West 8 + Snoeck & Partners geselecteerd voor heraanleg 't Zand

"Nadat het plein 30 jaar onaangeroerd gebleven is - de huidige inrichting dateert van 1982 - werd het tijd voor een nieuwe kijk op het grootste stadsplein," vertelde schepen van ruimtelijke ordening Franky Demon eerder in januari 2015 toen de wedstrijd als Europese publiekoproep uitgeschreven was. “Het project voor de heraanleg van het Zand wordt zo het belangrijkste project in het hart van de stad Brugge. Een goed doordacht ontwerp is dan ook wenselijk en noodzakelijk.” Brugge, een unieke stad die viermaal op de Lijst van het Werelderfgoed ingeschreven is met het Begijnhof, het Belfort, het historisch stadscentrum van Brugge en de Heilige Bloedprocessie als immaterieel erfgoed.

Groot & leeg

Door zijn ligging, volwaardig binnen de historische kern, vormt ’t Zand een belangrijke schakel in het netwerk van pleinen. De stedelijke evolutie van ’t Zand heeft het plein reeds verschillende malen getransformeerd in beeld en beleving. Een opeenvolging van ingrepen waaronder het spoortracé, weginfrastructuur en overwelving rijen hebben steeds meer afstand genomen van een evenwichtige inpassing van het plein binnen het middeleeuwse stadsweefsel. Dit heeft tot gevolg dat er een barrière is ontstaan tussen centrum en West-Brugge. Het plein is functioneel maar voelt groot en leeg aan.

De opdracht voor de ontwerpers was duidelijk: een aangepast ontwerp binnen de historische binnenstad dat rekening houdt met de diverse evenementen op het plein.

Multifunctioneel

Het winnende ontwerp van het ontwerpteam West 8 + Snoek&Partners is erin geslaagd de maximale beschikbare ruimte voor multifunctioneel gebruik in balans te brengen met de intimiteit die noodzakelijk is om het plein attractief en gezellig te maken op momenten dat er geen evenementen plaatsvinden.

De oplossing in de zoektocht naar een hernieuwde identiteit om het plein weer een volwaardig Brugs karakter te geven, ligt verscholen in de waardevolle historische- culturele en landschappelijke lagen die ’t Zand bezit. De herinrichting is gebaseerd op  het subtiel beklemtonen van enkele reeds aanwezige ruimtelijke kenmerken. Het plein wil weer leesbaar maken wat intrinsiek verborgen ligt en vindt hierin zijn eigen identiteit.

Lelijke dwarsdoorsnede

Renaat Landuyt noemt het bekroonde project revolutionair in zijn eenvoud. "Het was het enige plan dat de middeleeuwse structuur van Brugge herstelt en de lelijke dwarsdoorsnede die in de 20ste eeuw West-Brugge afscheidde van de binnenstad, ongedaan maakt. Het project verbindt de Boeveriestraat met de Zuidzandstraat. Bovendien wordt in dit project 't Zand niet zomaar een dak boven een parking, maar een volwaardig plein. Het Concertgebouw wordt door het planten van een aantal bomen in het Albertpark ingebed. De huidige fontein wordt verplaatst naar het Albertpark, zodat 't Zand optimaal zijn functie als evenementenplein kan waarmaken."

"De Reien vlakbij 't Putje wordt wat verbreed, zodat men er kan pootje baden en van op een terras kan genieten van het water. Een soort permanente Canal Swimmers' Club, zoals die nu tijdens de Triënnale aan de Carmersbrug tijdelijk bestaat." Het nieuwe plein zal wat hoger liggen dan de rijweg, zodat het er veilig vertoeven is. Er komen nog twee sleuven voor fietsers, zodat de ondergrondse fietsenstalling meer uitnodigend wordt en eindelijk beter en meer zal gebruikt worden.

Geen autoverkeer

Opmerkelijk is ook dat er geen autoverkeer meer langs de terrassen op 't Zand zal zijn. "De rijweg zal zich in twee richtingen langs de kant van de Vrijdagmarkt bevinden", aldus Renaat Landuyt. Er is ook tevredenheid dat de uitvoering van het ontwerp van West 8 + Snoek&Parters binnen het budget van 8,5 miljoen euro ligt. De timing van de realisatie van het nieuwe plein hangt wel af van de onderhandelingen met De Lijn, aangezien het ontwerp voorziet in een kleine verschuiving van de bushaltes op 't Zand, en gezien een nieuwe, trage rijweg die de Boeveriestraat met de Zuidzandstraat zal verbinden.

Samenstelling jury

Zetelden in de jury, onder begeleiding van  voorzitter bOb Van Reeth: burgemeester Renaat Landuyt, schepen Franky Demon, schepen Annick Lambrecht, schepen Boudewijn Laloo en schepen Philip Pierins, Joachim Declerck, Annelies Van der Donckt, Oana Bogdan, Michiel Dehaene en Wouter Veldhuis.