Velux lanceert budgetvriendelijk modelproject RenovActive

Als de nood het hoogst is

In Europa is er een hoge nood aan renovatieprojecten. Zo’n 40% van de gezinswoningen zijn namelijk gebouwd in de jaren 60 en voldoen niet meer aan de huidige energievereisten. Dit weegt niet enkel op de energiefactuur van vele gezinnen, maar ook op hun gezondheid. Slechts 30% van de bestaande gebouwen hebben een gezond binnenklimaat, waardoor zo’n 80 miljoen Europeanen vandaag in vochtige en ongezonde gebouwen leven. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn te weinig daglicht en een gebrek aan frisse lucht.

Uitvoerbaar door modaal gezin

Het is in dit licht dat de Velux-groep in 2009 op verschillende plaatsen in Europa onder de naam ModelHome 2020 zijn eerste klimaatrenovatieprojecten opstartte. Zes jaar later vond Velux dat het tijd was voor een nieuwe reeks renovatieprojecten. Het verschil met toen is dat het nieuwe concept meer rekening houdt met de beperkte technische en financiële mogelijkheden van het doorsnee gezin. Dit is zeker het geval voor dit eerste project waarbij een arbeiderswoning in Anderlecht wordt gerenoveerd. De bedoeling is dat andere gezinnen de renovatie zowel op technisch als op financieel vlak eenvoudig kunnen reproduceren.

Geleidelijke renovatie moet wijk doen heropleven

Velux werkte voor dit project samen met Active House Alliance, een ngo die producenten van bouwmaterialen, wetenschappers en architecten verenigt rond wat ze ‘de woning van de toekomst’ noemen. Een ‘Active House’ scoort niet enkel goed op het vlak van energieverbruik, maar heeft ook een positieve impact op het welzijn van de bewoners, de buren en de leefomgeving.

Voor dit project gaat het concreet om een halfopen bebouwing van 80m² in de Goede Luchtwijk in Anderlecht. Deze woonwijk werd in 1923 gebouwd om de bewoners op te vangen die door grote werken zoals de bouw van het Justititiepaleis en de aanleg van de Noord-Zuidverbinding onteigend waren. Ondertussen voldoet een groot deel van deze huizen niet meer aan de huidige huisvestingsnormen en zijn ze vaak verlaten of staan ze te verkrotten. De bedoeling is om de wijk door geleidelijke renovatie zijn oorspronkelijke cachet terug te geven.

Subtiele en ambitieuze verbouwplannen

Om te bepalen wie de architecturale ontwikkeling van RenovActive op zich mocht nemen, schreef Velux een ontwerpwedstrijd uit. Dat concours werd gewonnen door ONO Architectuur, dat samen met ingenieursbureau Daidalos-Peutz een renovatieproject voorstelde dat tegelijk subtiel en ambitieus is. De plannen werden bekroond vanwege het rationele gebruik van de beschikbare ruimte, de kostenefficiëntie en de eenvoudige maar doeltreffende technische benadering die een makkelijke reproductie mogelijk maakt.

Financiering door Velux en partners

Wat de financiering van de renovatie betreft, is het Velux die alle kosten op zich neemt. Wel doet het bedrijf een beroep op bouwfabrikanten die met hun expertise en met de levering van bouwmaterialen hun steentje bijdragen. De renovatiekosten liggen binnen de grenzen die de sociale huisvestingsmaatschappij Anderlechtse Haard oplegt: maximum €1450/m² voor renovaties en €1750/m² voor nieuwbouw. Daardoor komt het geschatte budget voor de verbouwing neer op zo’n €163 000. Bij een reproductie kunnen daar echter de advieskosten van de Daidalos-Peutz worden afgetrokken. Bovendien is het ook het vermelden waard dat de drie Belgische regio’s subsidies toekennen voor dit soort milieuvriendelijke renovatieprojecten.

Uitbreiding met groendak

ONO Architectuur ontwikkelde een renovatieplan dat voor een optimaal comfort zoveel mogelijk gebruik maakt van daglicht en natuurlijke ventilatie, met behoud van een zo sterk mogelijke energie-efficiëntie. Concreet krijgt de woning een bijbouw met groendak voor de keuken . De bedoeling is hier een leefruimte van te maken die niet alleen meer licht in de woning brengt maar ook een zicht op de tuin garandeert. De architecten besloten de trap naar het midden van het huis te verplaatsen om zo een circulatiekern te creëren voor ventilatie en daglicht.

Licht- en luchtcirculatie

De aanwezigheid van natuurlijk licht speelt een belangrijke rol in de renovatie van het Brusselse arbeidershuis. Uiteraard zijn het vooral Velux-dakvensters die deze lichtinval mogelijk maken. In de winter zullen de bewoners daardoor kunnen rekenen op passieve zonnewinsten, terwijl een geautomatiseerd zonneweringsysteem van Somfy en Renson de woning in de zomer zal beschermen tegen oververhitting. Deze zonnewering bepaalt de hoeveelheid lichtinval op basis van de hoeveelheid zonlicht en de buitentemperatuur.

Een combinatie van twee natuurlijke ventilatiesystemen moet de luchtkwaliteit in de woning op peil houden. Enerzijds is er de Health Box van Renson die via geïntegreerde sensoren in realtime de luchtvochtigheid, de temperatuur en de CO2 controleert. Anderzijds zorgen de gemotoriseerde vensters en de Integra-dakvensters voor een gezonde luchtcirculatie. Deze ramen zijn namelijk zo ingesteld dat ze bij een buitentemperatuur van meer dan 14° automatisch open gaan.

Drastische vermindering verwarmings- en waterverbruik

Saint Gobain zal de volledige isolatie onder handen nemen; van het dak, de vloer en de muren tot de vensters, die het zal voorzien van dubbele of drievoudige beglazing, afhankelijk van hun oriëntatie. Uiteindelijk zakt de verwarmingsbehoefte daardoor van 385 KWh/m² per jaar naar 19 KWh/m² per jaar, een puike prestatie voor dit type renovatie.

Voor de materialen opteert Velux samen met zijn partners zoveel mogelijk voor duurzame en gerecycleerde onderdelen om de impact op het milieu zo klein mogelijk te houden. Het is Wienerberger die de duurzame dakpannen zal leveren. Grundfos zorgt ervoor dat ook het waterverbruik zal worden beperkt door de installatie van een regenwaterrecuperatietank van maar liefst 5000 liter.

Theorie- en praktijkevaluatie

Het opzet van RenovActiv bestaat er niet alleen in via berekeningen de feitelijke werking van de gebruikte technieken te meten, maar ook de impact van de renovatie op het dagelijkse leven van de bewoners te beoordelen. Zo zal het bedrijf los van de kwantitatieve parameters zoals de lichtinval en het energieverbruik ook de kwalitatieve werking evalueren aan de hand van vragenlijsten die ontwikkeld werden door de Humboldt-Universiteit van Berlijn. De bedoeling is om de theorie op die manier onmiddellijk aan de praktijk te toetsen.

Het einde van de renovatiewerken is voorzien tegen eind 2015. In het voorjaar van 2016 zal de woning vervolgens zijn deuren openzetten zodat het grote publiek de impact van de renovatie op het leven van de bewoners zelf kan beoordelen.