DOCUMENTAIRE. The Proof of the Pudding van Herman Hertzberger

Sinds vorige week kun je in de Nederlandse bioscopen gaan kijken naar de documentaire 'The Proof of the Pudding van Herman Hertzberger', een mooi portret van een visionair en gelauwerd 'sociaal architect'.

De 90-jarige architect Herman Hertzberger heeft een rijk werkzaam leven geleid. Al op jonge leeftijd verwierf hij internationale bekendheid als belangrijk vertegenwoordiger van de architectuurstroming structuralisme. Zijn gebouwen en ideeën zijn wereldberoemd en worden nog altijd bewonderd en bestudeerd.

In de documentaire The Proof of the Pudding leren we Herman Hertzberger kennen als een gedreven, humoristisch en bescheiden mens. Nog altijd ontwerpt hij mee aan de projecten van zijn bureau AHH, geeft hij lezingen en werkt hij aan boeken om zijn visie op de rol van architectuur voor mens en samenleving uiteen te zetten. Herbergzaamheid en vrijheid zijn voor hem sleutelbegrippen: "Als architect maak je ruimte voor mensen waarin ze zich thuis kunnen voelen, waarin ze veilig en vrij kunnen zijn. En het contact tussen mensen kun je stimuleren."

Het meest iconische gebouw van Herman Hertzbergers sociale visie, het voormalige Centraal Beheer-kantoor in Apeldoorn uit 1972, staat al jaren leeg en verloedert langzaam maar zeker. De documentaire volgt Herman en zijn opvolger bij AHH, Laurens Jan ten Kate, in hun strijd om een geslaagde transformatie tot woningen tot stand te brengen. Een transformatie die Hertzberger altijd voor ogen heeft gehad: "Het is van meet af aan het idee geweest dat die ruimte-eenheden geschikt zouden zijn voor een andere invulling. Dat is de gedachte van het structuralisme, dat je iets maakt wat zich leent om op verschillende manieren gebruikt te worden."

In de documentaire noemt Hertzberger de transformatie van Centraal Beheer ‘the proof of the pudding’. Maar de werkelijkheid blijkt weerbarstiger. Hertzbergers idealisme botst met het hedendaagse rendementsdenken dat ruimte vooral als winstgevende vierkante meters ziet en niet zozeer als een ontmoetingsplek voor mensen.

The Proof of the Pudding van Herman Hertzberger is een productie van JURA Film Theater & Debat en een film van Patrick Minks (scenario, montage, regie), Jaap Veldhoen (camera, co-regie) en Wouter Snip (productie).