Het Belgisch-Nederlandse ontwerpbureau WOONWERK architecten won de architectuurwedstrijd voor de nieuwe bibliotheek van Londerzeel. Het programma omvat de transformatie van de oude brandweerkazerne naar een bibliotheek met café, activiteitenruimte en kantoren op een nieuw openbaar plein. Een druk verkeersknooppunt wordt zo in één beweging omgevormd tot een culturele stepping stone, ingebed in een groene omgeving.
De huidige brandweerkazerne van Londerzeel is een beeldbepalend gebouw aan het Brandweerplein. De historie en de bestaansgeschiedenis speelt een belangrijke rol in de identiteit van de plek. De brandweerkazerne voldoet niet meer en verhuist in 2026 naar de nieuwe site langs de A12. De huidige kazerne komt dan vrij en krijgt een nieuwe duurzame invulling met de bibliotheek en andere voorzieningen. Daarnaast kan er een meer integrale aanpak voor de vrijetijdsdienst uitgewerkt worden. Gebleken is dat de bestemming, een cultureel en sociaal ankerpunt, op deze plek interessante spin-off mogelijkheden genereert met betekenis voor Londerzeel.
Deze ambitie valt samen met de wens om op deze locatie een nieuw publiek knooppunt te maken, een verbinding tussen de te ontwikkelen binnengebieden in de omgeving. De site kan uitgroeien tot een culturele schakel in een netwerk van nieuwe publieke tuinen verbonden met een trage route die de doorwaadbaarheid van de omgeving verbetert. In de “Mastervisie Vrijetijdsite Londerzeel” (2021 BRUT) wordt een culturele ontmoetingsruimte voor jong en oud voor het dorp geprojecteerd. Met al deze ambities gecombineerd kan de gehele transformatie als de realisatie van een culturele stepping stone worden gezien die de bestaande en nieuwe cultuur-en zorgfuncties op en rond deze site met elkaar verbindt.
Transformatiestrategie
Het bestaande gebouw is maatwerk voor de huidige functie: het snel uitrukken van de brandweer. De locatie straalt efficiëntie, snelheid en alertheid uit. De brandweerkazerne is een vrijstaand gebouw, met volop architectonische kwaliteiten: de zuivere opzet, de markante toren, de detaillering en de in baksteen uitgevoerde plastiek bieden mogelijkheden voor een transformatie naar een uitnodigend publiek gebouw.
Voor de transformatie stelt WOONWERK architecten een aantal eenvoudige ingrepen voor die een impact hebben op het functionele, publieke en toegankelijk karakter dat nodig is voor de nieuwe functie. Naast het herinrichten en vergroenen van het voorplein wordt het gebouw voorzien van een uitnodigende entree en grote raampartijen die de relatie tussen binnen en buiten versterken. Centraal in het nieuwe interieur wordt een markante tribunetrap geplaatst. Dit wordt het herkenbare hart, een plek voor ontmoeting. Deze trap zorgt ook voor een directe verbinding tussen de bibliotheek en de publieke voorzieningen op de eerste verdieping.
Minimale ingrepen
De inpassing van het programma voor de bibliotheek in het bestaande gebouw gebeurt met maximaal respect voor het bestaande. Er wordt steeds uitgegaan van de rationele structuur van het bestaande gebouw. Er worden slechts minimale ingrepen gedaan aan het interieur. Meubilair wordt nauwkeurig ingepast zodat het karakter en beeld van het bestaande behouden blijft. Met de nieuwe bibliotheek wordt zo een aangename, hedendaagse publieke plek voor de inwoners van Londerzeel gecreëerd.