Vernieuwd winkelcentrum baadt in het licht (DDS+)

Architectenbureau DDS+ werd door Shopimmo S.A. (AG Real Estate) uitverkoren om deze grootschalige vernieuwingsoperatie in goede banen te leiden. We spraken met architecten Shariza Goffin en Didier Peremans (eveneens Partner bij DDS+) en met Mirko Rupcic, projectleider bij aannemer Franki (onderdeel van de Willemen Groep). "We moesten de klanten een nieuwe ervaring bieden", zegt Didier Peremans. "De renovatie biedt winkeliers dan weer opportuniteiten voor herlocalisatie en betere toekomstperspectieven door nieuwe commerciële concepten mogelijk te maken."

Architecturale uniformiteit

De voornaamste vraag was hoe het imago van het winkelcentrum kon worden opgewaardeerd en hoe het kon worden opengesteld voor de omliggende buurt. De eerste stap was de herinrichting van de gevel, die een architecturaal lappendeken was geworden door talrijke gedeeltelijke renovaties. "Het gebouw had geen homogene identiteit meer", zegt Shariza Goffin. "Het idee was om het opnieuw de nodige samenhang te geven. We hadden een sluier van gouden lamellen voor ogen om het imposante bestaande volume in een nieuw kleedje te stoppen, de monotonie van de doorlopende kroonlijst te doorbreken en het geheel een zekere lichtheid te geven."

De architecten wilden ook de eerste visuele indruk veranderen. Een paar jaar geleden troffen klanten een betonnen volume aan dat verborgen was achter en onder een parkeerplaats vol auto's. "We wilden dit wijzigen en zo komaf maken met de traditionele, introverte uitstraling van winkelcentra", zegt Shariza Goffin. "In de eerste plaats door het parkeerterrein te doen verdwijnen en te vervangen door horecaterrassen die het winkelcentrum gastvrijer en toegankelijker maken voor bezoekers. Ten tweede door het Westland Shopping Center in te bedden in een groene omgeving die zichtbaar is zodra je het winkelcentrum nadert. We werkten samen met de landschapsontwerpers van JNC International om de aanwezigheid van natuurlijke elementen te versterken door wandel-, ontmoetings- en ontspanningsruimtes te creëren voor gebruikers en omwonenden. Deze ruimtes zorgen ook voor een betere integratie in de levendige buurt. Het is alsof we een deel van de Broeckvallei, die befaamd is vanwege haar moerassen en biodiversiteit, naar de site hebben gebracht."

De vijfde gevel

"Een ander belangrijk element is de vijfde gevel: het dak", vervolgt Didier Peremans. "De drie glazen daken – één centrale koepel die is vergroot en twee nieuwe exemplaren – creëren het gevoel van een openluchtpromenade." Een wandeling die ons leidt naar de tweede uitdaging voor DDS+: de uitstraling van het exterieur doortrekken naar de binnenkant van de winkelgalerij. "We wilden natuurlijk licht binnenbrengen", zegt Shariza Goffin. "Via de twee nieuwe glazen daken en de openingen tussen de twee commerciële niveaus werden de beglaasde oppervlakken en de helderheid vertienvoudigd. Gezien de oriëntatie van het winkelcentrum hebben we een parcours uitgestippeld dat van west naar oost loopt. De interieurarchitecten van Outsign gaven dit tracé extra cachet door met verschillende kleuren te spelen, waardoor de klanten de indruk krijgen dat ze zich door de galerij bewegen op het ritme van de dag. Vroeger wist je bij wijze van spreken niet waar je was, maar nu kun je je weg vinden dankzij de verschillende sferen in de galerij. Het idee was om de gebruikerservaring te veranderen en een stadsachtige wandeling met specifieke oriëntatiepunten te creëren."

Kwestie van coördinatie

Om al deze ideeën in de praktijk te brengen, moesten Mirko Rupcic en zijn collega’s bij Franki allerhande moeilijkheden overwinnen. "De belangrijkste uitdaging bij de vernieuwing van het Westland Shopping Center was de galerij en dus ook de winkels openhouden", zegt Mirko Rupcic. "Daarom werd het meeste werk 's nachts gedaan. Dit omvatte tevens de afbraak en aanpassing van de bestaande ruwbouwstructuur. We hebben ook de ventilatie, het elektriciteitsnet, de dekvloer, de tegels en de ramen ‘s nachts vervangen. En we moesten dan ook de bekistingswerken uitvoeren, evenals de sloopwerkzaamheden met minigravers en drilboren. Wanneer de winkels opnieuw de deuren openden, moest iedereen weer van de winkelgalerij kunnen genieten alsof er niets gebeurd was."

Het openhouden van de winkels impliceerde ook dat de aannemers rekening moesten houden met het komen en gaan van klanten op de parking: "Eerst moesten we de noordelijke uitbreiding voltooien, want die omvatte twee parkings. We hebben er anderhalf jaar lang dag en nacht aan gewerkt. Zodra de noordelijke uitbreiding klaar was, konden de klanten op deze plaats parkeren en konden wij beginnen met de werkzaamheden aan de oude parking. Dit vergde veel coördinatie, want er moesten welbepaalde termijnen gerespecteerd worden om elke aannemer tijdig aan het werk te krijgen, conform de vooropgestelde planning."

Veel meer dan een doorsteek

Een van de prioriteiten was het creëren van natuurlijke lichtinval. Daarom werd op het dak gewerkt aan de drie dakramen die DDS+ ontwierp. "Dit was een volgende uitdaging. We hebben de grote koepel, waar een roltrap naartoe leidde, verwijderd. We hebben hem vergroot en daarnaast ook twee nieuwe lichtkoepels gecreëerd – één aan de oostkant en één aan de westkant – met nieuwe roltrappen en een panoramische lift in de centrale lichtkoepel. Dit maakt dat er nu sprake is van drie daktoegangen voor klanten. Dit is een belangrijke nieuwigheid voor de winkelgalerij. Het was dan ook een van de speerpunten van de renovatie, net zoals het exterieur ervoor zorgt dat de galerij niet langer alleen een doorsteek is, maar ook een plek waar geleefd en beleefd wordt", besluit Mirko Rupcic.

Nu het winkelcentrum opnieuw deel uitmaakt van de omringende wijk, wordt het ook een plaats van ontspanning en ontmoeting voor de buurtbewoners, die er nog steeds sterk aan gehecht zijn. Het Westland Shopping Center is klaar om de inwoners van Anderlecht trots te maken, net zoals het DDS+ reeds trots heeft gemaakt: "Het was een project van lange adem dat bijna tien jaar in beslag nam, maar dat desondanks inspeelt op zeer actuele vraagstukken. We hebben samen met de bouwheer doordachte keuzes gemaakt en beseffen nu dat we ons niet vergist hebben. Achteraf bekeken kunnen we bijvoorbeeld stellen dat de implementatie van een geothermisch verwarmingssysteem in plaats van traditionele boilers de juiste keuze was, vermits het de energiekosten reduceert. Gezien de huidige context zal dat zeker nieuwe handelaren aantrekken ... We zijn hier erg blij mee. Vooral omdat het resultaat nog beter is dan we ons vooraf hadden voorgesteld ... Deze werf was een echt succesverhaal", besluit Shariza Goffin.