Welke beplanting hoort (niet) thuis op een groendak?

Welke soorten beplanting zeker niet op een groendak thuishoren, daarvan heeft het WTCB een ‘zwarte lijst’ opgesteld. Die opsomming dateert van 2006. Tussen toen en nu zijn groendaken flink geëvolueerd, maar de technische voorlichting rond de toegelaten flora is nog niet gevolgd. Een actualisatie van deze lijst met ‘verboden’ planten is een grote meerwaarde voor de professionals die bezig zijn met groendaken. Dave Martens, algemeen manager van groendak- en valbeveiligingspecialist IBIC: “Het WTCB mag zijn adviezen inderdaad best eens updaten. Wat mij opvalt – en wat behoorlijk wat tuinarchitecten tegen de borst stoot – is dat veel inheemse beplanting niet op een groendak mag. Terwijl het nu net de trend is om zoveel mogelijk soorten van hier te integreren in groenprojecten. Een eik, een beuk… vergeet het.”

De verkeerde plantkeuze zaait problemen

Natuurlijk is niet eender welke plant geschikt voor een groendak of daktuin. En dat is geen standaardkennis bij elke tuinaannemer of -architect. Dave is van opleiding landschapsarchitect en spreekt uit ervaring: “Wie altijd in de vollegrond werkt, staat niet lang stil bij het wortelstelsel van planten, struiken of bomen. De eigenschappen van wat onder de grond zit, is niet zo relevant. Of een plant zich nu met een penwortel diep vastzet of aan de oppervlakte blijft, maakt geen verschil uit. Op een daktuin is die kennis net cruciaal. Bovendien gedragen planten zich op een dak anders dan in de vollegrond omdat ze onderhevig zijn aan meer en extremere stressmomenten. Sommige planten reageren daarop door hun groei te staken, andere gaan net nog agressiever op zoek naar water.” Planten die water zoeken, zoeken onvolmaaktheden in de dakbedekking en perforeren die. Zo veroorzaken ze lekken.

Nieuwe mogelijkheden door klimaatverandering

Behalve een geschikt wortelstelsel, moet een dakplant goed tegen wind, zon  en uitdroging kunnen. Daken zijn immers microklimaten waarin de ene soort goed gedijt en de andere het laat afweten. De juiste keuzes maken, vereist vakkennis, ervaring en veel trial and error (proberen en leren). “Het is een voortdurende zoektocht”, zegt Dave, “want met de klimatologische veranderingen is wat vroeger niet kon plots wel mogelijk, en omgekeerd. Neem nu de Fatsia japonica (de Japanse vingerplant). De naam verraadt dat het van oorsprong geen inheemse plant is, maar ze wordt al lang in onze contreien aangeplant. Die vingerplant is niet echt winterhard, maar in een patiotuin floreert ze vaak wel en is daar een leuke eyecatcher.”

Het urban heat island-effect, waarbij het in de stad warmer is dan op het platteland, is niet wenselijk, maar laat wel toe met planten te werken die het niet graag te kil hebben. Dave: “Zo kunnen we daktuinen een compleet ander karakter en uitzicht geven dan een traditionele tuin. Dat maakt het plezant en speels.”