Vanuit hun diepgewortelde missie om de omgeving kwalitatief te verbeteren vanuit een menselijk en ecologisch oogpunt, heeft het Nederlandse architectenbureau ZJA met SILT in Middelkerke een project ontworpen dat niet alleen esthetisch aantrekkelijk is, maar ook functioneel en duurzaam. SILT illustreert hoe ZJA door samenwerking en voortdurend onderzoek naar nieuwe methoden en materialen, streeft naar ontwerpen die de maatschappij verrijken en nieuwe functies zorgvuldig verweven met de omgeving. Met zijn vernieuwende evenementengebouw en bijhorende faciliteiten zet SILT een nieuwe standaard voor stedelijke kustontwikkeling, waarbij culturele en natuurlijke elementen respectvol worden geïntegreerd en versterkt.
Het project SILT in Middelkerke markeert een vernieuwende fase in stedelijke kustontwikkeling, met een architectuur die zorgvuldig is ontworpen om te integreren met zowel de natuurlijke omgeving als de stedelijke structuur. Het ontwerp richt zich op het harmonieus samenvoegen van de zeedijk met het Epernayplein, waardoor een naadloze overgang tussen stad en strand ontstaat. "De aanvankelijke vraag van de gemeente Middelkerke was om een esthetisch markant landmark te maken,” zo steekt Reinald Top, architect en vennoot bij ontwerpbureau ZJA van wal. “En wij hebben dat vertaald naar een eerder rustig en ingetogen horizontaal landschapselement."
Een belangrijke uitdaging voor ZJA was om de juiste balans te vinden tussen functionaliteit en esthetiek. Het ontwerp maakt daarom gebruik van natuurlijke contouren en materialen die aansluiten bij het lokale duinlandschap, waardoor het project een organische toevoeging aan de omgeving is. Door de zeedijk te versterken en tevens autovrij te maken, creëerden de architecten bovendien een veilige en aantrekkelijke openbare ruimte die de kustlijn benadert zonder deze te overschaduwen.
Het SILT-project onderscheidt zich door zijn veelzijdige faciliteiten die naadloos zijn verweven in het architecturale ontwerp. Het hart van dit vernieuwende complex omvat een uitgebreide evenementenzaal, die plaats biedt aan een breed scala aan activiteiten, van zakelijke bijeenkomsten en conferenties tot culturele voorstellingen en sociale evenementen. Deze zaal is ontworpen om uiterst aanpasbaar te zijn, met geavanceerde technologische installaties die verschillende opstellingen en functies mogelijk maken.
"Wat mij boeide aan deze ontwerpvraag, is dat het een complexe opgave was."
"Wat mij boeide aan deze ontwerpvraag, is dat het een complexe opgave was. Er zitten immers meerdere soorten gebruikers in één plan." verduidelijkt Reinald Top. Naast de evenementenzaal herbergt het complex een modern casino, een hoogwaardig restaurant en een luxehotel, die alle zijn ontworpen om zowel de lokale gemeenschap als bezoekers van buitenaf te bedienen. Het casino biedt een eigentijdse gokervaring, terwijl het restaurant bezoekers trekt met zijn culinaire aanbod dat uitzicht biedt op de zee. Het hotel, strategisch geplaatst binnen het duinlandschap, benadrukt comfort en uitzicht, en versterkt Middelkerke's reputatie als een gastvrije toeristische bestemming.
Elke faciliteit binnen SILT is bedacht met het oog op duurzaamheid en gemeenschapsintegratie, waardoor het complex niet alleen een economische aanwinst is, maar ook een verrijking voor het sociale en culturele weefsel van Middelkerke. Dit multifunctionele gebouw is daarmee een kernpunt van ontmoeting en interactie, wat bijdraagt aan de levendigheid en aantrekkelijkheid van de kustlijn. "We zitten hier midden in het hart van Middelkerke. En we hadden de intentie om de openbare ruimte te verdubbelen, zodat het Epernayplein verbonden wordt met de zee."
