Woonhaven Antwerpen zoekt ontwerpers voor nieuwbouwproject in Berchem

Omdat de onderhoudskosten van de Heilig Sacramentskerk, die dateert van 1960, te hoog oplopen en het gebouw geen uitzonderlijke monumentwaarde heeft, besliste de Kerkraad in samenwerking met stad Antwerpen om te kiezen voor sloop en nieuwbouw. Er wordt een sociaal project gerealiseerd dat verankerd is in de buurt en afgestemd op de maatschappelijke noden van vandaag. Een nieuw voorplein dat aansluit op het marktplein van de Zillebekelaan maakt deel uit van de opdracht.

Het project kadert in de doelstelling van Woonhaven Antwerpen om op lange termijn een goede spreiding van haar patrimonium te bekomen. De Heilig Sacramentskerk vertoont bouwtechnisch allerhande gebreken en is niet meer aangepast aan de huidige regelgeving, comforteisen en functionele verwachtingen. Aangezien het herbestemmingsonderzoek geen valabele scenario’s opleverde en de algemene waardering van het gebouw een mindere score kreeg, is door de Kerkraad en het stadsbestuur beslist om de site te herdenken.

KERKENBELEIDSPLAN

De herontwikkeling van de site van de Heilig Sacramentskerk in Berchem kadert in een groter geheel. In 2011 gaf Vlaams minister Bourgeois de impuls tot een globale denkoefening rond het gebruik, de instandhouding en het beheer van de kerkgebouwen in het bisdom Antwerpen en bij uitbreiding in heel Vlaanderen. Die denkoefening zou uiteindelijk leiden tot een lange termijnvisie op de toekomst van parochiekerken. Er moest onder meer een oplossing gezocht worden voor de zware financiële impact die het beheer van de kerken op lokale besturen en kerkfabrieken heeft. Heel wat kerken staan immers leeg, zijn vervallen of worden onderbenut, terwijl gemeentebesturen wettelijk verplicht zijn om financieel bij te dragen in de kosten.

De lange termijnvisie op de parochiekerken werd bekend onder de naam ‘Kerkenbeleidsplan’, een beleids‐ en visiedocument dat tot stand kwam na een uitvoerige dialoog tussen het gemeentebestuur, kerkraden en centraal kerkbestuur, de lokale pastorale werkingen en de bisschoppelijke overheid. In dit proces konden ook andere lokale actoren, zoals socioculturele verenigingen, betrokken worden.

GEMEENSCHAPSFUNCTIE

In 2016 hadden alle steden en gemeenten in het bisdom Antwerpen een kerkenbeleidsplan opgemaakt. In stad Antwerpen werden 5 parochiekerken weerhouden voor een eventuele sloop. Eén van die kerken is de Heilig Sacramentskerk in Berchem. In vergelijking met andere kerken die gebouwd zijn in de periode 1955-1965, scoorde ze zowel voor de architecturale, de kunsthistorische en de situationele waarde onder het gemiddelde.

De cultuurhistorische waarde van de gemeenschapsfunctie die de kerk vervult en de plek die ze inneemt in de maatschappij is echter wel van groot belang. Een culturele en maatschappelijk‐sociale herontwikkeling van de site is daarom een voorwaarde van de Kerkraad en de stad om de historische herkenning van deze plek in de wijk te bestendigen. Er wordt een project geambieerd dat de buurtbewoner ten goede komt en de Groenenhoek versterkt. En met de bouw van een nieuwe, kleinere liturgische ruimte blijft de parochie bestaan.

Interesse in deze ontwerpopdracht? Lees hier meer over het project en dien jouw kandidatuur in vóór donderdag 27 april 2023.