werken voortaan vanuit een schitterend nieuw hoofdkwartier. De architecten van Jaspers-Eyers gaven het bedrijf met ‘The Circle’, het centrale gebouw op de site in Kortrijk, een uitvalsbasis met internationale uitstraling. Om het indrukwekkende glazen volume te dragen, kozen ze voor een staalstructuur. VK Architects & Engineers verzorgde de engineering van het geheel.
‘The Circle’ moet een verbindend element worden op de campus van Barco. Het heeft verbindingen naar de productiehallen en kantoorgebouwen en omvat naast kantooroppervlakte ook onderzoeks- en ontwikkelingsruimtes, een demonstratieruimte, een auditorium en een bedrijfsrestaurant. Technisch is het Barco-gebouw een hoogstandje, en zo ziet het er ook uit. “Dat hoogtechnologische staat in contrast met, maar vloeit ook over in het organische van de omliggende natuur,” zegt Bruno Poelman, projectverantwoordelijke bij Jaspers-Eyers. “Dat wordt benadrukt door het panoramische zicht dat je door de glazen gevel op de hele omgeving hebt.”
Wie het gebouw binnentreedt, komt in een gezellige flow terecht die langs de verschillende afdelingen in het nieuwe hoofdkantoor leidt. “Die afdelingen vormen organische nesten binnen het glazen buitenskelet,” duidt Bruno Poelman. “Lange wandelbruggen en een liftennetwerk verbinden de diverse componenten met elkaar en vermijden zo een wirwar van trappen.”
Stalen kruisstructuur
‘The Circle’ krijgt een maximum aan licht door de volledig glazen vliesgevel. Zeker aan de noordkant, met een lagere zonnebelasting, is de gevel zo transparant mogelijk. Naast die transparante glazen façade spelen beton en staal een hoofdrol in het ontwerp. De grote volumes, zoals het opleidingscentrum en de R&D-faciliteiten, zijn betonconstructies met kolommen. Balken zijn er afwezig om plaats te maken voor de technieken en een ter plaatse gestorte, extra lichte vloerplaat zorgt voor de nodige stabiliteit en draagkracht voor grote gewichten.
Aan de buitenkant van het gebouw valt vooral de stalen kruisstructuur op. Die steunelementen dragen mee het dak omdat de ondersteunende kolommen in de binnenkant van het gebouw zijn verwerkt. “Die kruisstructuur moet helpen om de krachten van het dak via de gevel over te dragen op het beton,” zegt Kevin De Hainaut, hoofdprojectleider bij Cordeel. “Die werkt als een soort horizontale ligger die de krachten doorgeeft aan de vloerniveaus.”
Die steun is zeker nodig voor de passerelle aan de zijkant van het gebouw, die schuin oploopt en als een uitkraging uit het gebouw hangt. Die is opgehangen aan hoge stalen kolommen aan de binnenkant. “De verbindingen zijn ook zo onzichtbaar mogelijk gerealiseerd,” volgens Spencer Bekaert, ingenieur bij VK Engineering. “We kozen voor een H-profiel dwars door een ronde koker. Die werd uitgefreesd in de vorm van dat H-profiel en uiteindelijk terug aan elkaar gelast. Die keuze is gemaakt om de industriële look van het gebouw te bewaren.”
Het was een uitdaging om de staalstructuur en het beton mooi op elkaar aan te laten sluiten. Daar moesten uitgebreide 3D-tekeningen op voorhand voor zorgen.
Kleine toleranties
Het was een uitdaging om de staalstructuur en het beton mooi op elkaar aan te laten sluiten. Daar moesten uitgebreide 3D-tekeningen op voorhand voor zorgen. “De connectiepunten tussen de staalstructuur en de betonnen vloer zijn zwaar ingestorte stalen ankers, stukken van 1 op 1 meter,” zegt De Hainaut. “Dat moet perfect worden afgemeten. Nog een moeilijkheid: de toleranties voor de staalstructuur om het aluminium schrijnwerk aan te brengen waren erg klein. De toegelaten speling daar bedroeg maar vijf millimeter. Ook de cassettebanden die als zonnewering dienst doen, moesten erg gedetailleerd worden geplaatst. De buitengevel van het gebouw is eigenlijk gesegmenteerd, maar om visueel tot een perfecte ronding te komen, moesten de verschillende onderdelen perfect op elkaar aansluiten.”
Cordeel heeft op het vlak van detaillering erg zijn best gedaan,” bevestigt Spencer Bekaert. “Van het vaste steunpunt links naar het vaste steunpunt rechts van het gebouw hadden ze maar een tweetal centimeter speling. Daar hebben ze zich goed uit de slag getrokken, zeker de knoopverbindingen mogen gezien worden.”
Esthetisch staal
De staalstructuur – type 355 – is dus een dragende structuur, maar doet ook dienst als esthetisch element. Daarom is er ook een RF-coating opgezet met de kleur blank aluminium (RAL 9006). Die coating kwam er ook omdat de aanwezige vijver makkelijker corrosie veroorzaakt. “Maar die coating schiep ook moeilijkheden,” zegt De Hainaut. “In een bouwproces is er altijd wel beschadiging van schilderwerk. Plaatselijk herstellen is lastig, onder andere door de metaaldeeltjes in de verf. Dan moet je vaak het hele element opnieuw bespuiten.”
"De buitengevel van het gebouw is eigenlijk gesegmenteerd, maar om visueel tot een perfecte ronding te komen, moesten de verschillende onderdelen perfect op elkaar aansluiten.”
Zwevend effect
Ook voor de meeting decks – ellipsen die geschrankt op elkaar werden geplaatst – was een staalstructuur de beste optie. De stalen steunkolommen staan in een erg schuine hoek onder het volume, wat de meeting decks lijkt te doen zweven. “Met betonnen pilaren was dat onmogelijk geweest. Die zouden veel grotere diameters gehad moeten hebben,” volgens De Hainaut.
De geschrankte opstelling van de ellipsen vormt terrassen waaruit passerelles – die de meetings decks ook de nodige stabiliteit geven en in evenwicht houden – vertrekken naar de vaste kernen van het gebouw. Die houden de structuur van het volume in evenwicht. “Die verschillende uitkragingen zijn met staal ook makkelijker te verwezenlijken,” sluit Bekaert af.