Veelzijdige en flexibele assistentiewoningen in Kumtich

Het project kwam in handen van Bouwbedrijf Dethier na een design & build-wedstrijd, georganiseerd door het OCMW van Tienen. “Wij werden gecontacteerd door ZAmpone architectuur”, vertelt Bart Coenegrachts. “Samen met hen, V2S stabiliteit en Ivec hebben we een wedstrijdvoorstel ingediend. Naast een prijsplafond werden we ook beoordeeld op architecturaal en technisch vlak. Omdat we net binnen het budget bleven waren we niet de goedkoopste, maar we hebben vooral gescoord op de stedenbouwkundige inpassing in het straatbeeld. Samen met de architecten hebben we in het ontwerp sterk rekening gehouden met de omgeving. Zo kozen we bijvoorbeeld voor zadeldaken. Dat is financieel minder interessant, maar past wel beter in het straatbeeld.”

Split levels

De assistentiewoningen worden geflankeerd door een school en bevinden zich in een straat met  kleine, klassieke gezinswoningen. Voor ZAmpone architectuur betekende dit een oefening in integreren en balanceren, hedendaags versus traditioneel en grootschalig versus kleinschalig. “We zijn begonnen met een eenvoudig gebaar: het middelste bouwvolume werd een halve verdieping opgetild en enkele meters naar achter geschoven”, klinkt het bij het Brusselse bureau. “Buiten is er een inkomplein waarvan de toegankelijkheid benadrukt wordt door de bestrating identiek te houden aan die van het voetpad. En binnen bezorgen de split levels de bewoners de nodige rust. Doordachte schakelingen vermijden op hun beurt de gedachte aan een instituut, terwijl  bordessen en korte gangen in warme materialen het thuisgevoel bevorderen.”

Atypische gangen

Die speelsheid en verscheidenheid is kenmerkend voor het project. Bart: “De typische lange gangen zoals je die vaker ziet in dergelijke gebouwen, hebben we vermeden. We hebben het vaste patroon doorbroken en een huiselijke sfeer gecreëerd. Daarnaast kozen we ook voor heel grote gemeenschappelijke ruimtes, waaronder een groot atrium als inkom. Dit komt zeker de leefbaarheid ten goede. De splitlevels bevorderen de verbondenheid tussen verschillende niveaus.”

Wat de afwerking van de assistentiewoningen betreft, werd goed nagedacht over de juist materiaalkeuze. “En die keuze ligt vanzelfsprekend in de lijn van de duurzame filosofie van Bouwbedrijf Dethier”, aldus Bart. “Zo werd er bijvoorbeeld gekozen voor gebakken gevelstenen, glas voor de balustrades en duurzaam metaal voor de borstweringen aan de passerelle en trappen. Daarnaast zorgen grote ramen op het einde van alle gangen voor veel lichtinval. Ook op technisch vlak stond duurzaamheid hoog op het prioriteitenlijstje met onder andere zonnepanelen, een centrale stookplaats en driedubbele beglazing.”

Dialoog

Bij een design & build-formule is het cruciaal om een goede balans te vinden tussen het financiële en het bouwtechnische. Een uitdaging die Bouwbedrijf Dethier met enthousiasme aanging. Bart: “Voor extra grote gemeenschappelijke ruimtes, krijg je geen extra budget. Dat was dus een bewuste, weloverwogen keuze. Gedurende zo’n traject ben je omwille van het prijsplafond genoodzaakt om bepaalde keuzes van de architect in vraag te stellen. Ook wat dat betreft zijn we heel tevreden over de samenwerking met ZAmpone architectuur. Doordat iedereen zich flexibel opstelde, konden we telkens een evenwaardig alternatief vinden. Bij Bouwbedrijf Dethier zijn we van mening dat je altijd op een deftige manier in dialoog moet gaan en dat is in dit project zeer aangenaam verlopen.”

BEN en BIM

Welzijn voor de bewoners van de assistentiewoningen bleek duidelijk een rode draad doorheen het hele project. Naast de verspringende volumes en gangen met veel daglicht werd er bijvoorbeeld ook veel aandacht besteed aan akoestiek. Bart: “De vloerafwerking in linoleum in de grote ruimtes, gecombineerd met houtwolplaten tegen het plafond, hebben een sterk geluidsabsorberend karakter en zorgen voor een aangenaam akoestisch klimaat. Het volledige gebouw is ook bijna-energieneutraal (BEN). Dat was een extra troef die we in het ontwerp hebben uitgespeeld en ook hebben gehaald.”

Tot slot zette Bouwbedrijf Dethier met dit project ook zijn BIM-activiteiten in de kijker. “Daar zetten we sterk op in. Zelf beschikken we over een aantal BIM-coördinatoren en voor ons golden de assistentiewoningen in Kumtich als een testcase. Naar ons gevoel hebben we daar toch heel wat rendement uitgehaald.  Het is een complex verhaal, maar je hebt gewoon een veel betere kijk op de zaken als je het model zelf modelleert. Zo haal je de fouten eruit voor je het productieproces in gang zet, loopt de uitvoering sneller en moet je minder aanpassen op de werf zelf. Het BIM-verhaal in combinatie met de design & build-formule, maakt dit project voor ons heel interessant als referentie”, besluit Bart.