Totaaltransformatie UZ Gent van start met eerste spadesteek Nobel I (LOW Architecten & Wiegerinck)

Het bestaande universitaire ziekenhuis wordt de komende dertig jaar in fases gesloopt, om grotendeels opnieuw gebouwd te worden. De start van de nieuwbouw is vervroegd, waardoor er op korte termijn nood is aan een nieuwe hoogbouw, waarin de komende jaren diverse functies kunnen worden ondergebracht. Welke dat zijn is nog niet precies bekend en kan variëren van poliklinieken tot kantoren en labs.

Dubbele functie

Binnen Project U zal Nobel I dan ook een dubbele functie vervullen. Het gebouw krijgt een eindbestemming als centrum voor innovatie, opleiding en onderzoek: de eerste realisatie in het onderwijs- en onderzoekslandschap dat het UZ Gent in samenwerking met de UGent langsheen de Corneel Heymanslaan wil ontwikkelen. Maar eerst zal Nobel I fungeren als verhuisgebouw. Een aantal diensten vinden er een tijdelijk onderkomen tijdens de werken op hun huidige of toekomstige locatie. Zo kan het UZ Gent hoogkwalitatieve zorgverlening blijven verzekeren in de loop van alle bouwwerken. Verhuis van de eerste diensten is dan ook al snel voorzien: in het najaar van 2024.

Snelheid en multifunctionaliteit

Om zowel de snelheid van bouwen als de multifunctionaliteit van Nobel I te verzekeren, is gekozen voor een prefabformule met modulaire binnenopbouw. Alleen de dragende kern van het gebouw wordt op de campus zelf gestort. De dragende gevel en de rest van de dertien bouwlagen worden samengesteld aan de hand van prefabonderdelen. Zo ontstaan er grote open ruimtes die zich makkelijk laten (her)invullen naargelang de activiteiten waarvoor ze moeten dienen. Bijkomend voordeel van de prefabformule is dat het hele gebouw en de gevel door slechts twee partijen kan worden gebouwd.

Binnen het gebouw zijn er vier verschillende modules voorzien: kantoorruimtes, productie- en opslagruimtes en medische verblijfsruimtes met beperkte technische vereisten, zoals consultatieruimtes, of hoge technische vereisten, zoals laboratoria. Ook duurzaamheid speelde een belangrijke rol in de keuzes voor Nobel I. Het gebouw krijgt zonnepanelen op de zuidkant en een energiegevel met uitkragende gevelpanelen die bijkomende zonwering onnodig maken. Een daktuin geeft 360°-uitzicht over Gent.

Flinke wensenlijst

Snelheid van constructie was niet de enige eis voor het ontwerp van Nobel I. Het gebouw moet mooi in het masterplan passen, lang meegaan, ambitie en vooruitstrevendheid uitstralen, fungeren als poortgebouw voor het nieuwe ziekenhuis, logisch aansluiten op de toekomstige nieuwe gebouwen en ook nog eens een landmark vormen voor de stad Gent.

Het nieuwe gebouw wordt uiteindelijk onderdeel van een reeks onderzoeksgebouwen met een aangrenzend park. Een naastgelegen cateringgebouw kan eventueel worden gehandhaafd en op een organische manier in het nieuwe gebouw worden opgenomen. Op de begane grond leiden uitnodigende colonnades en een patio je naar de entree van twee verdiepingen hoog, waar er ook vergaderruimtes zijn ondergebracht. Het dak wordt een tuin vol bomen en planten, met uitzicht naar alle kanten: een opvallende groene kroon, zichtbaar vanaf grote afstand. Hoge raampartijen zorgen binnen voor veel daglicht en bieden gebruikers een maximaal uitzicht over de campus.

Helder casco EN flexibele techniek

De onderste verdiepingen van de hoogbouw bieden in de eerste fase onderdak aan diverse poliklinieken en kantoren van de afdeling ICT. Verder is het programma nog grotendeels onbekend. Omdat het gebouw in eerste instantie zeer verschillende functies moet kunnen accommoderen is het casco glashelder. Alles past in het voorgestelde stramien. De ruimtes hebben zo min mogelijk kolommen, doordat zowel de centrale schacht (voor lift en brandtrap) en de gevel dragend zijn. Elke verdieping is eenvoudig te ontsluiten voor zeker vier verschillende soorten functies.

