Via prefabrenovatie naar een energie-efficiënt België

Tegen 2030 moet het gros van de woningen in België energie-efficiënt zijn. Een uitdagende doelstelling, zowel omwille van budgettaire redenen als het gebrek aan mankracht om alle nodige renovaties te realiseren. “Het lijkt misschien een contradictio in terminis, maar de praktijk wijst uit dat prefabrenovatie dé manier is om efficiënt en snel te renoveren”, klinkt het in een publicatie van de Cluster Bouwindustrialisatie, die bedrijven samenbrengt om het bouwproces te optimaliseren.

Nieuwe schil

Maar hoe kan je op een onvoorspelbare werf vooraf gemaakte bouwelementen inzetten? Het antwoord is eenvoudig: door een nieuwe schil rond de woning te bouwen. De meest eenvoudige toepassing zijn geïsoleerde gevelmodules van maximaal 3,5 x 12 meter, met ramen en eventueel een voordeur. “Een stap hoger zijn de modules waarin de technieken zijn geïntegreerd: elektriciteit, waterleidingen, databekabeling, ventilatie, PV-panelen, …”, vertelt dr. ir.-arch. Michael de Bouw, adjunct-labohoofd van het Labo Renovatie van het WTCB.

“In hun eenvoudigste vorm volgen deze oplossingen de contouren van het huis. De gevels zullen er dus hetzelfde uitzien, met uitzondering van de kleur en het materiaal van de bekleding. Er bestaan echter ook prefaboplossingen die de gevel compleet veranderen en/of de woning zelfs uitbreiden, bijvoorbeeld met een keuken achteraan, een nieuwe inkom, extra terrassen, … Architecten die denken dat prefab enkel een vlakke architectuur toelaat, hinken dus hopeloos achterop.”
 

Minder dan tien dagen

Prefab renoveren heeft weinig tot geen impact op het prijskaartje. “Dat kan nog veranderen indien prefabrenovatie frequenter zou worden toegepast,”, aldus Michael de Bouw. “Het volume zal dan immers een positieve weerslag op de kosten hebben. Tot op heden zit het voordeel van prefab echter uitsluitend in de snelheid van uitvoering. Maar we mogen het gewicht van dit pluspunt niet onderschatten. Meer nog, het zou wel eens dé sleutel kunnen zijn om het Belgische patrimonium tijdig energiezuinig te maken. Prefabtechnieken laten immers toe om een doorsneewoning op minder dan tien dagen volledig in situ te renoveren!”
 

Iedereen wint

Het staat boven elke discussie dat prefabrenovatie LEAN is. Hoewel elke woning natuurlijk anders is, zullen de uitvoerders toch gestandaardiseerde oplossingen en technieken kunnen gebruiken. Dit laat toe om sneller te werken, nutteloze stappen uit te sluiten en het foutenpercentage tot een minimum te herleiden. De nieuwe gevels of daken worden in het atelier samengesteld, in geconditioneerde omstandigheden, volgens geijkte procedures. Ook dit leidt tot minder defecten en fouten. Bovendien zijn de wachttijden miniem doordat de productie perfect op de uitvoering kan worden afgestemd. Er is quasi geen afval op de werf en qua comfort voor de bewoners kent deze renovatietechniek zijn gelijke niet. De typische vertragingen die we nu in de bouwsector gewoon zijn, moeten dan wel volledig uit het renovatieproces worden geweerd. Anders wordt de hele prefabrenovatieketen ‘opgehouden’ en dus ook tegengehouden.”
 

Enkele obstakels

Prefabrenovatie kan omwille van praktische redenen helaas niet altijd worden toegepast. Vooral in stedelijke gebieden is er een probleem. “De gevels komen gemakkelijk met vijfentwintig centimeter naar voren”, vertelt Michael de Bouw. “Als het voetpad hierdoor te nauw wordt, zal je nooit een vergunning voor de werken krijgen. Een tweede probleem is dat je de grote panelen natuurlijk ter plaatse dient te krijgen én met kranen moet kunnen installeren. Ook hier vormen stedelijke omgevingen een barrière.”

Niet te verwaarlozen, is het feit dat prefabrenovatie een uiterst nauwkeurige productie van de gevelpanelen vereist. Een vereiste waarop nog niet altijd even goed kan worden ingespeeld. Helaas is dit wel een essentiële voorwaarde om tot het verwachte eindresultaat te komen. Vooral bij gevelpanelen waarin de technieken al zijn geïntegreerd. Michael de Bouw: “Bij de plaatsing op de werf zal er geen marge zijn om al te grote spelingen op te vangen. Dat brengt ons bij het belang van 3D-scanning bij renovatieprojecten. Enkel door de bestaande situatie zo perfect mogelijk in kaart te brengen, kan je succesvol met prefab werken.”

Het volledige programma van de Sustainable Building Academy vind je hier.
Inschrijven kan via deze weg.