De bouw- en architectuursector staan voor een grote uitdaging. Zowel het gebruik van natuurlijke bronnen als onze manier van bouwen vereisen een alternatieve en doordachte aanpak, en dat zowel lokaal als globaal. We moeten streven naar flexibele architectuur die verbindt, reageert op extreme omstandigheden en zich aanpast aan verlies en groei. In dat kader stelt ACO in zijn webinar ‘The architectural world tour’ de vraag: “Hoe leven we in de toekomst?” Aan de hand van baanbrekende architectuurprojecten in Amerika en Europa gaat ACO op zoek naar antwoorden op deze prangende vraag.
Sinus Lynge zoekt met zijn bureau EFFEKT een antwoord op de vraag hoe architectuur de wereld beïnvloedt. Daarom verbreden ze hun werkveld tot ver buiten het designaspect van architectuur. Aan de hand van de studie ‘The great acceleration’ leggen ze de connectie tussen de grotere sociale economische trends en de ecologische impact die ze op de planeet hebben. Bijvoorbeeld de verhouding tussen globale bevolking en onze energieconsumptie. Al deze gemeten verhoudingen zitten nu in een piek: The great acceleration. “We zijn de eerste generatie die dit kan waarnemen dankzij cijfers en de laatste die er iets aan kan doen”, zegt Lynge. “Om dit te verwezenlijken zetten we sterk in op onderzoek en ontwikkeling. Zo stellen we bijvoorbeeld nieuwe vragen over hoe we onze planeet moeten bewonen.” Dit toont Lynge aan de hand van enkele projecten.
Zo onderzochten ze hoe ze een gemeenschap kunnen bouwen rond de productie van voedsel, ofwel food as a service. Daarvoor bouwde EFFEKT eerst zelfvoorzienende gemeenschappen. Daarna bekeken ze hoe je een gemeenschap kan bouwen rond die voedsel- en energieproductie. De connectie met het landschap is hier de grootste drijfveer tot een nieuwe manier van leven. Dit project leidde tot de vraag: Kunnen we dit ook toepassen in een stedelijke context? In samenwerking met Ikea onderzocht EFFEKT dit en dat leidde tot een circulaire houtstructuur die op talloze wijzen kan toegepast worden in een colivingproject. Het resultaat was een intiem en veilig project als deel van een grotere, stedelijke context.
Ego to eco
Ten slotte stelt EFFEKT zich de vraag: Kunnen stedelijke ontwikkeling en ecologische restauratie hand in hand gaan? Het bureau past dit concept toe in een project in Middelfart waar men dichter bij de natuur gaat wonen met een veel kleinere voetafdruk. Een woningproject wordt daar omgevormd tot kleine clusters waardoor in het hart van deze voorstad een bos kan groeien. Opnieuw worden er cowoningen en seizoenstuinen toegepast.
Deze projecten leiden naar het project van EFFEKT dat werd tentoongesteld op de Biënnale van Venetië: ‘Ego to eco’. “We moeten ons perspectief veranderen. De mens is deel van de natuur en staat er niet boven, steden zijn een deel van grotere ecosystemen en gebouwen zijn een deel van de bronnenkringlopen. Pas met die gedachtegang krijg je een nieuw perspectief op gebouwen en materialen. Het is een nieuwe manier van denken, niet alleen van bouwen,” besluit Lynge.
Hout in stedelijke contect
Nader Tehrani van NADAAA beaamt die stelling. Zijn focus ligt op materialen. Specifiek op hout en welke impact dit materiaal heeft op architectuur. Hij bekijkt de oude tradities van hout en hoe we daarop kunnen verder bouwen in een periode met obstakels zoals klimaatverandering.
Tehrani ziet hout niet meer als een detail in zijn projecten, maar als geheel. De architectuur is het meubilair an sich. Aan de hand van talloze voorbeelden toont hij hoe hout gestructureerd toegepast kan worden in een gebouw. Zo haalt hij ook het project ‘Veneta Porta Lignea’ aan, NADAAA’s project op de Biënnale van Venetië. Dat is een structuur die voldoet aan de logica van hout in een stedelijke context. De installatie is een antwoord op de vraag: Hoe kunnen we een volledige poort bouwen uit één CLT-paneel? De focus lag hierbij op optimalisatie. Het gelamineerd hout werd daarom zonder afval gesneden en is gestencild. Tegelijk dient het als basis, schacht en bovendorpel. De rest van het project kan je hier bekijken.
De ultieme balans
Ook ACO belicht tijdens het webinar een opmerkelijk project. Meer bepaald de site van de Rimac Automobili Campus in Kroatië. De producent van hypercars en e-bikes heeft zich gevestigd op een innovatieve site in het midden van de natuur, net buiten het stadscentrum van Zagreb. Naast het onderzoeks- en ontwikkelingscentrum bevinden er zich op de site ook een testbaan, een showroom en een museum. Het bedrijf is voor iedereen toegankelijk en hecht veel waarde aan opleiding en het welzijn van medewerkers. Zo zijn er speelkamers, sportfaciliteiten, een kleuterschool en zelfs boerderijdieren. “Architectuur kijkt hier verder dan enkel de gebouwen. De site representeert de bedrijfsfilosofie, voedt zich met hernieuwbare energie en heeft aandacht voor de gebruikers. Architectuur, technologie, landschap en duurzaamheid zijn hier perfect in balans,” zegt Marko Dabrovic van Studio 3LHD.
Super nature
Spreker Manal Rachdi van OXA Architectes streeft met zijn bureau naar de ontwikkeling van een super nature. Dat wil zeggen dat het bureau continu streeft naar een perfecte balans tussen architectuur en natuur. Ze verwerken subtiel circulaire architectuur in het stedelijk weefstel waardoor zich een nieuw ecosysteem ontwikkelt. Enkele voorbeelden zijn de Jean Moulin High School waar het volledige gebouw bestaat uit hout, Mille Arbres, een levend ecosysteem in het centrum van Parijs en Ecotone, opnieuw een living landscape waar de economie gebaseerd is op duurzame energie. De architectuur schuilt bij deze projecten in de natuur waardoor er een mooie connectie ontstaat tussen landschap en stad. Als innovatief paradepaardje toont Rachdi ook het NFT Museum, gemaakt voor Urbandrone. In dit digitaal landschapsmuseum bezoek je met behulp van virtuele realiteit artwork-tentoonstellingen in een rotswand. Een stedelijke setting in de natuur, waar de vorige projecten natuurlijke elementen introduceerden in een stedelijke context.
Herbekijk hier het volledige webinar "beyond.aco | architecture across continents".