Normaal bevindt alle techniek zich bovenop een gebouw. Maar omdat het gebruik en de technische eisen per verdieping steeds kunnen wisselen, moet ook de techniek (bekabeling, luchtverversing, persleidingen) flexibel zijn en snel aangepast kunnen worden. De techniek is daarom opgesplitst in twee lagen. Het eerste deel bevindt zich op de vierde verdieping en bedoeld voor de verdiepingen daaronder. Het tweede deel bedient de bovenste verdiepingen en bevindt zich op het dak en is weggewerkt in een daktuin.

Parkeertoren EN NIEUW Hoofdgebouw

Behalve de aanvang van de werken aan Nobel I, is er nog meer Project U-nieuws. Zo is de omgevingsvergunning voor de parkeertoren voor medewerkers toegekend, wat betekent dat die werf wellicht dit najaar kan worden opgestart. De toren zal negen bouwlagen tellen en plaats bieden aan 1.800 voertuigen. In- en uitrijden gebeurt via de rotonde aan de E17. Zo wordt deze verkeersstroom gescheiden gehouden van de bezoekers- en patiëntenstromen, die naar de nieuwe ondergrondse parking onder het hoofdgebouw zullen worden geleid.

De huidige parkeertoren op de campus UZ Gent zal in de toekomst plaatsmaken voor een flexibel ziekenhuisgebouw: het hoofdgebouw. Dit nieuwe gebouw moet de bestaande ziekenhuisgebouwen aan elkaar schakelen en wordt het brandpunt van de centrale zorgzone. Hier worden alle medische en zorgactiviteiten gebundeld, zodat UZ Gent snel kan inspelen op medische ontwikkelingen en de zorgnoden van morgen. Rondom het ziekenhuis komt ruimte vrij voor andere invullingen en ontwikkelingen.

Helende en verbindende omgeving

Het nieuwe UZ Gent wordt vriendelijk en makkelijk in gebruik. De site moet een helende omgeving worden, met veel ruimte voor natuur, wandel- en fietspaden en groene ontmoetingsplekken. Via daktuinen, patio’s en terrassen wordt de natuur tot in de gebouwen gebracht. Met een afwisselend ecologisch landschap zet het ziekenhuis in op biodiversiteit én beleving. De campus wordt een gezonde plek waar het goed genezen, werken, studeren en vertoeven is.

Het ontwerpteam tekent een goed functionerend ziekenhuis uit, waar elke dienst een logische plek krijgt. Alle afdelingen worden met elkaar verbonden via een helder stratenplan. Maar UZ Gent wil ook de band met de buurt en de universiteit aanhalen. De site moet véél meer dan vandaag open staan voor publiek gebruik. En het ziekenhuis bestudeert hoe het met de aanpalende faculteiten Farmacie en Geneeskunde van de UGent kan groeien naar één overkoepelende campus.

Mobiliteit en duurzaamheid

Met een reeks slimme ingrepen wil UZ Gent de parkeer- en verkeersdrukte verminderen. Het ziekenhuis wordt beter bereikbaar te voet, met de fiets en het openbaar vervoer. De Corneel Heymanslaan wordt dé autopoort. Via de rotonde bij de E17 rijden medewerkers, logistiek en spoedverkeer binnen. Medewerkers krijgen daar een eigen parkeertoren. De centrale rotonde op de Heymanslaan wordt de inrit voor patiënten en bezoekers. Die leidt naar de centrale parking onder het ziekenhuis. Op de campus worden auto’s geweerd. Enkel noodvoertuigen krijgen vrije doorgang.

Het nieuwe UZ Gent moet ten slotte ook een circulair zorgcomplex worden. Met groene stroom en hernieuwbare bronnen zoals geothermie en zonne-energie wordt het ziekenhuis op termijn CO2-neutraal. Ook met het bouwkundig erfgoed wil het zorgzaam omspringen. Zo worden alle ziekenhuisgebouwen van Henry Van de Velde integraal behouden binnen het centrale complex. Ze vormen de blauwdruk voor het nieuwbouwvolume. De bleke gevelsteen en de ritmiek van de Van de Velde-gebouwen worden doorgetrokken tot een hedendaags en samenhangend geheel.