ATTB, de Belgische vereniging van leveranciers van verwarmingsmateriaal, stelt vast dat de vervanging van verouderde ketels nog steeds bijzonder traag verloopt, waardoor onze woningen veel te veel CO2 blijven uitstoten. En dat op een ogenblik dat de klimaatproblematiek meer dan ooit in de schijnwerpers staat met de EU 2050 klimaatstrategie van de Europese Commissie, de Klimaatmars in Brussel, de klimaatconferentie COP24 in Katowice... De overheid moet dringend ingrijpen zodat alle oude ketels in ons land zo spoedig mogelijk vervangen worden. Ook voor nieuwe technologieën die interessante mogelijkheden bieden is er een duidelijke politieke energievisie nodig. En een definitieve kalender. Het steeds maar uitstellen van belangrijke beslissingen zoals de kernuitstap werkt ontmoedigend op de bereidheid tot investeren.
2018: een lichte groei, maar geen echte transitie naar energiezuinige toestellen
De verkoop van verwarmingsinstallaties in ons land vertoont al enkele jaren dezelfde tendensen: in het algemeen is er een lichte groei, de verkoop van stookolieketels daalt en die van gaswandketels stijgt. Warmtepompen en warmtepompboilers kennen een mooie groei maar hebben nog steeds maar een klein marktaandeel.
Thermische zonnecollectoren (zonneboilers) doen het minder goed. Dat komt doordat de meeste aandacht, ook van overheidswege, gericht is op fotovoltaïsche toepassingen. Daarnaast worden zonneboilers nog steeds niet correct beoordeeld bij de EPB-berekening, waardoor deze oplossing vaak over het hoofd gezien wordt. De sector neemt zich voor zelf meer inspanningen te leveren om iedereen te overtuigen van de vele voordelen van thermische zonnetoepassingen.
ATTB is dus niet ontevreden, maar moet alweer vaststellen dat er van een echte transitie naar meer energiezuinige toestellen en meer hernieuwbare energie nog steeds geen sprake is. Zo’n 60% van onze landgenoten verwarmt nog steeds met een verouderde olie- of gasketel! De overheid moet hier dringend iets aan doen. Een stap in de goede richting is alvast de premie voor warmtepompboilers die sinds 1 januari wordt toegekend. Ook voor warmtepompen en zonneboilers bestaan er trouwens nog steeds diverse premies.
Vervuilende auto’s worden al geweerd uit de stad. Wanneer ook vervuilende stookinstallaties?
Wil België de klimaatdoelstellingen van 2020, 2030 en 2050 halen, dan moet ons land nog een enorme stap voorwaarts zetten. Een versnelde, grootschalige vervanging van de nog bijna twee miljoen (2.000.000) verouderde ketels door condensatieketels of warmtepompen zou de CO2-uitstoot zodanig verminderen dat we de Europese eisen ter zake kunnen respecteren. De overheid moet daarvoor wel snel opnieuw activerende en stimulerende maatregelen nemen.
Enerzijds moeten er misschien weer subsidies komen voor de vervanging van oude ketels (dat kan blijkbaar wel voor houtkachels) maar anderzijds kunnen particulieren en bedrijven ook op andere, meer dwingende manieren aangespoord worden om hun oude stookplaatsen te vervangen.
Sinds een aantal jaren wordt, om de luchtkwaliteit te verbeteren, in een aantal grote steden van ons land een lage-emissiezone ingesteld met een beperkte of verboden toegang voor vervuilende wagens. Waarom zou een gelijkaardig systeem ook niet kunnen om vervuilende stookinstallaties te weren? Uiteraard niet van de ene dag op de andere, maar men zou kunnen beginnen met het labelen van het ketelpark (zoals in Duitsland al het geval is). Dat is niet zo moeilijk en een heel geschikt systeem om de eigenaars/bewoners te sensibiliseren. Later zou de vervanging van ketels van 15 of 20 jaar verplicht kunnen worden. Zo zou men op korte tot middellange termijn alle lage-energieketels kunnen verwijderen.
ATTB vraagt een langetermijnvisie, een concrete kalender én een definitieve beslissing over de kernuitstap
Zolang beleidsmakers de deadline voor het sluiten van de kerncentrales in vraag blijven stellen, zullen bedrijven en consumenten twijfelen om te investeren in duurzame alternatieven. ATTB vraagt dan ook dat er snel een definitieve beslissing wordt genomen over de kernuitstap.
De verwarmingssector vraagt ook een langetermijnvisie op de energietransitie, richting 2030 en 2050 en een coherente communicatie daarrond, die niet marktverstorend werkt.
ATTB vraagt ook meer aandacht voor en investeringen in decentrale energieproductie zoals warmtekrachtkoppeling (WKK) en brandstofceltechnologie. In het kader van de energietransitie en de stijgende energieprijzen wint decentrale stroomopwekking steeds meer aan belang. WKK is al goed voor 20% van de elektriciteitsproductie in ons land, maar heeft nog een aanzienlijk potentieel voor bijkomende installaties, zowel op de residentiële markt als voor grotere gebouwen.
Biomassa
ATTB wil ook duidelijkheid over de visie van onze overheden op biomassa. Wordt dat nog beschouwd als hernieuwbare energie of eerder als vervuilende installaties? Moet er eventueel geen onderscheid gemaakt worden tussen grote industriële en kleine (houtkachel)installaties?
In 2017 werd door onze overheid een groene taxshift voorgesteld: door meer belastingen te heffen op fossiele brandstoffen en minder op elektriciteit moest het gebruik hiervan aantrekkelijker worden. Maar wat stelden we vast in 2018? Elektriciteit kostte 5,7 keer meer dan gas! We zijn daarmee het duurste land van Europa voor elektriciteit. ATTB dringt er daarom bij de overheid op aan om serieus werk te maken van een echte groene taxshift.
Ten slotte: na de verkiezingen in mei 2019 zullen de kernuitstap in 2025 en de klimaatproblematiek zonder enige twijfel belangrijke discussiepunten zijn bij de regeringsonderhandelingen. ATTB wil graag haar expertise ten dienste te stellen en mee de discussie over deze belangrijke uitdagingen aangaan.