Vernieuwde Handelsbeurs opent opnieuw de deuren

De Handelsbeurs in het historische hart van Antwerpen was jarenlang een ontmoetingsplek, bekend om haar monumentale doorsteek tussen de Lange Nieuwstraat en de Meir. De Handelsbeurs gaat terug op een pand uit 1531 en is daarmee het allereerste beursgebouw waarop andere Europese beurzen zijn geïnspireerd en wordt daarom de moeder van alle beurzen genoemd. Ze ging twee keer in vlammen op om telkens heropgebouwd te worden.
Het huidige gebouw dat dateert van 1872 is een neogotisch ontwerp van architect Jos Schadde, die er veel referenties aan het oorspronkelijk gebouw in integreerde. De Handelsbeurs werd in 1897 uitgebreid met de kleinere Schippersbeurs. Einde jaren ’90 verloor de Handelsbeurs haar functie als  effectenbeurs, die overging naar de Brusselse beurs. Het pand stond sindsdien leeg en om veiligheidsredenen werd het historische gebouw gesloten. Ook de aanpalende gebouwen in de Lange Nieuwstraat 20-22-24 kwamen leeg te staan toen de dienst bevolking verhuisde. De stad Antwerpen besloot de gebouwen aan de Lange Nieuwstraat te verkopen en koppelde daaraan de restauratie en herbestemming van de Handels- en de Schippersbeurs.


Erfgoedparel en eeuwenoude ontmoetingsplek

Het eerste deel van de restauratie van deze historische erfgoedsite – dat van start ging in 2016 na archeologisch onderzoek – is nu met succes afgerond. De Handelsbeurs kan opnieuw haar economische, sociale en toeristische rol in Antwerpen opnemen. Vanaf vandaag is het neogotische monument immers een multifunctionele ontmoetingsruimte voorzien van alle hedendaagse technische voorzieningen. Het centrale plein op het gelijkvloers heeft een capaciteit tot 1.600 personen. Daarnaast zijn er op de etage een tiental multifunctionele zalen voor 30 tot 120 deelnemers, uitgerust volgens de hedendaagse comfortnormen en met geïntegreerde audiovisuele technieken. Dit alles zonder afbreuk te doen aan de waardevolle en unieke muur- en plafondschilderingen, geornamenteerd houtschrijnwerk en glas-in-loodramen.
 

Multifunctionele handelsbeurssite in volle ontwikkeling

Dit najaar opent het restaurant in de aanpalende Schippersbeurs met een overdekt terras in de Handelsbeurs, uitgebaat door J&M Catering. In het voorjaar van 2020 opent in het historische Hotel du Bois in de Lange Nieuwstraat een Autograph by Marriott hotel met 139 kamers. De komst van Marriott naar Antwerpen met een vijfsterrenhotel is een primeur voor de Antwerpse hotelsector.

Sedert kort is ook de parkeergarage van Q-Park onder de Handelsbeurs voor het publiek geopend. 284 auto’s kunnen er via de in- en uitrit aan de Sint-Katelijnevest 55 terecht. De bouw van deze drie verdiepingen tellende ondergrondse parkeergarage was een waar huzarenstuk, waarbij de volledige Handelsbeurs op een tijdelijke palenstructuur werd geplaatst. 

De werken

De werken werden aangevat in mei 2016 na het afronden van de archeologische opgravingen die plaats vonden einde 2015 tot de lente van 2016. De restauratie van de buiten- en binnenzijde van de Pagaddertoren stond eerst op het programma. De daken van de Schippersbeurs waren hoognodig aan vervanging toe. De stabiliteitswerken voor de Handelsbeurs zijn een aardig staaltje ingenieurswerk en werden tot in de perfectie voorbereid en uitgevoerd. De parking werd in samenspraak met de experten van Qpark, de ontwerpers eld en de stabiliteitsingenieurs van Arcade ontworpen en uitgevoerd door Denys. Gelijktijdig werden de werken van de uitgraving van de parking (op 13m onder grond) alsook de vernieuwing van het dak (op 27m boven de grond) van de Handelsbeurs aangevat. In samenspraak met Erfgoed Vlaanderen en het adviserende architectenbureau voor de restauratie Origin werd de tijdsgeest van de restauratie bepaald. Alles werd bepaald om een correct historisch geheel te vormen.

De spanten met de prachtige florale elementen werden grondig aangepakt en kregen hun oorspronkelijke kleurstelling terug. Florale elementen die verwijzen naar de producten die in glorietijd van de beurs dagelijks verhandeld werd. De natuurstenen vloeren werden teruggebracht onder de galerij op de gelijkvloers in een uniek legpatroon. De prachtige authentieke lantaarns werden gerestaureerd. Het middenplein kreeg een hardvloer, een moderne uitvoering van de oorspronkelijk aardevloer.

De wand van de galerij uitgevoerd in pleisterwerk is een mooi voorbeeld van ambachtwerk. Om de handelsbeurs haar functie van weleer terug te geven als plaats waar mensen mekaar ontmoeten, kunnen handel drijven, genieten en feesten… mogelijk te maken moest er een manier gevonden worden om de moderne technieken te integreren zonder afbreuk te doen aan het erfgoed. Veiligheid, toegankelijkheid, functionaliteit in een historische parel.

Er werd vloerverwarming geïnstalleerd dat samen met een luchtventilatiesysteem voor de verwarming of verkoeling van het gebouw zorgt. Sprinklers, rookdetectors, noodverlichting alles werd geïntegreerd in het historisch gebouw. De verlichting, elektriciteit werd volledig vervangen en geüpdatet naar de 21^ste eeuw, het gebouw wordt voorzien van de nodige wifi.