Eind mei start in Venetië de Biennale Architettura 2016. Dat evenement wordt in de architectuurwereld beschouwd als de internationale hoogmis voor hedendaagse architectuur. Het Vlaams Architectuurinstituut (VAI) koos het team Bravoure om in het Belgisch paviljoen een tentoonstelling te maken rond het thema vakmanschap. Bravoure toont in Venetië fragmenten uit dertien representatieve projecten van evenveel Vlaamse architecten die binnen dat thema passen.
Vakmanschap 2.0
Het VAI is als organisator van de Belgische deelname niet aan zijn proefstuk toe. Sinds 2004 coördineert het in een beurtrol met de Franse Gemeenschap om de vier jaar de Belgische inzending. Dit jaar staat het thema vakmanschap centraal. “Hiermee bedoelen we niet louter het aloude ambacht”, zegt Christoph Grafe, directeur van het VAI. “We onderzoeken de mogelijkheden om samen te bouwen en te produceren. We stellen onzelf de vraag hoe ontwerpers en makers samen vorm geven aan een stad.”
Architecten de vylder vinck taillieu, Doorzon interieur architecten en architectuurfotograaf/kunstenaar Filip Dujardin vormen samen het team Bravoure dat het tentoonstellingsconcept voor het Belgisch paviljoen heeft bedacht. Architect en curator Jan De Vylder wijst op het belang van de economische meerwaarde van vakmanschap in de architectuur: “We gaan op zoek naar wat vakmanschap kan betekenen in een periode van economische schaarste. Omgaan met die schaarste vereist een hoge mate van precisie.”
Dertien projecten van dertien Vlaamse bureaus
Om haar visie op vakmanschap te illustreren toont Bravoure in het Belgisch paviljoen fragmenten uit dertien representatieve projecten van dertien Vlaamse architecten. Via kopieën op ware grootte verduidelijken ze hoe schaarste kan leiden tot vakmanschap. “Het fragment wordt getoond in zijn werkelijkheid. Op het zelfde moment wordt het uit zijn context gesneden, om tenslotte een nieuwe dimensie te krijgen,” zegt curator Jan De Vylder.
Maar liefst dertien architectenbureaus leveren een bijdrage aan de tentoonstelling. Het gaat om projecten van architecten de vylder vinck taillieu - doorzon interieur architecten - filip dujardin met bijdrages van De Smet Vermeulen architecten, Philippe Vander Maren - Richard Venlet, Wim Goes Architectuur, architecten Els Claessens en Tania Vandenbussche, Eagles of Architecture, Jo Van Den Berghe - architect, BURO II & ARCHI+I, Robbrecht en Daem architecten i.s.m. Arch & Teco, Office Kersten Geers David Van Severen, Laura Muyldermans + Atelier Starzak Strebicki, Gijs Van Vaerenbergh, Stéphane Beel Architects, Architectenbureau Bart Dehaene – Sileghem & Partners in samenwerking met Ante Timmermans.
Publicatiereeks Contributions from Flanders
Architectuur uit Vlaanderen en Brussel geniet vandaag internationaal grote belangstelling. Om deze interesse te voeden presenteert het Vlaams Architectuurinstituut Bravoure, contributions from Flanders, een reeks publicaties over architectuur uit Vlaanderen en Brussel. Naast de tentoonstellingscatalogus van Bravoure worden er tal van relevante boeken in de schijnwerper geplaatst. Blikvanger is het Architectuurboek Vlaanderen n°12, een rijk geïllustreerde publicatie, samengesteld door een redactie van vooraanstaande critici, architecten en wetenschappers uit Vlaanderen en andere Europese landen.
De Smet Vermeulen Architecten, 51N4E en architecten de vylder vinck taillieu lanceren elk een boek met een overzicht van hun oeuvre. En het boek Autonomous architecture in Flanders: The early work of Marie-José Van Hee, Paul Robbrecht and Hilde Daem, Christian Kieckens and Marc Dubois zoomt in op een generatie Vlaamse architecten die aan de wieg stond van de internationale doorbraak van architectuur van eigen bodem.
Vlaams minister voor Cultuur Sven Gatz over Bravoure
“Onze aanwezigheid op de Architectuurbiënnale van Venetië kadert in de ambitie van Vlaanderen om prominenter aanwezig te zijn op de belangrijke internationale cultuurfora. Onze architectuursector is één van de meest vitale in Europa en internationaal gekend voor zijn sterke artistieke overtuigingskracht en het onderscheidend cultureel profiel van onze architecten. Met de keuze voor Bravoure heeft het Vlaams Architectuurinstituut een veelbelovend team aangeduid, dat met het thema vakmanschap een zeer actueel en relevant onderwerp aansnijdt."
Vlaams minister-president Geert Bourgeois over Bavoure
“Het verheugt me dat het team Bravoure met het thema ‘vakmanschap’ naar de Biennale Architettura 2016 in Venetië trekt. De deskundigheid van de Vlaamse ontwerpbureaus heeft Vlaanderen internationaal op de kaart geplaatst. Succesvolle stadsvernieuwingsprojecten hebben de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van onze steden gestimuleerd. Onze vernieuwende, slimme architectuur wordt wereldwijd gewaardeerd en is van cruciaal belang voor de groei, de concurrentiepositie, een duurzame toekomst van Vlaanderen en de strijd tegen de klimaatopwarming."
"Architecturale innovatie zorgt voor werkgelegenheid en koppelt verschillende bedrijfstakken aan elkaar. De uitdaging voor de komende jaren bestaat erin de verlinting van Vlaanderen aan te pakken, onze kernen te verdichten en zo het teveel aan verkeer en de bijbehorende uitstoot te elimineren. Een opdracht en een uitdaging voor onze Vlaamse bouwmeesters.”
De Biennale Architettura in Venetië en de tentoonstelling Bravoure in het Belgisch paviljoen lopen van 28 mei tot 27 november 2016. Op donderdag 26 mei wordt het paviljoen plechtig geopend door Vlaams minister-president Geert Bourgeois.
De gedachte achter Bravoure
Wanneer de uitvoering van een muziekstuk getuigt van een uitmuntende techniek en een unieke viriliteit, dan praat men over een performance met bravoure. Ook architectuur kan met bravoure worden uitgevoerd. Schaarste heeft vaak niets te maken met bravoure. Toch volgt architectuur noodgedwongen het ritme van de economie. Het noodzakelijke karakter van schaarste zorgt ervoor dat het uitvoeren van een performance met bravoure de ultieme uitdaging vormt.
Als er amper nog momenten zijn om goede architectuur te maken en schaarste het enige is wat rest, is het dan nog mogelijk om een zeker niveau van bravoure te bereiken? Dat is het voorwerp van de observatie die het team van Bravoure brengt in het Belgische paviljoen voor de bijdrage van de Vlaamse Gemeenschap aan de vijftiende Biennale Architettura. Als thema hanteert het Reporting From The Front.
Het team van Bravoure illustreert zijn observatie niet door eigen werk te tonen, maar vanuit het perspectief van dertien architecten en evenveel projecten. Architecturale fragmenten, die vanuit schaarste bravoure verwezenlijken, worden op ware grootte getoond in het paviljoen.
Team bravoure bestaat uit architecten de vylder vinck taillieu, met Filip Dujardin als stilaan onafscheidelijk contrast en doorzon interieurarchitecten als sluitpunt van de driehoek.