PROJECT. Gerechtsgebouw Britselei | Finalist Erfgoedjuweel 2023 (Origin, HUB & Bureau Bouwtechniek)
Het bekendste pand op de Britselei kreeg een grondige renovatie en is nu helemaal klaar voor de 21ste eeuw. De buitengevel en het interieur kregen hun authentieke uitstraling terug. En ook de slechte akoestiek in de ruimtes werd aangepakt. Door gebruik te maken van akoestische tapijten en absorberende pleisterplafonds werd de verstaanbaarheid van alle zittingzalen sterk verbeterd. Deze ingrepen maken het mogelijk om ze zo divers mogelijk te gebruiken, voor kleine zittingen met een beperkt publiek, grotere processen, maar evengoed zittingen achter gesloten deuren.
Landmark langs de Leien
Het bekendste pand op de Britselei is zonder twijfel het oud gerechtshof. Het werd tussen 1871 en 1879 gebouwd en maakte deel uit van een reeks indrukwekkende gebouwen die tegen het einde van de 19de eeuw werden opgetrokken als landmark langs de Leien in Antwerpen. Na een grondige restauratie vinden het hof van beroep, Parket-Generaal, arbeidshof, auditoraat-generaal en assisenhof onderdak in deze erfgoedparel.
Plaatsgebrek
Architect Louis Baeckelmans liet zich voor het ontwerp van het gerechtshof inspireren door de architectuur van het Louvre met zijn symmetrische opbouw, uitspringende hoekpaviljoenen en Franse mansardedaken. Door plaatsgebrek onderging het gebouw tussen 1879 en 2005 ingrijpende verbouwingen. Hoewel de oppervlakte hierdoor verdubbelde, verhuisden de gerechtelijke diensten in 2006 toch nog door ruimtegebrek naar het nieuwe ‘vlinderpaleis’ aan de Bolivarplaats. Het gerechtshof op de Britselei werd in de volksmond al snel het ‘oud gerechtshof’ genoemd.
Daglicht
Het gebouw behield doorheen de jaren zijn authentieke uitstraling, maar binnenin ging de logica verloren door de talrijke aanpassingen. Bij de renovatie werden de binnenplaatsen terug opengemaakt om daglicht naar binnen te trekken en de logica van het originele achtvoudige plan te herstellen. Ook de originele symmetrische lichtinval in de wandelzaal werd hersteld door de implementatie van grote ronde daklichten in de gangen. Cirkelvormige uitsparingen in de verdiepingsvloer brengen het licht naar beneden.
Interieur
Ook het interieur kreeg een make-over. Zalen werden zo ingericht dat alle toekomstige zittingen in het gerechtshof veilig kunnen verlopen. De zittingszalen zijn rijkelijk gedecoreerd met lambriseringen en schilderingen. Alle waardevolle afwerkingen werden gerestaureerd met toevoeging van akoestische plafonds en aangepaste verlichtingsarmaturen. Bijzondere aandacht ging uit naar de muurschilderingen. Tijdens de restauratie werden onverwacht meerdere historische muurschilderingen aangetroffen die nog in uitstekende staat bleken te zijn. Deze originele kleurenpatronen zijn gerestaureerd en zichtbaar gemaakt voor alle gebruikers, als getuigen van het oorspronkelijke ontwerp. De muurschildering in de Wandelzaal, rechts achteraan wanneer je het gebouw langs de hoofdingang betreedt, is hier een mooi voorbeeld van. Ze werd met zorg hersteld en is een kleurrijke verrassing voor de aandachtige bezoekers.
21ste eeuw
Het integreren van de moderne technische installaties was een hele uitdaging. Om de waardevolle interieurafwerking te sparen, werd waar mogelijk gebruik gemaakt van bestaande kanalen. Op de plekken met minder erfgoedwaarde werden extra maatregelen getroffen om het gebouw zo energiezuinig mogelijk te maken. Isolerend schrijnwerk, dakisolatie en een reeks nieuwe dakkapellen maken het gerechtshof klaar voor de toekomst.
Het gerechtsgebouw werd in ere hersteld en blijft dankzij een gepaste nieuwe bestemming dé blikvanger van de Britselei.
Het Erfgoedjuweel is de monumentenprijs van stad Antwerpen. Stemmen op deze finalist kan tot en met 11 september 2023. Meer info: www.erfgoedjuweel.be.
