Stad Brussel heeft een vergunning aangevraagd voor de heraanleg van het Vrijheidsplein. Met dit project wil de Stad het erfgoed op het plein herstellen en de nodige maatregelen nemen om de bomen op het plein te behouden. Het project integreert ook de twee kruispunten in de Congresstraat ter hoogte van het plein en voorziet in een heraanleg op gelijke hoogte van de volledige perimeter. Het openbaar onderzoek loopt nog tot 25 mei.
Een historisch plein in slechte staat
Het Vrijheidsplein is een historisch plein en vormt het centrum van de O.L.V. Ter Sneeuw-wijk, een verstedelijking uit 1875. Het plein is beschermd, net als de eclectische gevels errond. De vier straten die vertrekken vanop het plein, zijn genoemd naar de fundamentele vrijheden die in de Grondwet zijn vastgelegd. Te midden van het plein pronkt een standbeeld van Charles Rogier omgeven door een groenzone. De oorspronkelijke sierhekken rond de graszone zijn beschadigd en staan sinds een 20-tal jaar opgeborgen in een depot van de Stad.
In 1978 besliste de Stad Brussel om bomen aan het plein toe te voegen. Er werd echter geen rekening gehouden met de doorgroeimogelijkheden van deze bomen. Vandaag is de straatbekleding op het plein in zeer slechte staat, deels te wijten aan de boomwortels die de straatstenen en de borduren omhoogduwen. De toegankelijkheid van het plein is hierdoor heel slecht geworden.
Een toekomstig, toegankelijk en levendig plein
Het Vrijheidsplein is een levendig plein met tal van populaire horeca- en handelszaken. Het is een belangrijk buurtplein, waar mensen komen om te wandelen, te rusten of te eten en drinken. De bomen op het plein spelen hierin een grote rol en zorgen voor een gezellig groen dak en de nodige afkoeling. In het ontwerp van heraanleg werd rekening gehouden met al deze functies en wordt het pleingevoel nog meer versterkt.
De 15 bomen centraal op het plein zijn het onderwerp geweest van een reeks fytosanitaire studies. De bomen zijn redelijk gezond, al lijden ze onder beschadigingen aan de wortels. Eén ervan verkeert in een zeer slechte staat en moet gekapt worden. Omdat het op historische pleinen steeds van belang is om symmetrie te behouden, werd beslist om de boom tegenover de zieke boom ook te verwijderen.
De fytosanitaire studies toonden ook aan dat de ondergrond op het plein van slechte kwaliteit is waardoor de wortels op het plein naar boven groeien en de straatbekleding aantasten. Om de bomen te kunnen behouden werd daarom beslist om de zone rondom de bomen op te hogen en aan te leggen in dolomiet.
"Erfgoedbehoud combineren met hedendaagse stedelijke behoeften zoals (actieve) toegankelijkheid en vergroening is altijd een uitdaging. De bomen op het plein maken geen deel uit van het oorspronkelijke ontwerp maar creëren onmiskenbaar een enorme meerwaarde voor het plein. We zijn dan ook blij om een ontwerp voor te stellen dat de historische elementen van het plein in waarde herstelt en tegelijk de nodige ingrepen bevat om de bomen te laten floreren."
Daarnaast wordt ook extra aandacht besteed aan de erfgoedelementen op het plein. De centrale groenzone rondom het standbeeld van Charles Rogier wordt hersteld en opnieuw beplant. De oorspronkelijke sierhekken rond het grasveld staan momenteel in het depot van de Stad. Ze zijn te beschadigd om terug te plaatsen maar worden exact gedupliceerd en opnieuw rond het grasveld geplaatst.
De rest van het plein wordt aangelegd op gelijk niveau, inclusief het stuk van de Congresstraat langs het plein. Vier nieuwe bomen worden geplant aan weerszijden van de Congresstraat. De parkeerplaatsen rond het plein worden geschrapt en in de plaats komen laad- en loszones voor de vele horecazaken op het plein.