Veiligheid vs. erfgoed: meningen verdeeld over afbraak kroongedeelte Boerentoren

De Boerentoren in Antwerpen, een iconisch monument en één van de eerste wolkenkrabbers van Europa, staat opnieuw centraal in een fel debat. Volgens een stabiliteitsstudie zou de toren bij extreme stormen risico lopen op zware schade of zelfs instorting, wat eigenaar Katoen Natie heeft gebracht tot de beslissing om de bovenste verdiepingen af te breken. Maar niet iedereen is overtuigd van de urgentie. Terwijl sommige experts pleiten voor onmiddellijke ingrepen, zijn er ook stemmen die de ernst van het probleem in twijfel trekken en alternatieve oplossingen voorstellen.

De noodzaak van de voorgestelde afbraak wordt door Katoen Natie onderbouwd met een studie van ingenieursbureau Bollinger+Grohmann. De huidige normen voor windbelasting, veel strenger dan die van de bouwjaren van de Boerentoren in 1930 of de renovatie in de jaren ’70, zouden leiden tot gevaarlijke spanningen op de staalstructuur. Bovendien wijzen de ingenieurs op fouten uit het oorspronkelijke ontwerp en structurele aanpassingen tijdens eerdere renovaties die de stabiliteit verder hebben aangetast. Volgens hen vormt dit bij zware stormen een reëel risico, tot en met de noodzaak om omliggende straten te evacueren.

Digitaal monitoringssysteem

Stadsingenieur Steven Fremault betwist echter de ernst van de situatie. Hij stelt dat er op dit moment geen zichtbare tekenen zijn van acute risico’s, zoals schade of vervormingen in de toren. In plaats van de topverdiepingen af te breken, pleit hij voor een digitaal monitoringssysteem dat de stabiliteit op lange termijn kan opvolgen. Zo’n systeem zou volgens hem meer inzicht geven in de werkelijke risico’s en alarmdrempels kunnen instellen.

Katoen Natie houdt echter vast aan de geplande afbraak. Het bedrijf benadrukt dat de combinatie van het verwijderen van de kroon en het aanbrengen van extra windverbanden sneller en efficiënter is om de veiligheid te garanderen. Terwijl de alternatieve aanpak met monitoring en versterking naar schatting twaalf maanden zou duren, zou hun voorstel de veiligheid binnen zes maanden kunnen herstellen.

Culturele waarde

Naast de technische discussies speelt ook de erfgoedwaarde van de Boerentoren een belangrijke rol. Hoewel Onroerend Erfgoed instemt met de tijdelijke verwijdering van de kroon, blijft de ingreep controversieel. Het afbreken van de bovenste verdiepingen zou de toren terugbrengen naar zijn originele vorm, maar roept tegelijkertijd vragen op over het behoud van het historische karakter van het gebouw.

Het debat rond de Boerentoren toont de spanningen tussen behoud en veiligheid. Terwijl voorstanders van de afbraak wijzen op de dringende noodzaak om risico’s te beperken, roepen tegenstanders op tot zorgvuldiger onderzoek en alternatieven. De uiteindelijke beslissing zal niet alleen afhangen van technische inzichten, maar ook van de maatschappelijke en culturele waarde die Antwerpen aan zijn erfgoed hecht.

Bron: Gazet van Antwerpen
Deel dit artikel:
Onze partners