Verplaatsbare woningen voor daklozen op braakliggend terrein in Brussel

De campagne 400Toits/Daken heeft beslist om een luik ‘modulaire en verplaatsbare Woningen’ uit te werken, om zo gebruik te kunnen maken van braakliggende en onbebouwde terreinen in afwachting van hun definitieve ontwikkeling. De modulaire woningen van 400Toits/Daken zijn een project voor sociale inclusie en stadsvernieuwing. Door dakloze mensen begeleid te hervestigen willen de deelnemende verenigingen bijdragen aan het einde van dakloosheid in Brussel. Tevens maken deze modulaire, verplaatsbare en kwaliteitsvolle woningen het gebruik mogelijk van gronden die anders ongebruikt blijven liggen. Op die manier wordt er ook, in afwachting van de verdere inrichting ervan, nieuw leven gegeven aan zones die misschien niet echt dode ruimtes zijn, maar die toch een bron zijn van onveiligheid en er erg verwaarloosd bijliggen.

Twee verenigingen van 400Toits/Daken in het bijzonder zijn bij deze actie betrokken: Infirmiers de rue/Straatverplegers en Habitat & Humanisme.

Drie types modulaire woningen

Er werden al drie types van modulaire woningen ontwikkeld en die zijn nu leverbaar:

- Een module van het type ‘Moving Nest’ van 26m² aan bewoonbare ruimte, te vervoeren op een vrachtwagen, met een voorziene bouwtijd van een maand en een kostprijs (bouw) van 20.000 € excl. btw, transport en aansluitingskosten. Habitat & Humanisme draagt dit project.
- Een module van het type ‘Wald-Cube TM’(www.waldcube.be): een individuele, ecologische woning, lokaal gebouwd en economisch gezien toegankelijk: het betreft hier een compacte passiefwoning met houten geraamte, die voldoet aan de minimale woonnormen, met een voorziene bouwtijd van een maand en een kostprijs (bouw) van 35.000 € excl. btw en aansluitingskosten, transport inbegrepen. Straatverplegers vzw draagt dit project.
- Een module van het type ‘At Home’, een klein, samengesteld gebouw met 4 woonsten, op basis van een zeecontainer, weerhouden voor zijn beproefd industrieel procédé (sociale economie) met een oppervlakte van 26 m² minimum per woonst, met verder een voorziene bouwtijd van drie maand en een kostprijs (bouw) van 206.000 € per gebouw (51.000€ per woonst). Straatverplegers vzw draagt dit project.

Wald-Cube

Architectura.be sprak met Adelin Leclef (ALTAR architecture), architect van Wald-Cube, over het ontstaan en de karakteristieken van het project. Na in 2008 een wand te hebben ontworpen geïsoleerd met stro, die beantwoordde aan heel wat ecologische en passieve criteria, werd hem de vraag gesteld hoe dit op een industriële manier te produceren. Uit reflecties met een lokale werkgroep, is het idee ontstaan om een woonmodule te ontwerpen, geproduceerd door de coöperatieve EcoLodge. De wens was heel duidelijk om de constructie te democratiseren, om de ecologische en passieve woning toegankelijk te maken door kwaliteitsvolle lokale materialen te gebruiken aan interessante prijzen. Het doel was om een groot afgewerkt (interieur en exterieur) volume te ontwerpen rond de 1.000 euro per vierkante meter excl. btw. De module, initieel gecreëerd voor een architectuurwedstrijd, was bedoeld als vakantiehuis. Intussen is ze ook voor andere doeleinden gebruikt volgens de noden van de klanten: klaslokaal, kapsalon…

Adelin Leclef: “Hoewel er een groeiende vraag is naar meer bescheiden woningen, vooral bij oudere mensen, jonge starters en eenoudergezinnen, stoten we vaak op koudwatervrees van bepaalde gemeenten in verband met de stedenbouwkundige voorschriften. Bij het project 400Daken gaat het om een module van 25 m². De vzw Straatverplegers heeft ons gecontacteerd en ons prototype is voor hen gebouwd. Het model is eenvoudiger dan de originele Wald-Cube en ik hoop dat we het kunnen laten evolueren. Woonkamer met keukenhoek, een bed, een kleine badkamer met toilet. In feite gaat het om twee verbonden modules van 12,5 m².

Ruimte benutten in afwachting van vastgoedproject

De twee modules staan nu gedurende drie maanden op een stuk grond in Brussel en doen er dienst als kijkwoningen voor al wie geïnteresseerd is. Zodra er zich een terrein aandient dat minstens 24 maanden beschikbaar is, kent de campagne 400Daken deze twee en andere toekomstige woningen toe aan een partnervereniging om er daklozen te huisvesten. “De tijdelijke bezetting van onze gronden en gebouwen in afwachting dat we er een vastgoedproject ontwikkelen, is sinds enkele jaren onze nieuwe insteek”, zegt Antoine de Borman, voorzitter van citydev.brussels. “Door de beschikbare ruimten maximaal te benutten, dragen we bij aan de creatieve vitaliteit van de culturele, sociale en economische spelers in de stad en in het bijzonder in wijken waar een heroplevingsproces noodzakelijk is.”