Vlaming renoveert beter maar vraagt minder BENOvatiepremies aan

Iedereen BEN? De Vlaamse nieuwbouwer is er bijna

Sinds 2006 bestaat de EPB-regelgeving die de energie-eisen voor nieuwbouwwoningen en vergunde renovaties vastlegt. Hoewel de wettelijke eisen voor nieuwbouw – uitgedrukt in E-peil – stelselmatig verstrengd worden, blijkt het gemiddelde E-peil van opgeleverde woningen beter te zijn dan de E-peileisen waartoe deze woningen verplicht waren.  

Veel van de Vlaamse nieuwbouwwoningen voldoen zelfs nu al aan de BEN-norm (wat staat voor Bijna-EnergieNeutrale nieuwbouw), hoewel die norm pas voor bouwaanvragen vanaf 2021 wettelijk verplicht zal zijn. Voor bouwaanvragen van 2015 haalt van de reeds ingediende EPB-aangiftes 36% een E-peil van 30 of lager (E30 is een van de kernvoorwaarden om van een BEN-woning te kunnen spreken), voor bouwaanvragen van 2016 is dat 52% en voor bouwaanvragen van 2017 maar liefst 66%.
 

Renovatiepact2050

Terwijl voor nieuwbouw een E-peil van 30 of lager verplicht is vanaf 2021, wordt voor de renovatie van het bestaande Vlaamse woningbestand gemikt op 2050 en op een E-peil van 60 of lager.  Daartoe moet worden ‘geBENOveerd’: diepgaander en kwalitatiever dan anno 2018 wettelijk is vereist. Ook moet de renovatiegraad worden versneld. Voor alle duidelijkheid: BENOveren is dus geen synoniem voor renoveren tot BEN (die term blijft voorbehouden aan nieuwbouw), maar wel voor ‘renoveren met de B van beter’: goed gepland, met de verschillende BENOvatiestappen in de meest logische volgorde, en goed geadviseerd.

97% van de woningen voldoet niet aan de langetermijndoelstelling die in het kader van het Renovatiepact is vastgelegd. Als dit in labels wordt uitgedrukt, dan heeft 30% van de bestaande huizen een label F, slechts 3% een A-label. Woningen met label A voldoen aan de langetermijndoelstelling. Appartementen scoren algemeen iets beter dan woningen.

BENOveren begint nu

Om te komen tot meer BENOvaties, zet Vlaanderen in op sensibilisering, advisering en stimulering. Met als stok achter de deur: verplichting. Op het vlak van sensibilisering lanceert de Vlaamse overheid eind dit jaar de woningpas, die de gekende informatie over de energieprestatie van een woning gemakkelijker zal ontsluiten en ook BENOvatietips zal geven. 

Het vernieuwde EPC zal vanaf 1 januari 2019 meer advies geven over de werken die moeten worden uitgevoerd, inclusief een indicatieve kostenraming. Het zal ook een prestatielabel kleven op het gebouw, van F (slecht) tot A+ (uitstekend). Het stimuleren  gebeurt door het geven van BENOvatiepremies, zowel voor individuele energiebesparende investeringen als voor gecombineerde investeringen (via de totaalrenovatiebonussen), alsook de renovatiepremie en de aanpassingspremie (via Wonen-Vlaanderen). Via de burenpremie worden collectieve renovatieprojecten ondersteund die worden opgevolgd door een BENOvatiecoach.

Ook fiscaal zijn er heel wat voordelen te rapen: een korting op de onroerende voorheffing, verlaagde registratierechten, een teruggave van een deel van de schenkbelasting bij renovatiewerken van minstens 10.000 euro, en de 6% btw op herbouw in de 13 Vlaamse centrumsteden. Onlangs kondigde de Vlaamse Regering ook de invoering van een tijdelijke sloop- en heropbouwpremie aan.

Enkele positieve signalen zijn al merkbaar:

• Het aantal ingrijpende energetische renovaties is aan een opmars bezig (650 tot 20/9/2018 t.o.v. 4 in 2015).
• Het aantal toegekende totaalrenovatiebonussen evolueert positief (voor bijvoorbeeld 3 maatregelen: 1.463 t.e.m. sept. 2018 t.o.v. 402 in heel 2017).
• Het aantal herbouw-na-sloopdossiers neemt toe (3.666 aangiftes in 2017 t.o.v. 2.193 in 2013).
• Het aantal bijkomend geplaatste PV-panelen blijft stijgen (42.681 in 2017 t.o.v. 4.558 in 2013).
• De Vlaamse energielening kent in 2018 een sterke toename.
• De aannemers verwachten voor het jaar 2018 minstens evenveel of meer renovatiewerken dan in 2017.

BENOvatiepremies blijven liggen

En toch is er een duidelijke daling van het aantal uitbetaalde individuele energiepremies. Enkel de premies voor isolatie van buitenmuren aan de buitenzijde handhaven zich. Nochtans kan wie zijn bestaande woning nog volledig energetisch moet aanpakken (dak, muur, vloer, beglazing, verwarming en sanitair warm water) tot 10.000 euro aan energiepremies krijgen. Dit naast de fiscale maatregelen en woonpremies.

Waarom de Vlaming de BENOvatiepremies niet aanvraagt, is tot nu toe niet onderzocht. Er is wel onderzoek gebeurd naar de redenen waarom de Vlaming niet wil investeren in energiebesparende maatregelen: het is een huurwoning, ik ben te oud, ik heb al voldoende gedaan,… maar vooral: ‘geen prioriteit, geen interesse, geen tijd’. Financiële redenen worden pas daarna aangehaald. In een nieuwe REG-enquête (voorjaar 2019) en een onderzoeksproject van Steunpunt Wonen zullen de drempels voor woningrenovatie diepgaander worden onderzocht.

 "We zullen de Vlaming met gerichte campagnes blijven overtuigen om te BENOveren en de individuele BENOvatiepremies aan te vragen. Ook de woningpas en het vernieuwde EPC+ vanaf 2019, met concrete aanbevelingen over hoe je je huis energiezuiniger maakt en waarbij je woning een label krijgt van A tot F, zullen eigenaars extra stimuleren", aldus Vlaams minister van Energie Bart Tommelein. 

Wat BENOveren betekent in de praktijk, kom je te weten op www.mijnBENOvatie.be