Zonwering helpt energie besparen bij renovatieprojecten

In het kader van BREEAM speelt zonwering dus in op het energievraagstuk. “Maar we moeten de rol wel enigszins relativeren”, zegt Bram De Meester van Arcadis. “Zonwering is toch nog altijd meer een zaak van comfort. De rol ervan is tweeërlei: visueel comfort en ongewenste warmte buitenhouden. In het geval van een renovatie probeer je altijd minstens één van die twee punten te verbeteren. Bij een totaalrenovatie wordt er een balans gemaakt met andere types van ingrepen naar isolatie toe, naar ramen toe, enzovoort. Als je specifiek op de zonwering gaat focussen, is dat omdat er effectief een comfortprobleem is.”

Oververhitting wordt groot probleem

“Het energievraagstuk is voor ons enorm belangrijk”, zegt Yves Lambert van Renson. “We zien bijvoorbeeld een evolutie naar steeds warmere zomers. Als mensen een renovatie uitvoeren, moet hier zeker rekening mee gehouden worden. Vaak wordt pas na de renovatie vastgesteld dat er een comfortprobleem is, thermisch of visueel. Een renovatie moet daarom planmatig gebeuren, met een aantal stappen. Zonwering is daar één van. Als we berekeningen maken voor een woning moeten we rekening houden met de toekomst. Oververhitting is een probleem dat alleen maar groter wordt.”

Ann Van Eycken van Verozo voegt daaraan toe: “Je ziet ook steeds vaker oververhitting in Noord-, Midden- en West-Europese landen. Plaatsen waar je het niet meteen zou verwachten. Die oververhitting is daar niet zozeer alleen een gevolg van de opwarming van het klimaat, maar eerder door de gewijzigde bouwmethodes. En die wijziging zien we niet alleen bij nieuwbouw, maar ook bij renovaties. Zo worden gebouwen meer luchtdicht gemaakt om warmteverliezen te beperken. Maar, dit heeft natuurlijk een neveneffect dat onderschat is geweest.”

Liever automatische zonwering dan zonwerend glas

Bij een renovatie kan ook gekeken worden naar zonwerend glas. “Met zonwering kan je tot 95 procent van de warmte weerhouden. Dat is iets wat met glas nog altijd niet kan. Zonwerend glas is ook een statische oplossing, wat dan weer een negatief effect heeft op de warmtekost in de winter. Wij verkiezen daarom eerder helder glas in combinatie met een goede zonwering”, zegt Ann Van Eycken.

“Om diezelfde reden is automatisatie ook zo belangrijk. We zien dat heel vaak, in projecten zoals bijvoorbeeld Scholen van Morgen, dat ze wel van de warmtewinsten willen genieten in de winter. Maar tegelijk willen ze ook in de zomer de warmte kunnen buitenhouden zodat ze niet onnodig airconditioning moeten gebruiken. Een automatisch systeem op basis van warmte, wind en zon biedt daarbij een goede oplossing”, zegt Peter Verleyen van Somfy.

“Je ziet soms dat de eindklant na een renovatie niet tevreden is. Hij ervaart niet het comfort dat hij verwachtte. En dat is jammer. Ook al kloppen de berekeningen en zijn de cijfers allemaal correct, als het comfortgevoel er niet is, is de renovatie niet geslaagd. Daar moeten we misschien iets meer rekening mee houden. Als je naar de wens van de eindklant gaat kijken, kom jij altijd uit bij dynamische zonwering. Het is uiteraard aan de architect om dat aan te voelen, maar ook aan de klant om duidelijk aan de architect te vertellen wat hij wil”, zegt Marc Haneveer van Verano.

Zonwering is noodzaak geworden

“We stellen vast dat deze berekeningen doorgaans gebaseerd zijn op het stookseizoen”, voegt Yves Lambert daar aan toe. “Een Europese studie stelt namelijk dat de energie die we nodig hebben om gebouw te koelen de komende vijftien jaar met 72 procent zal stijgen. De energie die we nodig hebben om gebouwen te verwarmen zal dan weer met 30 procent dalen. Zij schatten dat de vraag naar airconditioning zal stijgen. Dat is ook de perceptie die de gebruiker heeft. Als we de communicatie van de overheid rond dit thema bekijken, gaat het altijd over beter isoleren, gebouwen luchtdicht maken, … Als de gebruiker dat doet, zal hij inderdaad in de winter minder warmte verliezen. Maar, hij beseft vaak niet dat als hij aan de bouwschil raakt dat in de zomer de warmte ook niet weg kan, en dat er dus inderdaad extra gekoeld zal moeten worden. Zonwering wordt nog te vaak als luxeproduct gezien. Dat is het helemaal niet het is een noodzaak geworden.“

Spanningsveld tussen partijen

“Veel van de zaken die hier besproken worden ondervinden wij aan den lijve”, zegt architect Steven Martin van B2Ai (het voormalige BURO II & ARCHI +I). “Er is altijd een spanningsveld tussen architect, ingenieur en eindklant. Een voorbeeld: je komt ’s ochtends met de fiets naar kantoor en het doet deugd om even in de zon te zitten. Maar het gebouw wil dat niet, want anders is het binnen een paar uren oververhit. De zonwering gaat dus naar omlaag. En dat terwijl de gebruiker graag toch even van de warmte geniet. Een ander voorbeeld is dat we van ingenieurs vaak te horen krijgen dat we gebouwen moeten ontwerpen met kleinere raampartijen. De eindgebruiker wil dan weer veel glas en natuurlijk licht. Een evenwicht vinden binnen dit spanningsveld is voor mij de grootste uitdaging in gans dit verhaal.”

Peter Verleyen besluit met het probleem van de gebruiker die nog even van de zon wil genieten te nuanceren: “Er zijn systemen op de markt die de klant zelf kan overrulen. Na een vooraf gekozen tijd neem het systeem het weer over.”