Op woensdag 25 april 2012 werd het transitcentrum Caricole in Steenokkerzeel officieel geopend met een rondleiding door staatssecretaris Servais Verherstraeten (bevoegd voor de Regie der Gebouwen) en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Maggie De Block. Het complex vervangt het verouderde en onaangepaste transitcentrum 127 in Melsbroek en het INAD-centrum op de luchthaven van Zaventem. In het ontwerp van Bontinck Architecture and Engineering kunnen zo’n 90tal asielzoekers tijdelijk worden opvangen. De Regie der Gebouwen huurt het complex voor een termijn van 36 jaar. De naam Caricole verwijst naar de ronde vorm van het complex.
Servais Verherstraeten: “ De Regie der Gebouwen en de Dienst Vreemdelingenzaken voerden specifieke inrichtingswerken uit zodat het complex beantwoordt aan de bijzondere eisen in verband met accommodatie, toegankelijkheid en veiligheid. Zo worden asielzoekers op een humane wijze opgevangen in een aangename, veilige en efficiënte leef- en werkomgeving”.
De dienst Vreemdelingenzaken en de Regie der Gebouwen stelden het behoefteprogramma op voor de bouw van het complex. Eerst werd de werking en de infrastructuur geanalyseerd van het huidige INAD- en transitcentrum en de andere gesloten centra. Op basis van de resultaten van de analyse en externe expertise werd vervolgens het behoefteprogramma opgesteld. Het programma zelf werd dan vertaald in een architecturaal concept dat beantwoordt aan de eisen van de diensten van Belgocontrol omdat het complex zich juist naast de luchthaven in Zaventem bevindt.
Staatssecretarissen Servais Verherstraeten Maggie De Block tijdens de opening van transitcentrum Caricole
Concept en inrichting Het complex bestaat uit 2 volumes: een gebouw in de vorm van een ring en een gebouw in de vorm van een balk. De keuze voor een ring lag voor de hand omdat de buitenruimtes tegelijkertijd controleerbaar moeten zijn, de bewoners niet te kijk zet aan de buitenwereld en toch een gevoel van openheid geeft De ronde vorm beantwoordt ook aan de belangrijke antiradar voorschriften zodat het gebouw geen storingen zou veroorzaken op de landingsradar van de luchthaven.
In de ring zijn alle primaire functies gehuisvest zoals de gemeenschapsfuncties, de leefunits, de medische afdeling, de administratie, de intake en een isolatieruimte. In het gebouw dat de vorm van een balk heeft, werd de bezoekersvleugel ondergebracht. Dankzij de toevoeging van dit volume krijgt het hoofdvolume (de ring) een echte voorgevel, die zich uitstrekt naar de buitenwereld.
Het complex biedt plaats aan 90 bewoners die onderverdeeld worden in drie aparte vleugels. Elke vleugel beschikt over zijn eigen polyvalente ruimte met kitchenette en apart rooklokaal in buitenlucht. Elke vleugel is ingericht met kamers voor 2, 4 en 6 personen.
Bij de inrichting van het complex werd vooral gekeken naar het humaan karakter van de opvang. Daarom werden verschillende ontspanningsruimtes ingericht zoals een bibliotheek, een speelruimte voor de kinderen, een sportzaal, een klaslokaal, een medische eenheid, enz. Tijdens de dag hebben de bewoners toegang tot de binnenkoer om er oa sport te beoefenen. De bewoners ontvangen bezoek in het aparte bezoekerscomplex.
Bijzondere aandacht ging uit naar het veiligheidsaspectEen brandweg werd aangelegd tot in het midden van het centrum zodat alle gebouwen en voorzieningen op een snelle en efficiënte wijze bereikt kunnen worden.
Het ringvormige hoofdvolume is bekleed met een verticale houten gevelbeplanking in afzelia, gecombineerd met verticale houten ramen. De bezoekersvleugel is afgewerkt in donkere paramentsteen, gecombineerd met aluminium schrijnwerk. Deze strakke gevel contrasteert mooi met de houten afwerking van het hoofdvolume.
Verherstraeten: “Het nieuwe centrum beantwoordt volledig aan de criteria om de opvang van asielzoekers op een humane wijze te organiseren maar draagt zeker en vast ook bij tot een aangename, veilige en efficiënte werkomgeving voor de personeelsleden die er werken.”
Duurzaam bouwen en duurzaam energiebeheer Gelet op de specifieke ligging van het centrum zijn duurzame en sterk isolerende bouwmaterialen gebruikt.
Verherstraeten: “Dit was ook wel nodig gelet op de directe nabijheid van de landingsbanen van de luchthaven. Het geluid van de opstijgende en dalende vliegtuigen is niet hoorbaar in het centrum en zorgt niet voor hinderlijke trillingen. Het centrum is ook voorzien van waterzuiveringsstation gebouwd en is toegankelijk voor andersvaliden.”
Het gebouw heeft een K-peil van 28 wat beduidend beter is dan het wettelijk verplicht K-peil van 45.
Technische ficheEigenaar en bouwheer: BIAC (Brussels International Airport Company)
Huurder: Regie der Gebouwen
Klant: FOD Binnenlandse Zaken (Dienst Vreemdelingenzaken)
Architect: Bontinck Architecture and Engineering cvba
Aannemer: Besix nv
Oppervlakte: 5.431 m²
Definitieve oplevering: december 2011
Huurtermijn: 36 jaar
Jaarlijkse gebruiksvergoeding: 1,2 miljoen €