Het project brengt een revolutionaire verbetering van de openbare ruimte in Middelkerke, met een focus op toegankelijkheid, veiligheid en esthetische kwaliteit. Door de strategische uitbreiding en herontwerp van het Epernayplein, transformeerde het project dit gebied tot een levendige, autovrije zone die de kustlijn naadloos verbindt met het centrum van Middelkerke. Het plein zelf werd omgevormd tot een groen, open plein met zitgelegenheden en speelgebieden, waar het publiek kan genieten van een scala aan buitenactiviteiten
Een hoofdbekommernis voor ZJA betrof de zichtlijnen vanuit de woongebouwen rond het Epernayplein. “We wilden ervoor zorgen dat de meeste appartementen hun vrije uitzicht op de zee konden behouden,” verduidelijkt Reinald Top. “Qua vormgeving wilden we van de hoteltoren een soort filigraan element maken: geen massief volume, maar net iets heel transparant." De voorbeeldige integratie van de architectuur met zowel de bestaande bebouwing als het natuurlijke landschap is dan ook een van de kernkwaliteiten van het ontwerp.
Deze doordachte integratie van landschap en bebouwing dient als een innovatief model voor stedelijke ontwikkeling aan de kust, waarbij de grenzen tussen het natuurlijke en het door mensen gemaakte vloeiend in elkaar overlopen. Het ontwerp benut hoogteverschillen om verschillende visuele en fysieke ervaringen te bieden, van intieme groene nissen tot uitgestrekte uitzichtpunten die uitkijken over de Noordzee.
Ook qua duurzame ontwikkeling zet SILT een nieuwe standaard aan de Belgische kust, met een doordachte focus op milieuvriendelijke bouwpraktijken en energiebeheer. Door de integratie van geavanceerde technologieën en natuurlijke materialen toont het project hoe moderne infrastructuur kan bijdragen aan ecologische duurzaamheid zonder in te boeten aan functionaliteit of esthetiek.
Centraal in het ontwerp staat het gebruik van cross laminated timber (CLT), een materiaal dat bekend staat om zijn CO2-besparende eigenschappen en structurele efficiëntie, maar hier ook bijdraagt bij aan de warme, natuurlijke uitstraling van het gebouw. "Als we kijken naar de materiaalkeuze, is die over het algemeen heel erg sober,” aldus Reinald Top. “Dat geldt voor de houten X-structuur in Accoya. Maar nog meer voor het landschapsdak dat dominant is in het geheel."
Energie-efficiëntie is een ander belangrijk aspect van het project. Zo is het gebouw ontworpen met een slimme schil die optimaal gebruik maakt van natuurlijke lichtinval en tegelijkertijd de thermische prestaties maximaliseert. Daarnaast is ook waterbeheer een cruciaal element, met systemen voor het opvangen en hergebruiken van regenwater die bijdragen aan de irrigatie van de aangelegde groene ruimtes en het verminderen van de afvoer naar stedelijke afwateringssystemen.
Binnenin is het SILT-complex ontworpen om een breed scala aan evenementen te faciliteren, van lokale festivals en markten tot internationale conferenties en culturele tentoonstellingen. De evenementenzaal moet de spil worden van het sociale leven, waar inwoners en bezoekers samenkomen om unieke ervaringen en interacties te delen. Daarnaast versterkt het project de lokale economie door toerisme te stimuleren. Het stijlvolle hotel en de hoogwaardige eetgelegenheden trekken bezoekers aan die op zoek zijn naar een luxe ervaring aan de kust.
Zo is het project niet alleen een architecturaal en ecologisch initiatief, het speelt ook een cruciale rol in de sociaal-culturele heropleving van de regio. Door het aanbieden van een multifunctioneel evenementencentrum en andere faciliteiten, dient het als een centrale hub voor gemeenschapsbinding en culturele uitwisseling. "Ik hoop dat de bevolking het gebouw omarmt als een deel van de gemeenschap, want we vinden het als ontwerpers heel belangrijk dat het goed verankerd zit in de plek is," besluit Reinald Top. Met maar liefst 26.000 bezoekers tijdens het openingsweekend in maart, heeft SILT zijn start in elk geval niet gemist.