B-architecten, VELD en DELVA aan de slag voor klimaatneutrale woonwijk in Heverlee

Het projectgebied bevindt zich in de zuidoostelijke rand van Leuven, begrensd door de Tervuursesteenweg, de Celestijnenlaan, de Sint-Jansbergsesteenweg en de Groeneweg. De onbebouwde zone is ongeveer negen hectare groot en vormt een driehoekig eiland in de verder grotendeels bebouwde stadsrand. Door haar ligging tussen belangrijke campussen van KU Leuven en bestaande woonbuurten, leent het terrein zich uitstekend tot een nieuwe schakel in het stedelijk weefsel. Het is bovendien een van de laatste grote woonontwikkelingszones in Leuven.

Een bos als ruggengraat van de wijk

Het ontwerp van B-architecten, VELD en DELVA Landschape Architecture & Urbanism kiest resoluut voor een landschappelijke insteek, met een publiek toegankelijk bos als centrale ruggengraat van de wijk. Dit bos verbindt niet alleen de verschillende woonclusters met elkaar, maar zorgt ook voor ecologische samenhang tussen bebouwde en groene delen van het gebied. Een deel van het bos wordt ingericht als voedselbos dat door de buurt zelf kan worden beheerd. Het bos wordt bijna volledig publiek toegankelijk en krijgt een prominente plek in het dagelijks leven van de bewoners.

Ook het waterbeheer is volledig afgestemd op de natuurlijke ondergrond en het aanwezige reliëf. Glooiingen en verdiept aangelegde paden zorgen ervoor dat regenwater lokaal geïnfiltreerd of hergebruikt kan worden. In combinatie met een poreuze bosbodem en strategische beplanting ontstaat een klimaatbestendige en toekomstgerichte wijk. Deze blauwgroene aanpak versterkt niet alleen de biodiversiteit, maar vormt ook een buffer tegen hitte en droogte.

Compact wonen in een landschap van bomen

Het masterplan voorziet in ongeveer 400 woningen, verdeeld over 200 sociale wooneenheden, 175 woningen voor onderzoekers van KU Leuven en 35 betaalbare koopwoningen. Deze mix aan doelgroepen zorgt voor een sociale diversiteit die zich ook ruimtelijk vertaalt in verschillende typologieën. De woningen worden gegroepeerd in compacte clusters die zich schikken rond open plekken in het bos. Dat resulteert in een afwisselende woonervaring: midden in het bos, aan de rand ervan of langs de straat.

De architectuur speelt in op die variatie, met aandacht voor licht, oriëntatie, doorzichten en menselijke schaal. Bouwhoogtes worden zorgvuldig afgestemd op de omgeving, en het palet aan materialen omvat onderhoudsvriendelijke, natuurlijke keuzes zoals baksteen en tegel. Door verharding te beperken blijven zowel de ecologische voetafdruk als de bouwkost beheersbaar. De woonomgeving oogt gevarieerd en duurzaam, zonder aan rust of helderheid in te boeten.

Trage wegen en autoluwe straten

Een belangrijk uitgangspunt in het ontwerp is de keuze voor een autoluwe wijk, waar voetgangers en fietsers de ruimte krijgen. Een centrale fiets- en wandelroute slingert door het gebied en verbindt de verschillende delen van de wijk met elkaar. Auto’s worden geweerd uit het hart van de wijk en vinden hun plaats in compacte parkeergarages aan de randen. Voor bezoekers zijn enkele bovengrondse parkeerplaatsen voorzien, maar het accent ligt op trage mobiliteit.

De woongebouwen krijgen ruime, halfondergrondse fietsenstallingen die het gebruik van de fiets aantrekkelijk en praktisch maken. Door deze mobiliteitsstrategie ontstaat er een wijk waar rust en veiligheid primeren, en spontane ontmoetingen tussen bewoners worden gestimuleerd. Het netwerk van trage wegen vormt tegelijk een functionele verbinding en een sociaal weefsel dat de hele buurt doorkruist. Zo wordt verplaatsing meer dan louter transport: het wordt een vorm van dagelijks contact.

Van toekomstbeeld naar uitvoeringsplan

Het traject richting uitvoering begon al in 2019 met een ontwerpwedstrijd en een reeks participatiemomenten met buurtbewoners. Tijdens die sessies werden suggesties en aandachtspunten verzameld, die mee het masterplan vormgaven. Sindsdien is het project in verschillende stappen voorbereid: van grondaankopen in 2022 en 2023 tot de aanstelling van het ontwerpteam in april 2025. De effectieve werken starten ten vroegste in 2028, als alles volgens plan verloopt.

Het ontwerpteam combineert de expertise van B-architecten, B-city, VELD en DELVA Landschape Architecture & Urbanism. Die samenwerking garandeert een geïntegreerde aanpak waarin architectuur, landschap, mobiliteit en duurzaamheid hand in hand gaan. De komende jaren wordt het ontwerp verder verfijnd, in overleg met de stad, de partners en de buurt. Zo blijft de oorspronkelijke ambitie overeind: een nieuwe wijk maken die Leuven verrijkt op alle niveaus.

Een wijk die wortelt in de toekomst

Woonontwikkeling Sint-Jansbergsesteenweg wordt geen doorsneewijk, maar een pioniersproject dat natuur, wonen en gemeenschap op een vernieuwende manier combineert. Door het bos als dragend element te gebruiken en te kiezen voor klimaatneutrale technieken, wordt een model voorgesteld dat ook elders in Vlaanderen navolging kan krijgen. Fossielvrije energie via geothermie en zon, lokale waterhuishouding en circulaire materiaalkeuzes maken van het project een toonbeeld van toekomstbestendig bouwen.

Tegelijk blijft de menselijke maat centraal: de schaal van de bouwvolumes, de uitnodigende publieke ruimte, en de aandacht voor ontmoeting zorgen voor een wijk waarin mensen zich thuis kunnen voelen. Woonontwikkeling Sint-Jansbergsesteenweg wordt een plek waar samenleven en samen zorgen voor de omgeving hand in hand gaan. Een wijk die mee ademt met de stad, maar tegelijk ook iets nieuws toevoegt: een bos dat groeit, leeft en verbindt.