BBA 2023 / Mixed Use: VTS (DENC-STUDIO)

De VTS-site was meer dan 100 jaar de locatie van een vak- en technische school, na een vorig leven als textielfabriek in de 19e eeuw. Na een periode van beperkt gebruik, sloot de Vrije Technische School definitief de deuren in 2008. Omwille van de cultuurhistorische waarde, de strategische ligging en de nabijheid van de cultuursite nam de stad in 2011, in samenwerking met de POD Maatschappelijke Integratie en Interwaas, het initiatief tot verwerving van de site en de opmaak van een masterplan.

Bestaande site

De bestaande VTS-site werd gekenmerkt door een veelheid aan gebouwen, in sequentie geschakeld rond enkele speelplaatsen. De architectuur was het resultaat van de sprongsgewijze groei van de textielfabriek en technische school. Oorspronkelijke bouwstijl en ad hoc-oplossingen vulden elkaar aan. Ruimte werd gecreëerd door de afbraak van minderwaardige gebouwen. Hierdoor is de nieuwe footprint kleiner dan de bestaande.

DENC-STUDIO voegde een tweede netwerk toe door het samenbrengen van de interne circulatie van diverse gebouwen in één samenhangend systeem. Ter hoogte van beschermde gebouwen en gevels is het netwerk naar binnen gebracht. Bij de overige gebouwen is de circulatie veruitwendigd. Een consequente materialisatie trekt doorheen de verscheidenheid aan gebouwen een leesbare ‘rode draad’. Vanuit de knooppunten wordt uitzicht geboden op de drie pleinen en de stedelijke omgeving. Een zekere overmaat maakt plaats voor ongedwongen ontmoetingen en sociale cohesie.

Diverse wooneenheden

De site realiseert een diversiteit aan wooneenheden, gespreid over verschillende doelgroepen. De architect onderscheidt grondgebonden rijwoningen, appartementen en duplexen, zowel huur als koop, marktconform als over bescheiden tot sociaal. De uitgewerkte typologieën bestaan bij gratie van herkenbaarheid. De bewoners en bezoekers weten spontaan verbanden te leggen tussen de ruimtelijke omgeving en het gebruik ervan. Het eindresultaat is voor eenieder vlot leesbaar.

In het ‘loftgebouw’ en boven de collectieve atelier- en workshopruimtes van het scharniergebouw vinden we bescheiden koopwoningen. Het geklasseerde fabrieksgebouw werd gerestaureerd tot sociale koopwoningen.

De binnengebieden zijn geflankeerd door duidelijk afleesbare, archetypische bouwvolumes zonder al te veel exuberante gebaren of uitbouwsels. De bestaande statige gevels bepalen in belangrijke mate het karakter en aanvoelen van de binnengebieden. De diversiteit binnen het reeds aanwezige materialen- en kleurenpallet is genuanceerd.

Ook de nieuwbouw schrijft zich in deze structurerende context door wederom duidelijk leesbare, eenvoudige, bakstenen volumes aan te reiken. Eenvoud vormt de sterkte. Er werd niet gestreefd naar breuken, maar wel naar verschillen, contrasten en nuances.

Uitbreiding academie

De Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans kreeg een uitbreiding. De Stadsschouwburg kreeg atelier- en workshopruimtes in de plint van het scharniergebouw.

De balletzaal kan in aanvulling op de academie functioneren, maar ook apart, waardoor deze zaal ook ingezet kan worden voor andere initiatieven. De academie is beheer(s)baar maar toch polyvalent door de beperking van het aantal toegangsdeuren. De culturele collectiviteit injecteert levendigheid.