Uniek proefgebouw moet Vlaanderen op weg helpen naar klimaatneutraal bouwen (MVC Architecten & U/Define)

De ambitie is om verschillende disciplines en technieken rond onder meer energie, waterbeheer en binnenluchtkwaliteit, in interactie met elkaar te testen en te optimaliseren. Door middel van innovatie hopen de onderzoekers zo financieel interessante bouw- en renovatie-oplossingen versneld op de markt te brengen en een impuls te geven aan de ambities om tegen 2050 tot een klimaatneutraal Vlaanderen te komen. Het gebouw zal in totaal 10,6 miljoen euro kosten waarvan de Vlaamse regering 8 miljoen euro investeert via het investeringsplan Vlaamse Veerkracht. KU Leuven investeert de resterende 2,6 miljoen euro.

Vlaanderen klimaatneutraal tegen 2050

Vlaanderen staat voor een enorme uitdaging. Tegen 2030 wil de EU de uitstoot van CO2 met 55% verminderen en tegen 2050 moet Europa klimaatneutraal zijn. Dit heeft als gevolg dat in minder dan 30 jaar alle Vlaamse gebouwen volledig klimaatneutraal moeten worden. Een ambitieus plan, zeker voor Vlaanderen, waarvan het gebouwenbestand tot het oudste en meest energieverslindende van Europa behoort. En de tijd dringt...

Om nieuwe bouwmaterialen, bouw- en renovatiemethodes en digitale technieken uitvoerig te onderzoeken en gemakkelijker hun weg te laten vinden tot de markt, is er nood aan een inspirerende omgeving voor multidisciplinaire samenwerkingen. Daarom werd vandaag in het bijzijn van Vlaams minister van Economie en Innovatie Jo Brouns en de burgemeester van Stad Genk Wim Dries het startschot gegeven voor ConstrucThor, een multidisciplinair testgebouw waarin verschillende spelers (de bouwsector, financiële instanties, kennisinstellingen...) nieuwe technologieën voor klimaatneutraal bouwen uitvoerig kunnen testen.

Uniek proefgebouw

“Het gebouw krijgt een modulaire invulling, waarbij zowel in het gebouw als in de gevelaanpak verschillende opstellingen elkaar afwisselen. Verschillende soorten kantoorruimtes, woonunits, maar ook verschillende bouwschiloplossingen zoals groendaken, PV-geïntegreerde gevelelementen of door robots-geprefabriceerde bouwelementen zorgen ervoor dat nieuwe technieken in verschillende configuraties getest kunnen worden. Ook aspecten zoals circulariteit, kant-en-klare toepasbaarheid om snelle renovaties te vergemakkelijken, hernieuwbare energietechnieken, slimme sturing van systemen, een goede binnenluchtkwaliteit, hergebruik van regenwater en waterdoorlatende oppervlaktes, … komen in het gebouw aan bod”, verduidelijkt projectcoördinator professor Dirk Saelens van EnergyVille/KU Leuven.

Deze testomgeving zal zich bovendien niet enkel richten op de “hardware” maar omarmt ook volop digitale oplossingen om de technieken ook in interactie met elkaar optimaal te laten functioneren. “Renovatietechnieken worden zo in een totaalpakket gezien: de bestaande gevels worden ingemeten met geavanceerde meettechnieken, waarna deze worden vertaald naar een digitale representatie van het gebouw. Het digitale model vormt de basis voor de productie en montage van geprefabriceerde bouwelementen op de testwoning. Na de montage worden zeer nauwkeurige sensors ingezet om de verbetering van het systeem te valideren”, verduidelijkt professor Saelens.

Met ConstrucThor willen de partners bedrijven in de bouwsector een duw in de rug geven en hen toelaten om zich te specialiseren in de meest relevante technologieën. “De renovatiegolf stelt de bouwsector voor een grote uitdaging, dus hoe vroeger duidelijk is welke technieken het verschil maken in het versnellen van de renovatiegolf en hoe sneller we deze technieken ook financieel interessant kunnen krijgen en hen een weg kunnen laten vinden tot de markt, hoe beter”, vervolgt professor Saelens.

Open Thor Living Lab en EnergyVille

ConstrucThor is, naast o.a. THOREAQ en oPEN Lab – waarvoor de bouwwerken volop aan de gang zijn – een nieuw puzzelstuk in het Open Thor Living Lab, een levend labo dat opgericht werd door EnergyVille, Stad Genk en Thor Park. Het Open Thor Living Lab – dat zich uitstrekt over het Thor Park, de woonwijk Nieuw Texas, de tuinwijk in Waterschei en KRC Genk – kan daarmee als proeftuin steeds meer facetten van de energietransitie in reële omstandigheden testen.

Op de site is momenteel al een slimme laadinfrastructuur ter beschikking. Daarnaast worden de komende jaren ook een innovatief warmtenet (CollecThor), een gelijkstroomnet en een geavanceerd dataplatform (SmarThor) verder uitgerold. Het is de bedoeling dat ConstrucThor (en toekomstige gebouwen) hier in de komende jaren ook op kan aansluiten.

Burgemeester Wim Dries: “We zijn bijzonder verheugd dat dit project geïntegreerd wordt binnen het living lab dat vanuit het Thor Park ontwikkeld wordt. De tientallen bouwbedrijven die in Genk en in Limburg gevestigd zijn kunnen zich, door de kennis die ontwikkeld wordt binnen ConstrucThor, wapenen voor een uitdagende toekomst. Ze kunnen uit eerste hand kennis maken met technologieën die ingezet kunnen worden in het streven naar een klimaatneutraal Europa. Op deze wijze kunnen onze bedrijven een voorsprong nemen en hun klanten en potentiële klanten ondersteunen in hun duurzame bouw- en renovatieprojecten.”

De eerste spadesteek vond plaats tijdens het internationale energiecongres Energy Mission dat jaarlijks georganiseerd wordt door de partners Flux50, POM Limburg, Thor Park en EnergyVille.