Variatie en nuance in een sociaal huisvestingscomplex (Studio Farris Architects)

Het project Vogelzang bestaat uit 6 woningen van 119m2, 8 appartementen van 92m2 en 8 appartementen van 78,5m2. Het plan van Studio Farris heeft de woningen teruggezet van de straat, zodat een grote openbare tuin kon worden aangelegd om de hele buurt te bedienen en er een gemeenschappelijk voetgangersgebied ontstond om samen tijd door te brengen en te ontspannen. Doel van het ontwerpteam is om het sociale leven van de buurt te ontwikkelen rond een groene, openbare en gedeelde kern, en er tegelijkertijd voor te zorgen dat elke wooneenheid een kleine privé-achtertuin heeft, wat een meer huiselijke en intieme sfeer bevordert.

VARIATIE EN NUANCE

Alle wooneenheden zijn georganiseerd volgens een gelijkaardige indeling, met de woonkamer, eetkamer, keuken en een kleine badkamer op de begane grond, en de slaapkamers op de bovenverdieping. Maar de configuraties van de verschillende kamers zijn gevarieerd, evenals de formele keuzes die de gevels bepalen. Zo lijkt elke woning een onafhankelijke eenheid, hoewel ze deel uitmaakt van een complex. "Het project is geïnspireerd door het idee dat sociale woningbouw kan genieten van variatie en een rijkdom aan nuance, die normaal gesproken niet te vinden is in de gestandaardiseerde, seriële oplossingen van goedkope woningen," aldus Giuseppe Farris.

De 22 woningen van Vogelzang zijn ondergebracht in 7 gebouwen die naast elkaar in het binnenste gedeelte van de kavel staan. Tussen de straat en de woningen ligt een groengebied dat is ontworpen als park voor collectief gebruik. Elk gebouw staat loodrecht op de straat en wordt gedefinieerd door de nevenschikking van twee volumes, het ene verschoven ten opzichte van het andere, en gekenmerkt door een constante breedte en een variërende lengte. Ook hun hoogte verschilt, zij het in geringe mate.

STEEDS WISSELEND SAMENSPEL

Als geheel neemt het complex een losse configuratie aan, waarin gebouwen variabel uitsteken en zich terugtrekken, waardoor een steeds wisselend samenspel ontstaat. Aan de achterzijde van de gebouwen bevinden zich privé-tuinen. De compacte huizen met platte daken zijn gemaakt van baksteen, waarbij verschillende mengsels en kleuren zijn gebruikt om lichte variaties tussen de gebouwen te creëren. Aan de gevels houden ook de ruime openingen vast aan een losse compositie.

Het regenwater dat op de daken van de huizen en op carports valt, wordt gerecupereerd om in de woningen te worden gebruikt voor toiletten, tuinirrigatie en wasmachines. Met dit systeem kunnen de bewoners zoveel mogelijk water hergebruiken en wordt de rest in de grond afgevoerd. Een rioleringssysteem is niet meer nodig en het natuurlijke grondwaterpeil wordt aangevuld.

KRONKELIG VOETGANGERSPAD

De geometrische indeling die de plattegrond van de gebouwen bepaalt, organiseert ook de groene zones, waaronder het park, waarvan de verspringende vorm het ontwerp van het bebouwde gebied lijkt te weerspiegelen. Maar binnen het park zelf is, in contrast met de omtrek, een vloeiend en kronkelig traject van voetgangerspaden en open plekken uitgetekend om verschillende functies te herbergen - van een kinderspeelplaats tot bankjes om te rusten. Daarnaast zijn er ook wadi's voorzien, vochtige gebieden waar het regenwater van het plein wordt afgevoerd naar een drainage die het water langzaam in de grond laat sijpelen.

De overgang tussen openbaar domein en privé-eigendom verloopt geleidelijk. Een strook openbaar groen vormt de overgang tussen de straat en de semi-publieke activiteitenstrook. De woningen en flats staan niet langs deze strook. In plaats daarvan vormt een rijbaan voor bestemmingsverkeer, samen met een rij van de voortuin, een zone die zorgt voor de nodige privacy voor de woningen. Op de noodzakelijke plaatsen is er een doorgang voor bestemmingsverkeer naar carports en privé parkeerplaatsen.

ONTMOETINGSRUIMTE VOOR DE BUURT

Door de zeer geringe doorstroming binnen deze semi-publieke passages blijft de activiteitenstrook als een ensemble functioneren. Waar de activiteitenstrook het breedst is, hebben de ontwerpers een ontmoetingsruimte voor de buurt voorzien die tevens als ankerpunt op het terrein fungeert. De verschillende passages voor bestemmingsverkeer verdelen de activiteitenstrook op subtiele wijze in verschillende subsecties.

Al deze gebieden hebben hun eigen functie en sfeer, maar de continuïteit van de activiteitengordel wordt gewaarborgd door een coherent materiaalgebruik. Het semi-publieke domein is zo gestructureerd dat er gezellige ruimtes voor de hele buurt zijn gecreëerd, terwijl de privacy van de woningen toch behouden blijft.