VOOR DE GOEDE ORDE. De NAV-petitie: een storm in een glas water (Philip Adam)

DE MOSTERD

Toen het nieuws van de petitie bekend raakte, vielen echter op één na alle leden van de Vlaamse Raad uit de lucht. In de Vlaamse Raad was er inderdaad op dat ogenblik nog nooit gesproken geweest over een voorstel van begroting voor 2025, laat staan over de bijdragen. Waar haalde het NAV dan de mosterd?

Op 26 november in een vergadering van de Vlaamse Raad van de Orde van Architecten met de beroepsverenigingen had het NAV van dhr. Jos Leyssens, voorzitter van de Vlaamse/Nationale Raad blijkbaar te horen gekregen dat er een verhoging van de bijdrage naar 600,- euro zat aan te komen. In de Nationale Raad had de Frans-/Duitstalige vleugel van de Orde inderdaad enkele maanden daarvoor laten weten dat zij de bijdrage substantieel zouden moeten verhogen indien ze met hun voorstel van begroting break-even zouden willen draaien.

VETO VAN DE MINISTER

De minister had echter bij monde van de regeringscommissaris in de Nationale Raad onmiddellijk laten weten dat een dergelijke verhoging onverbiddelijk een veto zou krijgen. Veel architecten weten dit niet, maar de begroting en de bijdragen van de Orde moeten elk jaar door de minister worden goedgekeurd. De Orde kan geen bijdragenota’s uitsturen zonder dat de minister zijn goedkeuring heeft gegeven. Alle leden van de Nationale Raad, en zeker de voorzitter, wisten dus al maanden geleden dat een substantieel hogere bijdrage nooit zou aanvaard worden door de minister.

De vraag is dan ook waarom de voorzitter van de Vlaamse/Nationale Raad op 26 november op zijn minst onvolledige informatie meedeelde aan de beroepsverenigingen en aankondigde dat er een substantiële verhoging zat aan te komen. Dhr. Leyssens wist als gewezen voorzitter van het NAV zeer goed dat het NAV als beroepsvereniging heftig zou reageren, en hij heeft nadien ook geen enkele poging gedaan om zijn eerdere uitspraak te nuanceren. Waarom stuurde de voorzitter van de Orde bewust aan op een confrontatie tussen het NAV en de Orde, en heeft hij veel architecten het harnas ingejaagd tegen de Orde?

PROFILERINGSDRANG

De enige verklaring is dat de voorzitter, na de goedkeuring van de begroting en de bijdragen door de minister, bij het architectenkorps en vooral bij zijn achterban van het NAV de pluimen op zijn hoed wil steken voor het tegenhouden van een substantiële verhoging van de bijdrage. Dat is dus een absolute kwakkel: als er iemand een substantiële verhoging zal tegenhouden dan zal het de minister zijn en niet de voorzitter van de Orde. Door de misplaatste profileringsdrang van de voorzitter bij zijn beroepsvereniging wordt de Vlaamse Raad van de Orde hier onterecht door het slijk gesleurd. Het kan de voorzitter blijkbaar niet schelen dat het korps de Vlaamse Raad nu verwijt om “wereldvreemd” te zijn en de beslissing “hilarisch” noemt; een confrater/gastprofessor aan de KULeuven riep zelfs op om in opstand te komen. Op de Nieuwjaarsreceptie van de Vlaamse Raad zal de voorzitter als de zonnekoning van Tour & Taxis immers vol trots kunnen aankondigen dat hij een substantiële verhoging van de bijdragen heeft kunnen voorkomen.

Het NAV valt hierin niets te verwijten. Met de beschikbare informatie heeft ze snel en terecht gereageerd; de Orde kan nog een puntje zuigen aan de daadkracht van het NAV. De toelichting bij de petitie was ook volledig legitiem. Alleen werd de Vlaamse Raad hier aangevallen zonder dat ze over de begroting en de bijdragen had gesproken, laat staan dat er een standpunt was ingenomen. De Vlaamse Raad heeft de begroting en de bijdragen pas voor het eerst besproken op 20 december. De Vlaamse Raad kan overigens wettelijk zelf niets beslissen; de Nationale Raad zal op 10 januari stemmen over een definitief voorstel. En daarna moet de minister nog zijn finale goedkeuring geven.

EEN TIP VOOR HET NAV

Dit onverkwikkelijk verhaal legt echter opnieuw een oud zeer bloot. Het echte probleem is immers het ontbreken van transparantie binnen de Orde van Architecten. Al deze heisa had inderdaad kunnen vermeden worden, indien de verslagen van de Vlaamse en de Nationale Raad volledig toegankelijk waren voor de leden. Dan konden alle architecten tenminste nagaan wat er gebeurt in de Orde, ook in andere dossiers. Voor een verplicht lidmaatschap is dat toch wel het minste wat men zijn leden kan aanbieden.

Al in 2009 vroeg ik als lid van de Nationale Raad aan de bevoegde minister om een wetgevend initiatief te nemen voor meer openbaarheid van bestuur in de Orde (mijn brief en het antwoord van de minister kan u hier downloaden). Want nu weet het korps niet welk standpunt door welke mandataris wordt ingenomen in de Orde; elke vorm van participatie door het korps is ook totaal onmogelijk. Jammer genoeg was dit blijkbaar voor de overheid geen prioriteit, want de wetgeving is op dat punt ongewijzigd gebleven. Misschien moet het NAV na de petitie toch eens opnieuw bij de bevoegde minister aandringen op meer transparantie binnen de Orde.

De vergaderingen van de Vlaamse en de Nationale Raad van de Orde van architecten zouden misschien beter live gestreamd worden. Dan kunnen de architecten vanop de eerste rij meemaken hoe er door de mandatarissen wordt omgesprongen met hun bijdragen. Wat meer sociale controle door de leden zal ongetwijfeld de kwaliteit van de besluitvorming binnen de Orde verhogen…

Philip Adam is architect en lid van de Vlaamse en Nationale Raad van de Orde van Architecten. Zijn columnreeks VOOR DE GOEDE ORDE schrijft hij in eigen naam.