Geen traditioneel Architectura-jaaroverzicht deze keer, maar een kritische duik in de vele honderden nieuwsberichten, opiniestukken en andere artikels die we in 2023 hebben gepubliceerd. Wat waren de urgentste thema’s, de heetste hangijzers, de trends en kwesties die de architectuurwereld en aanverwante sectoren het afgelopen jaar het meest beroerden? Het waren er veel, en we selecteerden er drie. Eén daarvan: de (geplande) sloop van modernistisch erfgoed.
De Kortrijkse werkgroep ‘Red ons Station’ lanceert in samenwerking met de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie, Europa Nostra Belgium en Docomomo Belgium een ideeënwedstrijd voor studenten architectuur en jonge architecten. Het wederopbouwstation van Kortrijk werd in april van dit jaar erkend als één van de zeven belangrijkste bedreigde erfgoedsites in Europa, The 7 Most Endangered. Er werd toen gehoopt dat er minstens onderzoek zou gebeuren naar de mogelijkheden van behoud en herbestemming - opties die tijdens het voorgaande decennium niet aangesneden werden. Met deze ideeënwedstrijd willen de initiatiefnemers aantonen dat het ook anders kan.
Onze huiscolumnist Filip Canfyn moet, na het doorslikken van het zum-kotzen-verhaal van de immocratie in Knokke (Pano) en Oostende (Terzake), een paar dagen later het hoerageschal aanhoren rond het casino in datzelfde Knokke en de Thermae Palace in datzelfde Oostende. Hebben die lokale poltici meer verkiezingskoorts en reputatievrees dan schaamte?
Het Brusselse architectuurcentrum CIVA presenteert een nieuwe tentoonstelling van Anna Puigjaner, professor aan de baanbrekende nieuwe leerstoel Architecture and Care aan ETH Zürich en stichtend lid van het in Barcelona gevestigde architectenbureau MAIO. Puigjaner onderzoekt een belangrijk element van de 20e-eeuwse architectuur: de modernistische keuken.
In Antwerpen zitten ze met een probleem. Ferdinand Huts gaat de Boerentoren aanpakken als persoonlijk cultuurcentrum en heeft daarbij - na een wedstrijd - het ontwerp van sterarchitect Daniel Liebeskind omarmd. Huts, nooit vies van wat stunts, straffe en uitdagende uitspraken en ongetwijfeld onverslagen meester in fiscale constructies, stelt het Antwerpse bestuur voor een moeilijke uitspraak.
Het gemeentebestuur van Knokke-Heist heeft het winnende ontwerp onthuld van de ambitieuze uitbreiding van het casino. Het project, waarvoor 95 miljoen euro wordt uitgetrokken, moet het mondaine leven van de kustgemeente opnieuw de allure geven van weleer. Afgelopen zomer werd reeds bekend dat de architectuurwedstrijd is gewonnen door het Belgische Tab Architects, het Spaanse Barozzi Veiga en de Franse landschapsarchitecten van Mosbach Paysagistes. Het nieuwe casino krijgt extra functies, waaronder een kunsthal, een restaurant en een nachtclub, en zal in omvang toenemen. Om dit te realiseren wordt de zuidelijke zijde uitgebreid en worden ook ondergrondse voorzieningen toegevoegd.
"Het ontwerp van de Amerikaanse architect Daniel Libeskind ridiculiseert de Boerentoren, en dus ook Antwerpen", schrijft architect en architectuurhistoricus Francis Strauven in een opiniestuk dat mede ondertekend is door Vlaams Bouwmeester Erik Wieërs en zijn vier voorgangers Leo Van Broeck, Peter Swinnen, Marcel Smets en B0b Van Reeth.
De voormalige hoofdzetel van Confederatie Bouw (Embuild) aan de Lombardstraat in hartje Brussel wordt weldra omgevormd tot een modern en klimaatvriendelijk kantoorgebouw: ‘.CORE’. Stad Brussel heeft projectontwikkelaars EAGLESTONE BELGIUM en ION groen licht gegeven om het iconische gebouw herop te waarderen tot een energiezuinige en flexibele werkplek. Eind 2025 opent ‘.CORE’ de deuren voor de eerste werknemers.
A2D architecture 2 design en Architectenatelier Vyvey & Partners wonnen de architectuurwedstrijd die sociale huisvestingsmaatschappij Vivendo uitschreef voor de totaalrenovatie van De Leeuwerik, een groot modernistisch appartementsgebouw in de Brugse deelgemeente Sint-Michiels. Ze deden dat met een ontwerp waarin meer dan enkel de structuur wordt hergebruikt en maximale omkeerbaarheid een ander uitgangspunt vormt.
De voormalige veeartsenijschool in Gent ondergaat een grootschalige renovatie en wordt omgetoverd tot een kunstencampus voor zowel jongeren als volwassenen. De restauratieplannen werden onlangs onthuld door GO! Onderwijs en Vlaams minister Matthias Diependaele (N-VA). Met gebouwen die dateren uit de jaren 30 tot 50, genieten ze de status van beschermd erfgoed en dienden ze ooit als opleidingscentrum voor dierenartsen aan de Universiteit Gent tot 1996, toen de campus naar Merelbeke verhuisde.