Voormalig Militair Hospitaal in Antwerpen gerestaureerd met respect voor historisch DNA

Het voormalige Militair Hospitaal van Antwerpen is een 19e-eeuws monument. Deze eclectische parel, een cluster van gebouwen, groeide inmiddels uit tot een residentiële oase in het stadsweefsel. Het Augustijnenklooster was onderdeel van deze historische site. De zusters droegen zorg voor de soldaten en vonden hun thuisbasis in deze gebouwen, waar zij soelaas vonden van hun beladen taak.

Hoewel het klooster onlosmakelijk deel uitmaakte van het Militair Hospitaal, bleef het door de meeste passanten onopgemerkt. De Augustijnen zusters onttrokken zich gedwee van het Antwerpse stadsleven. Hoe dieper men zich in het convent begaf, des te meer de sfeer zich op het privatieve richtte. De site van het klooster bestaat uit een voorbouw in neo-bak- en zandsteenstijl met een prachtig geaccentueerde inkompartij, ruime achterbouw, achterliggende tuinen, tuinmuren en centrale kapel, die een exacte kopie zou zijn van de afgebroken kapel in het voormalige Militair Hospitaal in de Prinsenstraat te Antwerpen.

Naast het exterieur is ook het interieur van het klooster van (kunst)historisch belang. Het bleef nagenoeg gaaf bewaard en is typerend voor de begin 20e-eeuwse monumentale gebouwen. Zo is het klooster gevuld met prachtig florale en meanderende vloertegel-motieven, stucwerkplafonds, rozetten en rijkelijke natuursteen haardmantels.

De hele site van het Militair Hospitaal werd in 2004 beschermd als monument.

Methodologie

De restauratie van het klooster kaderde binnen een groter renovatieproject met als doel de herbestemming tot hotel met kleinschalige publieke functies. De intentie was om het historische DNA van de site en zijn context te respecteren en in ere te herstellen. Deze strategie vertaalt zich enerzijds in een zorgvuldige restauratie en anderzijds in het introduceren van een extra gelaagdheid in de rijke geschiedenis van het monument.

Via visueel afleesbare aanvullingen werd het project nieuw leven ingeblazen tot een sprekende architectuur. De klemtoon lag op een doorgedreven respect voor het historische. 

Het kleurenschema van het interieur werd geïnspireerd op groentinten en houtachtige materialen, gekozen op basis van stratigrafisch kleuronderzoek. Daarenboven wordt gespeeld met een sober contrast tussen de steeds terugkerende, eigentijdse, zwarte elementen en het wit gekleurde, klassieke
interieur. De tuinen - een ommuurde tuin, een centrale grottuin en een afgelegen ‘jardin sécrèt’ - alle ontworpen door Martin Wirtz, evoceren eenzelfde rust.

De herbestemming van kloostercomplex naar hotel, in de site van het Militair Hospitaal, resulteert in een ge(s)laagd ensemble dat op kwalitatieve wijze resoneert met én in de Antwerpse stedelijke context.