Vandaag maakte minister Sven Gatz de vijf ontwerpteams bekend die een voorstel mogen uitwerken voor het nieuw Vlaams museum voor hedendaagse kunst in Antwerpen. De studieopdracht voor een nieuwbouw op de site van het huidige Hof van Beroep aan de Waalsekaai werd op 18 januari 2019 gepubliceerd via een Open Oproep van de Vlaamse Bouwmeester. Het gaat om de ontwerpteams: Thomas Phifer and Partners, Baukunst + Made in sàrl + Studio Adrien Gardère, Kazuyo Sejima + Ryue Nishizawa & Associates / SANAA, Marie-José Van Hee architecten + Schenk Hattori AA + SUGIBERRY + Wim Goes Architectuur en 51N4E + Caruso St John.
De selectiecommissie, met onder meer vertegenwoordigers van de Vlaamse overheid, het M HKA, de stad Antwerpen, de Vlaamse Bouwmeester en de Antwerpse stadsbouwmeester, koos de ontwerpteams uit liefst 87 kandidaturen.
Nog voor de zomer worden de vijf ontwerpteams uitgenodigd om in Antwerpen kennis te nemen van het projectdossier. Zij zullen eind oktober hun eerste schetsontwerp presenteren. De winnaar zal worden aangeduid door de volgende Vlaamse regering, op voordracht van een 8-koppige jury met vertegenwoordigers van de Vlaamse overheid, de stad Antwerpen, het M HKA, de Vlaamse Bouwmeester, de Antwerpse stadsbouwmeester en twee onafhankelijke deskundigen.
De werken zullen ten vroegste van start gaan in 2023. “De selectie van de ontwerpteams is een volgende stap in de procedures die ons naar een nieuw, modern en toonaangevend museum voor hedendaagse kunst in Antwerpen leiden. De kwaliteit en de renommee van de geselecteerde ontwerpteams sterken mijn vertrouwen dat het nieuwe M HKA zal uitgroeien tot een prachtig visitekaartje voor Antwerpen. Het huidig M HKA blijft intussen operationeel op zijn huidige locatie tot het nieuwe gebouw is opgeleverd’, aldus minister van Cultuur Sven Gatz:
M HKA-directeur Bart De Baere is eveneens erg blij met deze nieuwe stap: “De Vlaamse regering schept hiermee een basisvoorwaarde voor zijn eigen museum om te kunnen beantwoorden aan de nieuwe decretale indeling als cultureel erfgoed instelling. Daarmee wil Vlaanderen inzetten op een internationaal excellentieniveau. Zo wordt een nieuwe belangrijke stap gezet om de beleidsachterstand inzake musea en hedendaagse kunst in Vlaanderen in te lopen. Dit zal een heel ander museum mogelijk maken naar werking en beleving.”
De vijf uitverkoren ontwerpteams:
Het bureau Thomas Phifer and Partners, opgericht in New York in 1997, heeft een divers portfolio met culturele instellingen en musea, overheids- en kantoorgebouwen en private woningbouw. Het werkte samen met kunstenaars als James Turrell, Cy Twombly en Robert Gober. Het ontwierp onder meer het verfijnde Glenstone Museum in Potomac (Maryland USA), en het nieuwe museum voor moderne kunst en theater in Warschau, die volgend jaar moeten worden opgeleverd.
Baukunst werd in 2008 door Adrien Verschuere opgericht in Brussel, na een aantal jaren activiteit in Zwitserland, waar hij mede-oprichter was van Made In. Made In is een internationaal actief bureau met vestigingen in Genève en Zurich. De stichters van zowel Baukunst als Made In hebben hun sporen verdiend als medewerkers van OMA en van Herzog & de Meuron. Adrien Gardère, die onder meer instond voor de scenografie van de Galerie du Temps en het toegankelijk depot in Louvre-Lens, maakt eveneens deel uit van dit team.
Het Japanse ontwerpbureau SANAA, opgericht in 1995 door Kazuyo Sejima en Ryue Nishizawa, ontwierp vernieuwende gebouwen in Japan en over de hele wereld. Voorbeelden zijn het New Museum of Contemporary Art in New York, het 21st Century Museum of Contemporary Art in Kanazawa en het Louvre-Lens. Het bureau brengt sculpturale architectuur met uitgepuurde vormen en materiaalgebruik. In 2010 werden Sejima en Nishizawa bekroond met de Pritzker Prize, de meest gerenommeerde architectuurprijs ter wereld.
Marie-José Van Hee behoort tot een generatie pioniers die de architectuurcultuur in Vlaanderen mee hebben gevormd. Het bureau dat ze in Gent oprichtte in 1975, werkte vanaf 1990 voor een aantal projecten, zoals de Stadshal in Gent, nauw samen met Robbrecht & Daem architecten. Marie-José Van Hee architecten stond onder meer in voor het ontwerp van het ModeMuseum in Antwerpen. Voor deze opdracht associeerde het bureau zich met drie jongere bureaus: Schenk Hattori Architecture Atelier, SUGIBERRY en Wim Goes Architectuur.
Het Brusselse bureau 51N4E is Europees actief, en focust op sociale en urbane transformatie via ontwerpend onderzoek. Voor het M HKA kandideerde het samen met het Britse Caruso St John, opgericht door Adam Caruso en Peter St John in 1990, een bureau met een Europese actieradius, en afdelingen in Londen en Zürich. Caruso St John won in 1995 de wedstrijd voor de New Art Gallery Walsall en sleepte sindsdien diverse opdrachten in de wacht voor culturele instellingen, zoals Nottingham Contemporary.