Visualisatie in de architectuur wint aan belang

Visualisaties in de architectuur

Visualisaties worden steeds belangrijker in de architectuurwereld. Meer en meer wordt er gestreefd naar een waarheidsgetrouwe visualisatie die door software gegenereerd is. Op die manier kan de klant zich makkelijk een beeld vormen van het concrete ruimtelijke resultaat, want visualisatiebeelden zijn interpreteerbaar voor iedereen. Een beeld zegt meer dan duizend woorden en verkoopt zichzelf, we hoeven daarbij maar te denken aan het populaire tv-programma 'Huizenjacht' waarin interieurarchitect Filip Deslee elke aflevering opnieuw de kijkers weet te verbazen.

Jonathan Van Holder, interieurarchitect bij AAPROG architecten, heeft er echter zijn eigen mening over: “Ik vind dat dergelijk beeld nooit ‘af’ mag zijn. De beelden dienen te spreken en een basis te vormen tot overleg. 3D-visualisaties dienen een vrijheid tot verbetering te bewaren. Het grootste voordeel van een 3D-beeld is dat men de impact van ingrepen, materialen, licht en kleuren makkelijk kan uittesten. Het belangrijkste bij een visualisatie is niet alleen het imponeren en ‘mooie beeldjes’ creëren, maar de optie om diverse voorstellen te kunnen vergelijken en zo een meerwaarde te bieden naar de klant. Deze beelden zijn dus in eerste instantie een hulpmiddel bij het maken van juiste keuzes.”

    

Steeds meer toegankelijke software

Waar het voorheen eerder een zaak was voor specialisten, heeft de creatie van visualisaties sedert een vijftal jaar een hoge vlucht genomen en is het toegankelijk geworden voor een breed publiek. Dit is een belangrijke verdienste van het programma Sketchup van @Last Software, dat in 2006 werd opgekocht door Google. Dit programma is in een 'light' versie gratis te downloaden. Dankzij de beperkte maar krachtige tools kan vrijwel iedereen op een vrij intuïtieve manier onmiddellijk aan de slag, en dit dus zonder veel opleiding. Sinds de overname door Google werden nog belangrijke uitbreidingen en interacties voorzien met Google Earth (integratie van modellen in zijn omgeving) en Google Warehouse (bibliotheek met 3D elementen). Eveneens zijn er de laatste jaren plug-ins beschikbaar geworden voor het 'renderen' van de Sketchup-modellen. Renderen is het berekenen van een simulatie van de lichtinval en de weerkaatsing ervan op materialen om zo een realistische impressie te geven. Ontwerpers zijn vandaag de dag vrijwel verplicht om minstens enige basiskennis van digitale visualisatietechnieken te hebben indien ze hun klanten willen blijven verrassen. 

Voorts zijn er ook professionele programma's, met uitgebreidere mogelijkheden omtrent het toepassen van de wetten der fysica. Naast de software die eerder bedoeld is om animaties te maken, zie de vele Hollywoodfilms, werken architecten vandaag de dag met BIM-applicaties. BIM staat voor Building Information Modeling. Een 3D-model van een project dat zorgvuldig is opgebouwd om het later op exact dezelfde manier te realiseren, biedt naast de visualisatie het voordeel dat plannen, aanzichten en snedes kunnen worden gegenereerd. Bovendien kan men er mits linking aan een database ook de meetstaat uithalen, en kunnen er simulaties gemaakt worden voor de stabiliteitstudie, de technieken en de energieprestatie. De productiviteit van de ontwerper(s) kan zo gevoelig verhoogd worden. Enkele bekende voorbeelden van BIM-producten op de markt zijn Autodesk Revit, Graphisoft ArchiCAD en Bentley Microstation - Architecture.
AAPROG Architecten werkt met deze laatste. Dankzij de geïntegreerde 'render-engine' van Luxology kunnen modellen snel en realistisch worden berekend. De belangrijkste evolutie wat de producten betreft, zit voornamelijk in de snelheid waarmee ze nu gemaakt kunnen worden. Waar vroeger soms dagen nodig waren om een complex beeld met veel lichtbronnen te renderen, is de klus in de huidige versie van Bentley Microstation (Selectseries 2) in enkele uren geklaard, en dat met een standaard computer. In de opvolger (Selectseries 3, die nu in bèta is) worden redertijden nog eens tot een derde herleid. Op zware werkstations wordt het zelfs mogelijk om de renders in real-time te gaan bekijken. Doordat het renderen ontkoppeld is van het eigenlijke tekenwerk, kan er tijdens het renderen gewoon verder gewerkt worden, wat vroeger in de verste verte niet mogelijk was.

Stereoscopie

Een technologie die vooral de laatste jaren geoptimaliseerd werd en steeds aan populariteit wint, is de stereoscopie (het welgekende beeld met 3D-brilletjes). Deze techniek bestaat uit twee beelden waarvan de camerapunten (met hetzelfde focuspunt) ongeveer op oogafstand van elkaar verwijderd zijn. Hiermee worden er twee camerapunten gecreëerd die fungeren als linker- en rechteroog. Een mens heeft ook beide ogen nodig om diepte te kunnen ervaren. Deze twee beelden worden dan op elkaar gelegd, en het verschil krijgt een cyaan of rode kleur. Met behulp van de 3D-brilletjes worden de verschillen naar het juiste oog gefilterd. Tot slot voegen de hersenen de beelden samen om tot een driedimensionaal beeld te komen.

Bij AAPROG architecten is men overtuigd van de meerwaarde van deze techniek. Volgens hen biedt stereoscopie de klant en ontwerper een intense ruimtelijke beleving gedurende de virtuele wandeling doorheen het geplande project. Bentley Microstation biedt bijvoorbeeld al jaren de mogelijkheid om te renderen in stereoscopie. De nieuwste generatie projectoren ondersteunen deze techniek nu ook waardoor dit, de kostprijs van de brillen niet meegerekend, niet duurder is dan een standaard 2D-projectie. Na de 3D-beelden in de cinemazalen, games en de recente 3D-televisies, verwachten we dan ook een positief onthaal in de architectuurwereld, daar waar ruimtelijke beleving een hoofdrol speelt.

Bijdrage:

Jonathan Van Holder (interieurarchitect bij AAPROG architecten, De Vloed en Delta X)
Wim Vinckier (CAD & IT manager bij AAPROG architecten, De Vloed en Delta X)